زندگینامه تیم کوک ؛ رئیس شرکت اپل

تیم کوک رئیس شرکت اپل در حال حاضر است و در طول 9 سالی که رهبری این شرکت را بر عهده داشت توانسته اپل را به ارزشمندترین کمپانی جهان تبدیل نماید. در این مقاله با بیوگرافی تیم کوک آشنا می‌شویم.

تیموتی دونالد کوک (Timothy Donald Cook) نام رئیس شرکت اپل است. او یک مهندس صنایع و همچنین از مدیران اجرایی مطرح دنیای فناوری است. او تا قبل از مدیرعاملی نیز به عنوان مدیر عملیات این کمپانی زیر نظر استیو جابز فعالیت می‌کرد. کوک ابتدا در سال 1998 به عنوان معاون ارشد واحد بین الملل بخش عملیات در اپل مشغول به کار شد و در سال 2011 مدت کوتاهی پیش از درگذشت استیو جابز، به عنوان مدیر عامل اپل انتخاب شد. تیم کوک از آن زمان تاکنون در همین سمت فعالیت می‌کند. کوک علاوه بر این، یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت نایک نیز هست.

تیم کوک بیشتر از همه به خاطر متحول کردن چرخه تولید محصولات اپل شناخته شده است. تا پیش از اینکه کوک به اپل بپیوندد، چرخه تولید این کمپانی به دلیل کیفیت پایین و همچنین پخش ضعیف و غیراصولی محصولات در شرایط جالب توجهی قرار نداشت. اما با ورود کوک، اپل توانست با بهینه‌سازی چرخه تولید خود، محصولاتش را با کیفیت بهتر و قیمت مناسب‌تر وارد بازار کند. این موضوع بیشتر از همه، هنگام عرضه آیپد به چشم آمد؛ تبلتی که در آن زمان با قیمت پایه 499 دلار به فروش می‌رسید و به نوعی توانست جای پای اپل را در بازار تبلت‌ها باز کند و در سال‌های پس از آن نیز با بهبود روش‌های مدیریتی و افزایش کیفیت محصولات، توانست اپل را به عنوان ارزشمندترین شرکت جهان برساند.

با زندگینامه رئیس شرکت اپل همراه ما باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• سال‌ های اول زندگی تیم کوک
• مرگ استیو جابز و انتخاب به عنوان رئیس شرکت اپل
  • مرگ استیو جابز و جانشینی او
  • دردسر های قانونی، افشای اسناد بهشت و فرار مالیاتی

سال‌ های اول زندگی تیم کوک

داستان زندگی رئیس شرکت اپل در روز 1 نوامبر سال 1960 (10 آبان 1339) در شهر کوچک رابرتزدیل در ایالت آلاباما آمریکا آغاز شد. او یک برادر بزرگتر و یک برادر کوچکتر از خودش دارد. پدرش دونالد، کارگر یک کارخانه کشتی‌سازی بود و مادرش جرالدین در داروخانه کار می‌کرد. تیم کوک در سال 1978 به عنوان دومین دانش‌آموز ممتاز کلاس از دبیرستان رابرتزدیل فارغ‌التحصیل شد و پس از آن به دانشگاه آبرن رفت و در سال 1982 با دریافت مدرک لیسانس مهندسی صنایع از این دانشگاه، تحصیلاتش را ادامه داد.

او 5 سال بعد در سال 1988 با مدرک کارشناسی ارشد کسب و کار از دانشگاه دوک فارغ‌التحصیل شد. تیم کوک در این دانشگاه جزو دانشجویان برتر کلاس خود بود و به همین دلیل توانسته بود عنوان Fuqua Scholar (که تنها به دانشجویانی که جزو 10 درصد برتر کلاسشان هستند اهدا می‌شود) را دریافت کند. کوک پیش از اتمام تحصیلاتش تصمیم گرفته بود وارد حوزه علوم کامپیوتر شود و در سال 1982 پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه آبرن، در IBM استخدام شد و به مدت 12 سال در این شرکت کار کرد. او در همین زمان بود که مدرک کارشناسی ارشدش را از دانشگاه دوک دریافت کرد.

