جاذبه های دیدنی، کوفته تبریزی، سوغات و نقشه در تبریز گردی

قصد مسافرت به تبریز دارید؟ در این مقاله با راهنمای تبریز گردی با شما خواهیم بود. با ما باشید تا با جاذبه‌ها و خوراکی‌های این شهر بیشتر آشنا شویم.

تبریز، شهر شهریار ایران، شهری‌ست که نقش برجسته آن در تاریخ 2500 ساله ایران بر هیچ کسی پوشیده نیست. قطب گردشگری در شمال غربی ایران، دیار آذری‌های شیرین زبان، شهری با جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی بسیاری است. این شهر در سال 2018 یکی از پایتخت‌های گردشگری ایران معرفی شد. اگر تجربه سفر به تبریز را دارید، مطمئنا با این جاذبه‌های زیبا آشنا هستید. ولی اگر هنوز به این شهر برفی سفر نکرده‌اید، تعطیلات عید پیش رو بهترین زمان برای مسافرت به تبریز است. این راهنما را با خود به همراه داشته باشید تا ضمن آشنایی با آب و هوا و موقعیت جغرافیایی آن، هیچکدام از جاذبه‌های گردشگری و خوراکی‌های جذاب این شهر را از دست ندهید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• موقعیت جغرافیایی تبریز
• بهترین زمان سفر به تبریز
• جاذبه های دیدنی شهر تبریز
• خوردنی های شهر تبریز
• خرید سوغات تبریز
• جمع بندی

موقعیت جغرافیایی تبریز

تبریز پایتخت آذربایجان شرقی، پنجمین کلان شهر ایران است و مهد سرمایه‌گذاری و دومین قطب صنعتی ایران محسوب می‌شود. این شهر از سمت شمال، جنوب و شرق به کوهستان محدود می‌شود و تنها از سمت غرب به زمین‌های هموار و شوره‌زارهای تلخه‌رود منتهی می‌شود. جهان شهر تبریز به شکل یک جلگه بین کوهی در آمده است.

ارتفاع شهر تبریز از سطح دریا 1348 متر است. دو رودخانه از تبریز و اطراف آن می‌گذرد. تلخه‌رود یا آجی چای، رودخانه‌ای دایمی که از شمال غربی این شهر می‌گذرد و رود موسمی قوری‌چای که پس از عبور از مرکز تبریز در شمال غرب این شهر به آجی‌چای می‌پیوندد.

بهترین زمان سفر به تبریز

به طور کلی تبریز شهری با آب و هوای سرد و خشک است. حتی وسط مرداد که اکثر شهرهای ایران در حال تبخیر شدن هستند، تبریز آب و هوای خنکی دارد. دمای آن در اواسط تابستان به طور میانگین 25 درجه است. زمستان‌های آن سرد و جانسوز است. این سرما و خشکی و برودت از آبان تا اسفند (5 ماه) طول می‌کشد و ماه دی به اوج خود می‌رسد. به طوری که دما تا 2.5- درجه سانتیگراد می‌رسد؛ دمایی که در آن آب کاملا یخ می‌بندد.

اگر سرمایی هستید، سفر به تبریز در پاییز و زمستان اصلا به شما پیشنهاد نمی‌شود. اما اگر می‌خواهید از آب و هوای گرم تابستانی شهر خود فرار کنید، تابستان تبریز بهترین است؛ هوایی نسبتا خنک در دل تابستان.

به طور کلی می‌توان گفت بهترین زمان مسافرت تبریز، زمانی است که شما دوست دارید؛ چراکه از آدم‌برفی‌های زمستانی تا خنکای تابستان این شهر خواستنی و زیباست. اما اگر می‌خواهید از تعطیلات نوروزی استفاده کنید و به شهر شکلاتی ایران سفر کنید، بهتر است چند دست لباس گرم با خود ببرید.

جاذبه های دیدنی شهر تبریز

تبریز با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی که دارد، همواره مورد توجه درگیری‌های سیاسی و اجتماعی بوده است و الحق که مردمان غیور سرزمین آذربایجان همواره و در طول تاریخ رشادت‌ها و فداکاری‌های خود را اثبات کرده‌اند. همین موضوع سبب شده است که در هر دوره‌ای، آثاری ارزشمند از حاکمان به جا بماند. علاوه بر آثار تاریخی، این شهر جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیری نیز دارد، همانند دریاچه ائل گلی و دریاچه ارومیه.

