درباره بیماری اوتیسم چه می‌دانید؟ ما در این مقاله قصد داریم بیماری اوتیسم را به طور کامل به شما معرفی کنیم و روش‌های درمان آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
بیماری اوتیسم (Autism) چیست؟ آیا تاکنون نام این بیماری را شنیده‌اید؟ بیماری اوتیسم نوعی اختلال در رشد است که مشخصه اصلی آن ضعف در برقراری تعاملات و ارتباطات اجتماعی است که با انجام رفتارهایی محدود و تکراری همراه است. اوتیسم بیشتر در کودکان دیده می‌شود و والدین اغلب در سه سال اول زندگی فرزندشان، متوجه علائم بروز این بیماری می‌شوند. اوتیسم بیماری نیست که مانند بیماری‌های دیگر بلافاصله پس از تولد بروز پیدا کند. علائم اوتیسم به تدریج ظاهر می‌شوند، اگرچه برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم پس از رسیدن به نقاط عطف رشد با سرعت عادی به یکباره در مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود ضعیف شده و آنجاست که والدین آن‌ها متوجه رفتار غیرعادی و ضعف کودکشان در تعاملات اجتماعی می‌شوند.
اوتیسم با ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی همراه است و بر پردازش اطلاعات در مغز و نحوه اتصال سلول‌های عصبی و سیناپس‌های آن‌ها تأثیر می‌گذارد. اما چگونگی رخ دادن این اتفاق هنوز به خوبی درک نشده است. ما در ادامه این مقاله بیماری اوتیسم را دقیق‌تر مورد بررسی قرار می‌دهیم و علائم، انواع، دلایل و روش‌های درمان آن را به شما توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- بیماری اوتیسم چیست؟
- انواع اوتیسم
- علائم و نشانه های بیماری اوتیسم
- اوتیسم در کودکان
- اوتیسم در بزرگسالان
- دلایل اوتیسم
- روش های درمان بیماری اوتیسم
- آیا رژیم غذایی بر بیماری اوتیسم تاثیر دارد؟
بیماری اوتیسم چیست؟
اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اصطلاح گسترده است که برای توصیف گروهی از اختلالات عصبی تکاملی استفاده می‌شود. این اختلالات با مشکلات ارتباطی و تعاملات اجتماعی مشخص می‌شوند. افراد مبتلا به اوتیسم اغلب علائم یا الگوهای رفتاری محدود، تکراری و کلیشه‌ای را نشان می‌دهند. بیماری اوتیسم بدون توجه به نژاد، فرهنگ یا پیشینه اقتصادی در افراد مختلف در سراسر جهان یافت می‌شود. بنا به گفته منابع قابل اعتماد مراکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، اوتیسم در پسران بیشتر از دختران اتفاق می‌افتد که نسبت آن 4 به 1 است. CDC در سال 2014 تخمین زده است که تقریبا از هر 59 کودک، 1 نفر مبتلا به اوتیسم است.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند ابتلا به بیماری اوتیسم رو به افزایش است. برخی این افزایش را به عوامل محیطی نسبت می‌دهند. اما با این حال، متخصصان بر سر این موضوع که آیا این بیماری واقعا در حال افزایش است یا اطبا در حال تشخیص‌های مکرر این بیماری هستند، همچنان اختلاف دارند.
درمان اولیه رفتاری یا گفتاردرمانی می‌تواند به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک کند تا مهارت‌های خودمراقبتی، اجتماعی و ارتباطی خود را بدست آورند. اگرچه هیچ درمان شناخته‌شده‌ای برای بیماری اوتیسم وجود ندارد، اما در برخی موارد کودکان فقط کمی بهبود یافته‌اند. بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اوتیسم قادر به زندگی مستقل نیستند؛ اگرچه برخی از آن‌ها در این مورد موفق عمل کرده‌اند و توانسته‌اند بدون نیار به دیگران به طور مستقل به زندگی خود ادامه دهند.
فرهنگ اوتیسم اکنون بسیار توسعه یافته است؛ به طوری که برخی از افراد به دنبال معالجه آن هستند و برخی دیگر معتقدند که اوتیسم باید به عنوان نوعی تفاوت پذیرفته شود و به جای درمان آن باید با آن کنار آمد. در دهه 2000 تخمین زده شد که به ازای هر 1000 نفر، یک الی دو نفر در سراسر جهان به بیماری اوتیسم مبتلا هستند. اوتیسم در مردان 4 یا 5 برابر بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد. از دهه 1960 روند رشد این بیماری رو به افزایش بوده است.