کوک در شرکت IBM توانست در نهایت به عنوان یکی از مدیران ارشد بخش آمریکای این شرکت انتخاب شود. او وظیفه نظارت بر تولید و پخش کامپیوترهای رومیزی IBM در آمریکای شمالی و جنوبی را بر عهده داشت. تیم کوک در نهایت در سال 1994 از این کمپانی جدا شد و در شرکت Intelligent Electronics، مدیر عملیات بخش فروش شد. او در سال 1997 به عنوان نایب رییس بخش مواد اولیه کمپانی کامپک مشغول به کار شد و وظیفه مدیریت و تهیه تمامی قطعات و مواد مورد نیاز این کمپانی را بر عهده داشت؛ با این وجود او مدت زیادی در کامپک کار نکرد و پس از گذشت 6 ماه به اپل پیوست.

مرگ استیو جابز و انتخاب به عنوان رئیس شرکت اپل

در سال 1988 استیو جابز از کوک خواست به اپل‌ بپیوندد. در آن زمان اپل هنوز آی‌مک، آیپاد، آیفون یا آیپد را تولید نمی‌کرد و یک شرکت زیان‌ده بود؛ به طوری که تیم کوک به دلیل آینده نامشخص این کمپانی تمایل چندانی به پیوستن به آن نداشت. او در این باره می‌گوید:

با وجود اینکه اپل‌ در آن سال‌ها کامپیوترهای مک را به فروش می‌رساند، اما هر سال تعداد زیادی از مشتریانش را از دست می‌داد و فاصله اندکی با ورشکستگی داشت و هر طور که حساب می‌کردم کفه ترازو به نفع کامپک سنگینی می‌کرد. تمامی دوستان و کسانی که مرا می‌شناختند هم توصیه می‌کردند در این شرکت بمانم. در حقیقت چند ماه قبل از اینکه من پیشنهاد اپل را بپذیرم، مایکل دل، موسس و رییس شرکت دل گفته بود اگر من جای مدیرعامل این کمپانی بودم، آن را تعطیل می‌کردم و پول سهامداران را پس می‌دادم. ولی تنها پس از گذشت 5 دقیقه از مصاحبه‌ام با استیو، تصمیم گرفته بودم دلم را به دریا بزنم و به اپل‌ بپیوندم؛ چون می‌دانستم کار کردن برای این نابغه از آن فرصت‌هایی است که تنها یک بار در زندگی پیش می‌آید.

پس از اینکه کوک به اپل پیوست، شرایط به سرعت تغییر کرد. کمتر از یکسال بعد از شروع کار او به عنوان نایب رییس بخش عملیات، اپل به سوددهی رسیده بود؛ آن هم در حالی که در سال مالی قبلی، آن‌ها نزدیک به 1 میلیارد دلار از سرمایه خود را از دست داده بودند. تیم کوک در سال‌های بعدی، مسئولیت فروش و مدیریت محصولات در بازارهای بین‌المللی را نیز بر عهده گرفت. تصمیماتی که او برای بهینه‌سازی چرخه تولید محصولات اپل گرفت در کنار طراحی متفاوت و جدید و همچنین استراتژی‌های بازاریابی موفق، سبب شد سود بسیار زیادی عاید آن‌ها شود.

مرگ استیو جابز و جانشینی او

تیم کوک ابتدا در سال 2009 پس از اینکه استیو جابز به دلایل پزشکی مجبور شد مدتی به مرخصی برود، به طور موقت به عنوان رییس شرکت اپل فعالیت کرد. در نهایت در سال 2011 پس از استعفای جابز، کوک به عنوان رییس جدید اپل انتخاب شد. مرگ استیو جابز شش هفته پس از انتخاب او به عنوان رئیس شرکت اپل اتفاق افتاد. کوک در سال‌های اولیه فعالیت خود به عنوان مدیر عامل، تغییرات زیادی در کادر مدیریتی اپل را به وجود آورد؛ افرادی مانند اسکات فورستال از اپل جدا شده و با افراد جدیدی جایگزین شدند. به گفته برخی کارشناسان، این تغییرات پس از بروز اختلافات میان کوک و مدیران ارشدی که از زمان استیو جابز در اپل مشغول کار بودند اعمال شده‌اند.