قبل از سفر به تبریز، جاذبه‌های گردشگری آن را با هم مرور می‌کنیم. خاطرتان باشد هر کدام از آن‌ها داستانی به بلندای تاریخ خود دارند.

دریاچه ائل گلی

مکانی که اول از همه در سفر به تبریز باید از آن بازدید کنید، باغ دریاچه ائل گلی یا شاه گلی است. ائل گلی در جنوب شرقی تبریز قرار دارد. این دریاچه حدود 550 سال پیش در زمان آق قویونلوها ساخته شد و صفویان هنر دوست آن را گسترش دادند. در دوره قاجار و پهلوی در اطراف آن گل و گیاه و درخت کاشتند و از آن به بعد به یک مکان گردشگری محلی و توریستی زیبا تبدیل شد. قبل از انقلاب به آن شاه گلی یعنی دریاچه بزرگ می‌گفتند. پس از انقلاب نامش به ائل گلی یعنی دریاچه مردم تغییر یافت.

سال 1346 بنای مرکزی دریاچه تخریب و یک عمارت کلاه فرنگی زیبا به جای آن ساخته شد؛ به طوری که به آن نگین ائل گلی گفته می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم نهار را در یکی از رستوران‌های زیبای اطراف آن میل کنید تا هم غذای محلی خوشمزه نوش جان کرده باشید و هم از مناظر اطراف لذت ببرید.

خانه مشروطه

تبریز محل تولد شیر مردانی است که جانانه از آن دفاع کردند. خانه‌هایی تاریخی از آن‌ها به جا مانده است که علاوه بر زیبایی، داستان‌های بسیاری در دل خود دارند. خانه مشروطه یکی از این خانه‌های پر رمز و راز است. این خانه محل تجمع مشروطه خواهان بزرگی همچون ستارخان، باقر خان، حاج میرزا آقا فرشی و حاج مهدی کوزه کنانی (مالک خانه) بوده است. در این خانه سرنوشت مشروطه رقم خورد.

امروزه خانه مشروطه به موزه‌ای تبدیل شده است که اسناد و مدارک مربوط به آن دوره در آن نگهداری می‌شود. معماری آن برگرفته از ویژگی‌های ساختمان‌های دوره قاجار است؛ با همان ایوان‌های ستون‌دار، پنجره‌های ارسی با شیشه‌های رنگی و گچ کاری‌های زیبا.

بازار سرپوشیده تبریز

بازار تبریز بزرگترین بازار سرپوشیده جهان است و شامل مجموعه‌ای از ساختارهای به هم پیوسته و ساختمان‌های آجری و فضاهای محصور برای صنف‌های مختلف می‌شود. مساحت این بازار حدود یک کیلومتر مربع است و یکی از شاهکارهای معماری ایران محسوب می‌شود. جالب است بدانید این بازار در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

مجموعه بازار تبریز 20 راسته و بازار، 35 سرا، 25 تیمچه، یازده دالان و حدود پنج هزار و 500 مغازه و 40 نوع صنف دارد. بازار طلا و فرش آن بسیار خیره‌کننده است. بر اساس گفته برخی تاریخ نویسان، بازار فعلی تبریز مربوط به اواخر زندیه و اوایل دوره قاجاریه است. این بازار در هسته میانی شهر تبریز قرار گرفته است. از سمت شرق به عالی قاپو (مجموعهٔ کاخ های ولی عهدنشین) و از سمت غرب به مسجد جامع راه دارد. در کنار خرید کردن و لذت از شلوغی و همهمه عیدانه بازار، از معماری بی‌نظیر این مجموعه نیز لذت ببرید.

برج ساعت تبریز

یکی دیگر از مقاصد هر گردشگری از سفر به تبریز، دیدن ساعتی 30 متری است که هر 15 دقیقه یکبار طنین نواز می‌شود. این برج در کاخ شهرداری شهر قرار گرفته است. سال 1314 رضا شاه دستور ساخت آن را صادر کرد و ظرف 4 سال ساخت آن به اتمام رسید.