انواع اوتیسم
DSM (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) منتشر شده است و از سوی پزشکان برای تشخیص انواع اختلالات روانپزشکی استفاده می‌شود. پنجمین و جدیدترین نسخه DSM در سال 2013 منتشر شد. DSM-5 در حال حاضر 5 زیرگروه اوتیسم یا نمونه‌های خاص آن را طبقه بندی کرده است. انواع بیماری اوتیسم عبارتند از:
- با اختلالات فکری و یا بدون آن
- با اختلالات زبانی یا بدون آن
- مرتبط با یک بیماری پزشکی یا ژنتیکی شناخته شده یا یک عامل محیطی
- همراه با اختلال عصبی، روانی یا رفتاری
- همراه با روان گسیختگی
یک فرد می‌تواند به یک یا چندین اختلال ذکر شده در بالا مبتلا باشد.
پیش از DSM-5، افراد در طیف اوتیسم ممکن است به یکی از اختلالات زیر نیز مبتلا شده باشند:
- خیالات و توهم
- سندروم آسپرگر (اختلال رشد عصبی)
- اختلال‌های فراگیر رشد
- اختلال انسجام گسیختگی کودک
به این نکته نیز توجه داشته باشید که شخصی که یکی از این تشخیص‌های قبلی را دریافت کرده است، نیازی به ارزیابی مجدد ندارد؛ یعنی این اختلالات تغییر پیدا نمی‌کنند و لازم نیست مرتبا معاینه و بررسی شوند.
براساس DSM-5، تشخیص گسترده‌تر بیماری اوتیسم شامل اختلالاتی مانند سندرم آسپرگر است. سندروم آسپرگر یک اختلال رشد است که با مشکلات قابل توجهی در تعامل اجتماعی و ارتباط غیر کلامی، همراه با الگوهای محدود و تکراری در رفتار و علاقه شخص همراه است. سندروم آسپرگر یک اختلال طیف اوتیسم از نوع خفیف‌تر است. علائم این بیماری معمولا قبل از دو سالگی شروع می‌شوند و به طور معمول تا همیشه همراه فرد باقی می‌مانند.
علائم و نشانه های بیماری اوتیسم
علائم اوتیسم معمولا در اوایل کودکی، بین 12 تا 24 ماهگی مشهود است. با این حال این علائم ممکن است زودتر یا دیرتر ظاهر شوند. علائم اولیه ممکن است شامل تاخیر قابل توجه در توانایی تکلم یا ضعف در برقراری روابط اجتماعی باشد. DSM-5 علائم اوتیسم را به دو دسته تقسیم می‌کند: 1. مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی و 2. الگوهای محدود یا تکراری در رفتار یا فعالیت‌ها.
مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی در بیماری اوتیسم شامل موارد زیر است:
- مسائل مربوط به ارتباطات، از جمله مشکلات در بروز احساسات، اشتراک‌گذاری علایق یا تکلم به صورت پس و پیش
- مسائل مربوط به ارتباطات غیر کلامی، مانند مشکل در حفظ ارتباط چشمی و یا مشکل در فهم زبان بدن
- مشکل در برقرای و حفظ روابط
الگوهای محدود یا تکراری در رفتار یا فعالیت‌ها نیز شامل موارد زیر می‌شوند:
- حرکات و الگوهای تکراری رفتاری
- اصرار به انجام کارهای تکراری روزمره یا برخی رفتارهای خاص
- افزایش یا کاهش حساسیت به اطلاعات حسی خاص از محیط اطراف خود، مانند واکنش منفی نسبت به یک صدای خاص
- داشتن علایق ثابت و حواس‌پرتی
افراد در هر گروه ارزیابی شده و شدت علائم آن‌ها نیز ثبت می‌شود. برای تشخیص بیماری اوتیسم، فرد باید هر سه علامت را در گروه اول و حداقل دو علامت را در دسته دوم داشته باشد.
اوتیسم در کودکان
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به همان نقاط عطف رشدی مانند همسالان خود نرسند و یا ممکن است مهارت‌های اجتماعی یا زبانی را که قبلا داشته‌اند نیز از دست بدهند. به عنوان مثال، یک کودک 2 ساله بدون بیماری اوتیسم ممکن است نسبت به انجام بازی‌های مختلف علاقه نشان دهد و یا یک کودک 4 ساله بدون داشتن اوتیسم ممکن است از فعالیت در کنار کودکان دیگر لذت ببرد. در حالی که کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است در تعامل با دیگران مشکل داشته باشد یا در کل از آن بیزار باشد.
کودکان مبتلا به اوتیسم همچنین ممکن است درگیر رفتارهای تکراری شوند، در خواب مشکل داشته باشند و یا اقلام غیرغذایی را بخورند. آن‌ها ممکن است فکر کنند که بدون داشتن یک محیط ساختاری یا روالی مداوم و همیشگی، نمی‌توانند شکوفا شوند و استعدادهای خود را پیدا کنند. اگر فرزند شما مبتلا به اوتیسم است، ممکن است مجبور شوید با معلمان او همکاری بیشتری داشته باشید تا بتوانید از موفقیت در کلاس درس کودک خود اطمینان حاصل کنید. منابع اطلاعاتی بسیاری برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم و همچنین والدین آن‌ها در دسترس است.