کوک تلاش کرده شخصیت‌هایی که همفکر او نبودند و رابطه نزدیکی با جابز داشتند را از اپل خارج کند تا به نوعی کادر مدیریتی اپل را یکدست کند. در حالی که به عقیده بسیاری، موفقیت‌های اپل طی سال‌های گذشته به دلیل وجود مدیرانی با نظرات و ایده‌های متنوع بوده و همین موضوع سبب تولید محصولاتی خلاقانه و متفاوت شده است. در حقیقت در سال 2016 برخی از تحلیلگران، کوک را با مدیر عامل اسبق مایکروسافت استیو بالمر مقایسه کرده و مدعی شدند مانند سال 2000 که بالمر به عنوان مدیرعامل مایکروسافت انتخاب شد، از زمان مدیریت کوک نیز دیگر شاهد خلاقیت و ابداعات جدیدی که پیشتر در محصولات اپل شاهد بودیم نیستیم.

با این وجود در زمان مدیریت کوک شاهد گسترش برندهای آیفون و آیپد بوده‌ایم. آیفون‌های جدید اکنون در دو مدل معمولی و مدل آیفون پلاس عرضه می‌شوند. آیپد نیز در مدل‌های مینی و پرو به فروش می‌رسد؛ ولی شاید یکی از مهمترین محصولاتی که در زمان مدیریت تیم کوک توسط اپل طراحی و ساخته شده اپل واچ باشد. اپل واچ، با وجود اینکه به اندازه آیفون مورد توجه قرار نمی‌گیرد و منتقدین هم نظرات متفاوتی در قبال آن دارند، توانسته به پرفروش‌ترین ساعت هوشمند جهان تبدیل شود؛ به طوری که در سال 2017 بیش از نیمی از تمام ساعت‌های هوشمندی که در جهان به فروش رسیدند، اپل واچ بوده است.

اپل در آگوست سال 2018 به اولین کمپانی با ارزش بیش از 1 تریلیون دلار در جهان تبدیل شد؛ موضوعی که گواهی بر موفقیت‌آمیز بودن دوران مدیریتی تیم کوک در این کمپانی است.

دردسر های قانونی، افشای اسناد بهشت و فرار مالیاتی

تیم کوک در طول دوران مدیریت خود با انتقادات زیادی در ارتباط با استراتژی اپل برای نگه‌داری از درآمدهای خود در خارج از آمریکا مواجه شده است. او در سال 2013 و در جریان دادرسی مجلس سنا مدعی شد اپل در میان کمپانی‌های بزرگ، بیشترین مالیات را می‌دهد و هرگز قصد نداشته قوانین مالیاتی آمریکا را دور بزند. اما 4 سال بعد و با افشای اسناد بهشت، مشخص شد این صحبت‌ها خیلی دقیق نبودند.

در سال 2014 اتحادیه اروپا پس از تحقیق و بررسی از قراردادی که اپل با دولت ایرلند امضا کرده بود، متوجه شد نرخ مالیات بر درآمد این کمپانی برای دارایی‌های آن در این کشور 0.005% تعیین شده است. اما با افشای اسناد بهشت مشخص شد اپل برای فرار از پرداخت جریمه‌های اتحادیه اروپا، دارایی‌های خود را به جزایر مانش در نزدیکی نورماندی انتقال داده است. اتحادیه اروپا نیز جریمه‌ای 14.5 میلیارد دلاری برای نپرداختن مالیات برای اپل تعیین کرد.