این برج و کاخ یکی از مشخصه‌های بارز شهر تبریز است. در حال حاضر کاخ به موزه تبدیل شده است و جلسات رسمی شورای شهر نیز در آن برگزار می‌شود. دیدن تالارهای متعدد این کاخ که هر کدام به موزه خاصی تعلق دارد خالی از لطف نیست.

مسجد کبود تبریز

مسجد کبود و به قول تبریزی‌های شیرین زبان، مسجد گوی یکی از آثار ارزشمند معماری باشکوه ایران است. مسجد عمدتا به رنگ آبی لاجوردی و فیروزه‌ای، رنگ هنر باشکوه ایران است. این مسجد که به مسجد جهانشاه هم معروف است، با کاشی‌های معرق فیروزه‌ای و لاجوردی به فیروزه اسلام شهرت یافته است. خطوط عالی ثلث، نستعلیق، نسخ و طرح‌های بی‌نظیر اسلیمی باعث شده است هر بیننده‌ای را سر ذوق بیاورد. اگر از برج ساعت دیدن کردید، با کمی پیاده‌روی می‌توانید از مسجد کبود هم دیدن کنید.

مقبره الشعرا

تبریز شهر شاعران و عارفان بزرگ است؛ بزرگانی همچون شهریار، خاقانی و ثقه الاسلام تبریزی. مقبره الشعرا محل دفن این شخصیت‌های بزرگ است. حدود 420 شخصیت مهم در این مکان دفن شده‌اند. مقبره استاد شهریار نیز در مرکز این مقبره قرار دارد. ارتفاع این بنا به حدود 30 متر می‌رسد.

هنگام سفر به تبریز، بازدید از مکان‌های تاریخی واقع در محله ششگلان و سرخاب را فراموش نکنید. از جمله خانه پروین اعتصامی شاعر نامدار ایرانی و موزه قاجار که در واقع خانه امیر نام گروسی معروف است. در گوشه و کنار این محله‌های زیبا می‌توانید کمی پیاده‌روی کنید و از دیدن خانه‌های تاریخی مانند شربت اوغلی، خانه سرخه‌ای، خانه بلورچیان و خانه صرافلار لذت ببرید.

کلیسای سنت استناپوس

در دل کوه‌های مرزی جلفا و نزدیک رودخانه ارس، کلیسای سنت استناپوس قرار دارد و با مسافتی حدودا 3 ساعته از تبریز، می‌توانید به آنجا بروید. مسیر جلفا تا کلیسا از کنار رودخانه ارس می‌گذرد که خیلی چشم‌نواز است. کلیسا نیز در دره‌ای سرسبز و زیبا قرار دارد. این کلیسای قدیمی به شکل صلیب ساخته شده است. صحن کلیسا و محراب آن گچ‌بری‌های زیبایی دارد که آن را از بقیه کلیساها متمایز می‌کند. این مکان مقدس هنوز هم مورد احترام و محلی برای نیایش مسیحی‌های گریگوری است.

روستای کندوان

روستای صخره‌ای کندوان در دل کوه سهند قرار دارد. در این روستا مردم خانه‌های خود را با کندن صخره‌ها و به شکل مخروطی ساخته‌اند. نکته جالب توجه این است که حتی آغل گوسفندان هم به همان شکل است؛ هرچند به تازگی تعدادی خانه به شکل امروزی به آن اضافه شده است. قدمت این روستا به 6 هزار سال پیش باز می گردد.

جدا از معماری جذاب این روستا، آجیل و میوه و عسل کندوان هم به شدت شهرت دارد. فاصله کندوان تا تبریز 50 کیلومتر است و از مسیر اسکو قابل دسترسی است.

روستای لیقوان

مطمئنا روستای لیقوان بهشت پنیر دوستان است. روستای لیقوان 36 کیلومتری شرق تبریز قرار دارد و از سمت باسمنج قابل دسترسی است. این روستا از کندوان سرسبزتر و زیباتر است و به علت وجود چندین چشمه و رودخانه، جنگل‌های پرپشت و مناطق سرسبزی دارد که محیطی دلچسب را برای مسافران و مردم محلی فراهم کرده است.