گروه‌های پشتیبانی محلی را می‌توانید از طریق انجمن غیر انتفاعی ملی انجمن اوتیسم پیدا کنید. سازمان Autism Speaks همچنین ابزارهای هدفمندی را برای والدین، خواهر و برادر، مادربزرگ و پدرربزرگ و دوستان کودکان مبتلا به اوتیسم در نظر گرفته است.
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است دریابند که برخی ورزش‌های خاص می‌تواند در کاهش ناامیدی‌ها و ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها نقش بسزایی داشته باشد. هر نوع تمرینی که کودک شما از آن لذت می‌برد، برای شادی و روحیه او بسیار مفید است. پیاده‌روی و فعالیت در زمین بازی هر دو برای کودک مبتلا به اوتیسم ایده‌آل و عالی هستند.
شنا و قرار گرفتن در آب نیز می‌تواند هم یک ورزش و هم یک فعالیت بازی حسی باشد. انجام بازی‌های حسی می‌توانند به افراد مبتلا به اوتیسم که ممکن است در پردازش سیگنال از حواسشان مشکل داشته باشند، کمک بسیار زیادی کند. گاهی اوقات ورزش‌های برخوردی و تماسی مانند فوتبال، برای کودکان مبتلا به اوتیسم می‌توانند مشکل‌ساز باشند. در عوض می‌توانید آن‌ها را به انجام شکل‌های دیگری از تمرینات چالش‌برانگیز، اما تقویت‌کننده ترغیب کنید.
به دلیل شیوع جنسیتی این بیماری، اوتیسم اغلب به عنوان یک بیماری پسرانه شناخته می‌شود. البته این بدان معنا نیست که دختران اصلا به این بیماری مبتلا نمی‌شوند؛ اما درصد ابتلای پسران، بسیار از دختران بیشتر است که به میزان 4 برابر بیشتر برآورد شده است.
اوتیسم در بزرگسالان
خانواده‌هایی که عزیزان مبتلا به ASD دارند، ممکن است نگران این باشند که زندگی با اوتیسم در آینده برای سنین بزرگسالی آنان چگونه خواهد بود. اقلیت بزرگسالان مبتلا به بیماری اوتیسم ممکن است به طور مستقل به زندگی یا کار بپردازند. با این حال، بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اوتیسم به کمک و مراقبت مداوم دیگران در طول زندگی نیاز دارند. معرفی روش‌های درمانی و سایر رویکردهای درمانی در اوایل زندگی می‌تواند منجر به استقلال بیشتر و کیفیت بهتر در زندگی شود.
دلایل اوتیسم
علت دقیق بیماری اوتیسم ناشناخته است. جدیدترین تحقیقات نیز نشان می‌دهند که هیچ علت واحدی برای بروز این بیماری وجود ندارد. اما برخی از عوامل خطر مشکوک به اوتیسم عبارتند از:
- یکی از اعضای درجه یک و نزدیک خانواده مبتلا به اوتیسم باشد (عامل وراثت)
- جهش ژنتیکی
- سندرم X شکننده (نوعی ناهنجاری ژنتیکی) و سایر اختلالات ژنتیکی
- والدین مسن
- وزن کم در هنگام تولد
- عدم تعادل متابولیک
- قرار گرفتن در معرض فلزات خطرناک و سموم محیطی
- سابقه عفونت‌های ویروسی
- قرار گرفتن جنین در معرض داروهای والپروئیک اسید (Depakene) یا تالیدومید (تالومید)
طبق تحقیقات مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)، هر دو عامل ژنتیک و محیط ممکن است تعیین کنند که آیا فرد به اوتیسم مبتلا می‌شود یا خیر. منابع متعدد جدید و قدیمی به این نتیجه رسیده‌اند که این اختلال از واکسن ناشی نمی‌شود.
یک مطالعه بحث‌برانگیز در سال 1998، ارتباطی بین اوتیسم و واکسن سرخک، اوریون و سرخچه (MMR) نشان داد. اما با این حال، این تحقیق توسط تحقیقات دیگر مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت و در نهایت در سال 2010 به طور کامل رد و تکذیب شد.
ژنتیک می‌تواند بر خطر ابتلا به برخی اشکال اوتیسم تأثیر بگذارد. اگر یک برادر، خواهر یا والدینی با بیماری اوتیسم دارید، احتمال انتقال آن به نسل‌های آینده وجود دارد. برخی از متخصصان گمان می‌کنند که قرار گرفتن در معرض فلزات خطرناک و سایر سموم موجود در محیط زیست، خطر ابتلا به بیماری اوتیسم را افزایش می‌دهد. برخی داروهای تجویزی مانند تالیدومید و اسید والپروئیک اسید نیز به اوتیسم مرتبط هستند. اگر مادر در هنگام تولد کودک و یا در حین بارداری از این داروها مصرف کند، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را برای فرزند خود افزایش دهد.
