شاید شما رژیم غذایی اتکینز یا کتوژنیک را نشناسید اما باید بدانید که تحقیقات جدید نشان داده است، اگر لاغرید، غذای کم چرب بخورید تا لاغر بمانید.
میان کسانی که رژیم غذایی دارند یک سوال و شک ابدی وجود دارد؛ چه رژیم غذایی می‌تواند در کاهش وزن کمک کند؟ کربوهیدرات بیشتر یا شکر کمتر؟ رژیم غذایی غنی از پروتئین چطور؟ به تازگی، نتیجه تحقیقات مشترک بین دانشمندان چینی و انگلیسی نشان داده که رژیم غذایی ساده‌تری می‌تواند در کاهش وزن به شما کمک کند. این همان رژیمی است که ما خودمان سعی کرده ایم همیشه رعایت کنیم.
رژیم غذایی کم چرب برای جلوگیری از افزایش وزن موثر است. تحقیقات انجام شده که تحت حمایت دولت چین بوده است، نشان داد افزایش وزن موش‌های آزمایشگاهی فقط با تغییر رژیم غذایی پرچرب افزایش یافته است و تغییر پروتئین یا قند هیچ تاثیری بر آن‌ها نداشته است. نتیجه تحقیقات هفته پیش در مجله علمی Cell Metabolism منتشر شده است. افزایش میزان مصرف چربی در موشها، باعث افزایش وزن بیشتر نسیت به افزایش یکسان (نسبت به چربی) در مقادیر کربوهیدراتی و پروتئینی در رژیم غذایی شد. به عبارت بهتر، زمانی که درصد چربی در رژیم غذایی موشها افزایش پیدا کرد، همانند شبیه‌سازی مصرف بیشتر چربی در طول روز، احتمال چاقی در این موارد آزمایشی به شدت افزایش یافت.
این تحقیق همکاری مشترکی ما بین محققان چینی و بریتانیایی در آکادمی علوم چینی و دانشگاه ابرده اسکاتلند بود. به گفته این تیم، مطالعات اخیر یکی از بزرگ‌ترین کارهای علمی در طول 50 سال گذشته بر روی رژیم غذایی بوده است. به گفته هو سوامی، عضو دانشیار دانشکده علوم چین و یکی از نویسندگان مقاله، نتایج این تحقیقات در تقابل با اکثر نتایج تحقیقات پیشین نشان داده است که چه مواد غذایی می‌توانند دقیقا باعث افزایش وزن شوند. او افزود:
در تحقیقات گذشته، هر سه پارامتر کربوهیدرات، چربی و پروتئین، متغیر بودند و اندازه‌گیری دقیق از تأثیرات هیچ کدام به دست نیامده بود. اما در پژوهش کنونی، توانسته‌ایم در موارد مختلف هر کدام از پارامترها را به دلخواه برای بررسی دیگری، ثابت نگه داریم.
سال ها است که رژیم غذایی کتوژنیک که دارای چربی زیاد، مقدارِ کافیِ پروتئین و قندِ اندک است به عنوان یک رژیم غذایی لاغری به همگان توصیه می‌شود. در این رژیم غذایی، بدن وادار می‌شود که به جای قند، از چربی برای تامین انرژی استفاده کند. جان اسپیکمن، متخصص زیست‌شناسی از اسکاتلند، و یکی از نویسندگان مقاله که در تیم تحقیقاتی حضور داشته است می‌گوید که این تحقیقات روی 30 موش نر و طی سه ماه انجام شده است که معادل با 9 سال عمر انسان است. به گفته او، آزمایش این رژیم غذایی روی انسان در بازه زمانی 9 سال تقریبا غیر ممکن بوده است به همین دلیل از موشها استفاده شد. وی افزود:
ما متوجه شدیم تنها عامل غذایی که می‌تواند باعث چاقی شود، چربی است. به همین دلیل زمانی که شما درصد چربی را در رژیم غذایی از 10 به 60 می‌رسانید موشها با مصرف همان رژیم غذایی روز به روز چاق‌تر می‌شوند. با افزایش مقدار چربی، مرکز ترشح هورمون های شادی آور در مغز همانند دوپامین و سرتونین فعال‌تر می‌شوند و بدن نیاز به تحرک بالاتر را احساس می‌کند. اما هنگامی که درصد چربی در همان رژیم غذایی به موشها داده شد، هیچ مرکز فعال هورمونی در مغز دال بر افزایش جنب و جوش دیده نشد.
این تیم تحقیقاتی متوجه شده اند که تغییرات غذایی در پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها نمی‌تواند بر وزن موشها اثرگذار باشد. موش و انسان الگوی بدنی خاصی دارند و تحقیقات قابل بسط به انسان نیز است.
اسپیکمن می‌گوید:
ما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه مصرف بالای پروتئین باعث کوری اشتها و کاهش وزن شود هم پیدا نکردیم.
اسپیکمن و هو، زمانی که درباره قطعی بودن نتایج صحبت می‌کردند، نقاط احتیاطی نیز در این باره گفتند. تیم تحقیقاتی موش‌هایی را آزمایش کرده‌اند که در زمان آزمایش لاغر بودند و هیچ آزمایشی بر روی موش‌های چاق و بررسی نتایج کاهش وزن با کاهش چربی یا بی ربط بودن رابطه ترکیبات دیگر با چاقی را نسنجیده اند.
اسپیکمن گفت:
اگر ما آزمایش‌ها را روی موش‌های چاق تکرار کنیم، مسلما نتایج دیگری مشاهده خواهیم کرد، اما در مورد افراد لاغر بر اساس نتایج به دست امده از موش‌های لاغر به طور قطع می‌گوییم که کاهش مصرف چربی تنها راهی است که این افراد می‌توانند از افزایش وزن می‌توان جلوگیری کنند.
با این وجود، محققان رژیم های غذایی همانند رژیم غذایی اتکینز (کربوهیدرات پایین و پروتئین بالا) را بر اساس اینکه هیچ بررسی روی آن‌ها انجام نشد بود، رد یا قبول نکردند. اسپیکمن در مورد شرایط موشها و جنسیت آن‌ها نیز هشدار داد که این موارد نیز می‌توانند در چاقی و لاغری انسان‌ها موثر باشند. او گفت:
بر اساس یافته‌های ما، شما باید به مقدار مورد نیاز چربی در غذای خودتان داشته باشید چرا که این مقدار از چربی می‌تواند در دریافت ویتامین‌های محلول در چربی و برخی متابولیسم های دیگر موثر باشد. حداقل وزن موشها در رژیم های غذایی با 10 تا 20 درصد چربی مشاهده شد. به نظر می‌رسد در این مقدار بدن موشها هیچ کالری اضافی در خود نگه نمی دارد.
کلام آخر
بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 2006 امریکایی‌ها 33 درصد از رژیم غذایی خود را به چربی اختصاص می‌دهند که آمار نگران‌کننده است است. محققان امیدوارند در سال های آینده، تحقیقات خود را روی بررسی تغییرات بیشتر چربی و کربوهیدرات‌ها متمرکز کنند. در بخش نظرات، دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.