یکی دیگر از چالش‌هایی که کوک هنگام مدیریت اپل با آن مواجه بود، تیراندازی 2015 سن برناردینو  است که در آن 14 نفر توسط دو تروریست کشته شدند. اف‌بی‌آی از اپل درخواست کرد قفل گوشی آیفون 5C یکی از تروریست‌ها را برای آن‌ها باز کند؛ اما تیم کوک با این درخواست مخالفت کرد. با وجود اینکه این تصمیم کوک از سوی دولت آمریکا و مقامات امنیتی این کشور با انتقادات بسیاری همراه شد، اما در طرف دیگر، بسیاری از این تصمیم حمایت کردند. موافقان این تصمیم بر این باور بودند که اگر اپل با این درخواست موافقت کند، در آینده دولت به راحتی و با بهانه‌های مختلف می‌تواند به محتویات گوشی متهمین دسترسی پیدا کرده و حریم خصوصی آن‌ها را زیر پا بگذارد. تیم کوک در واکنش به این درخواست با انتشار نامه‌ای، خریداران محصولات اپل را مخاطب قرار داد و نوشت:

از مهندسینی که چنین سیستم امن و غیرقابل نفوذی را به منظور محافظت از دنیای کاربرانمان طراحی کردند خواسته شده این پروتکل‌های امنیتی را زیر پا گذاشته و امنیت کاربرانمان را به خطر بیاندازند.

او در ادامه، این موضوع را نقض حریم خصوصی کاربران به شمار آورد و نسبت به عواقب ترسناک و وحشت‌آور چنین درخواستی از سوی دولت هشدار داد. در ادامه پس از درخواست وزارت دادگستری، یک قاضی فدرال با امضای حکمی به اپل دستور داد با ساخت نرم افزار، قفل این گوشی را باز کند؛ ولی تیم کوک باز هم زیر بار نرفت و تقاضای تجدید نظر داد. در نهایت چند روز پیش از جلسه دادگاه تجدید نظر، دولت اعلام کرد توانسته قفل گوشی را بشکند و درخواست خود را پس می‌گیرد.

افزون بر این در سال 2017 و پس از اینکه اپل اذعان کرد از قصد سرعت عملکرد آیفون‌های قدیمی را کاهش می‌دهد، با چندین شکایت از سوی خریداران مواجه شد. اپل متهم شد با فریب خریداران کاری کرده که آن‌ها برای خرید مدل‌های جدیدتر، هزینه اضافی پرداخت کنند. در همین زمان و درست وقتی که اپل مشغول این پرونده‌ها بود مشخص شد به تیم کوک گفته شده «به دلایل امنیتی و همچنین افزایش بهره‌وری» از این به بعد برای مسافرت‌های کاری و شخصی باید تنها از جت شخصی استفاده کند. در سال 2017 هزینه مسافرت‌های شخصی تیم کوک 93,109 هزار دلار و هزینه‌های تامین امنیت و محافظت از او نیز 224,216 هزار دلار اعلام شده بود.

تیم کوک در طول این سال‌ها توانسته اپل را با سلامت از این تنگناها عبور دهد. اپل در سال مالی 2018 توانست درآمدی بالغ بر 265 میلیارد دلار داشته و یکی از سودآورترین کمپانی‌های جهان باشد. این شرکت همچنین پس از سامسونگ و هواوی، سومین تولیدکننده گوشی هوشمند در جهان است و در حال حاضر 123 هزار نفر در آن مشغول کار هستند. همچنین در ژانویه سال 2018 تخمین زده شد که بیش از 1.3 میلیارد محصول اپل در سرتاسر جهان توسط کاربران به شکل مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به شرایطی که اپل پیش از پیوستن تیم کوک با آن مواجه بود در صورتی که او همچنان در کامپک می‌ماند، بعید بود اپل بتواند به جایگاهی که امروز دارد دست پیدا کند.

تیم کوک با وجود مشکلات زیادی که در طول دوران مدیریت خود با آن‌ها مواجه شده توانسته خود را به عنوان یکی از برجسته‌ترین و موفق‌ترین مدیران دنیای فناوری مطرح کند. او توانسته با همکاری نزدیک با استیو جابز، اپل را از یک شرکت تقریبا ورشکسته به ارزشمندترین کمپانی جهان تبدیل کند و محصولات جدید و با کیفیت این شرکت را در سرتاسر جهان به محبوبیت قابل توجهی برساند. نظر شما درباره تیم کوک، این چهره شاخص در دنیای فناوری چیست؟ لطفا در قسمت دیدگاه‌ها، نظرات خودتان را با ما در میان بگذارید.