براساس گزارش انجمن اوتیسم، محققان همچنین در حال بررسی پیوندهای احتمالی میان بیماری اوتیسم و برخی از عفونت‌های ویروسی یا عدم تعادل متابولیکی هستند. با توجه به عوامل محیطی می‌توانید خطر ابتلا به بیماری اوتیسم را در فرزند خود کاهش دهید؛ اما این عوامل گاهی اوقات خارج از محدوده کنترل و نظارت شما هستند و در برابر آن‌ها هیچ کاری از دستتان برنمی‌آید.
روش های درمان بیماری اوتیسم
هیچ روش درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد، اما روش‌های درمانی و سایر ملاحظات درمانی می‌توانند به افراد مبتلا به اوتیسم در بهبود احساس یا کاهش علائم آن کمک کنند.
بسیاری از رویکردهای درمانی شامل موارد زیر هستند:
- رفتار درمانی
- بازی درمانی
- کار درمانی
- فیزیوتراپی
- گفتاردرمانی
ماساژ و تکنیک‌های مراقبه نیز ممکن است اثرات آرامش‌بخشی را در افراد مبتلا به بیماری اوتیسم داشته باشند. با این حال، نتایج درمانی در هر فرد متفاوت خواهد بود.
برخی از افراد موجود در این طیف ممکن است به خوبی به رویکردهای درمانی خاص پاسخ دهند؛ در حالی که برخی دیگر ممکن است هیچ تغییری نکرده و یا حتی از شیوه‌های مختلف درمانی، نتیجه عکس بگیرند.
علاوه بر روش‌های درمانی ذکر شده در بالا، روش‌های دیگری نیز برای بیماری اوتیسم وجود دارند که عبارتند از:
- مصرف ویتامین‌هایی با دوز بالا
- درمان با هیپرباریک اکسیژن
- هورمون ملاتونین برای رفع مشکلات خواب
تحقیقات در مورد درمان‌های جایگزین هنوز کامل نشده است، اما برخی از این درمان‌ها می‌توانند خطرناک باشند. پیش از شروع هر کدام از شیوه‌های درمانی ذکر شده، والدین و مراقبان باید تمام جوانب آن‌ها را بسنجند و با دقت و مراقبت کافی و مشورت با پزشک، یکی از رویکردهای درمانی را انتخاب کنند.
آیا رژیم غذایی بر بیماری اوتیسم تاثیر دارد؟
هیچ رژیم خاصی برای افراد مبتلا به بیماری اوتیسم طراحی نشده است. با این وجود، برخی از طرفداران اوتیسم در حال بررسی تغییرات رژیم غذایی به عنوان روشی برای به حداقل رساندن مسائل رفتاری و افزایش کیفیت کلی زندگی این افراد هستند. اساس رژیم غذایی اوتیسم، اجتناب از مواد افزودنی مصنوعی است؛ این موارد شامل مواد نگهدارنده، رنگ‌ها و شیرین‌کننده‌ها است.
در عوض یک رژیم غذایی سالم برای بیماران اوتیسم ممکن است شامل غذاهایی سالم و مقوی باشد که این غذاها عبارتند از:
- میوه و سبزیجات تازه
- ماهی
- چربی‌های اشباع نشده
- مقدار زیادی آب
برخی هم رژیم بدون گلوتن را تأیید می‌کنند. پروتئین گلوتن در گندم، جو و سایر غلات یافت می‌شود. این افراد معتقدند که گلوتن باعث ایجاد التهاب و عوارض جانبی بدن در افراد خاص مبتلا به اوتیسم می‌شود. برخی مطالعات و شواهد نیز نشان داده‌اند که رژیم غذایی می‌تواند به بهبود علائم بیماری اوتیسم کمک کند؛ اما این ادعا هنوز اثبات نشده است.
ما در این مقاله بیماری اوتیسم را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم و علائم، انواع، دلایل و روش‌های درمان آن را نیز به شما توضیح دادیم. محققان هنور علت اصلی ابتلا به بیماری اوتیسم را کشف نکرده‌اند و بر این باورند که ابتلا به این بیماری، دلیلی واحد و مشخص ندارد؛ اما عوامل وراثت و محیطی در بروز این بیماری نقش دارند. محققان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ درمان کاملی برای بیماری اوتیسم وجود ندارد، اما با این حال برخی رویکردهای درمانی مختلف را معرفی کرده‌اند تا به کمک آن‌ها بتوان از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد و برخی علائم آن را نیز بهبود بخشید.