پوشش گیاهی متنوع این روستا، باعث گسترش دامپروری شده است. پنیر معروف و بسیار خوشمزه لیقوان هم از شیر همین دام‌ها تهیه می‌شود؛ شاید همین دلیل محبوبیت این پنیر باشد.

دریاچه ارومیه

همه ایرانی‌ها چشم به پرآب شدن دوباره دریاچه ارومیه دارند؛ چراکه زندگی مردم اطراف آن به این دریاچه وابسته است. دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی قرار دارد و نام خود را از شهر ارومیه برگرفته است.

شوری زیاد این دریاچه باعث شده است که هیچ ماهی در آن وجود نداشته باشد. تنها گونه زنده در آن آرتمیای سخت پوست است. دریاچه ارومیه همچنین مامن پرندگان مهاجری همچون فلامینگو، پلیکان و کفچه نوک است. سفر به تبریز با بازدید از دریاچه ارومیه تکمیل می‌شود. دریاچه نمک به فاصله 1.5 ساعتی از تبریز قرار دارد.

خوردنی های شهر تبریز

تبریز شهر غذاهای خوشمزه است. شهر خوراکی‌های رنگارنگ که هر سلیقه‌ای را راضی نگه می‌دارد. کدبانوهای تبریزی آشپزهای ماهری هستند که با دستپخت فوق‌العاده خود از مهمانان پذیرایی می‌کنند.

درست است که تبریز شهر تمدن و تاریخی کهن است. درست که این شهر، شهر بزرگانی است که تاریخ ایران را عوض کرده‌اند؛ اما یکی از جذابیت‌های این شهر علاوه بر مکان‌های دیدنی‌اش، غذاهای بی‌نظیر آن است؛ از کوفته تبریزی تا آش‌های متنوع. به تبریز بروید، از جاذبه‌های دیدنی آن بازدید کنید و با خوردن غذاها و خوراکی‌های آن سفرتان را تکمیل کنید.

کوفته تبریزی

معروف‌ترین غذای تبریز که مطمئنا هر ایرانی حتی اگر اصل آن را نخورده باشد، نسخه تقلبی آن را امتحان کرده، کوفته تبریزی است. در گذشته برای تهیه کوفته، گوشت را در هاون سنگی می‌کوبیدند. اما امروزه بیشتر از گوشت چرخی استفاده می‌کنند. برای وسط آن از گردو، آلو، پیاز سرخ شده، زرشک و بعضی مواقع تخم مرغ آب‌پز استفاده می‌شود.

خورش هویج

خورش هویج غذای محبوب و پر طرفدار میان تبریزی‌های خوش سلیقه است. خورش هویج را با هویج رنده شده و گوشت یا مرغ تهیه می‌کنند. هرچند ممکن است هرکسی طعم آن را دوست نداشته باشد.

کوکوی لوبیا سبز

کوکوی لوبیا سبز غذایی قدیمی سر سفره مهمانی‌ها و افطار تبریزی‌هاست. می‌خواهید طعم اصیل آن را بچشید؟ مهمان یک خانواده تبریزی شوید.

دویماج

دویماج غذایی برای وعده صبحانه یا عصرانه است. تبریزی‌ها آن را با نان خشک محلی، پنیر محلی، کره، گردو و سبزی خوردن (به خصوص پونه) درست می‌کنند. طعم بی‌نظیر آن را در سفر به تبریز از دست ندهید.

آش ماست، آبگوشت دیزی سنگی بی‌نظیر، شوربای تره، آش میوه، آش گوجه فرنگی، آش اوماج، آش شیله عدس و آش کلم قمری از جمله آش‌های متنوع و رنگارنگ با طعم‌های مختلف است که می‌توانید طعم اصیل آن‌ها را در تبریز بچشید. هرکدام از این آش‌ها دنیایی از طعم و مزه هستند. اگر عاشق غذا هستید، پیشنهاد می‌کنیم لذت خوردن هیچکدام از آن‌ها را از دست ندهید.

خرید سوغات تبریز

متنوع‌ترین بخش سفر به تبریز قطعا خرید سوغاتی‌های این شهر است؛ از خوراکی‌های رنگارنگ تا صنایع دستی مردم هنرمند تبریز.

سوغاتی های خوراکی

تبریز شهر غذاهای مختلفی است که هر ذائقه‌ای را می‌تواند راضی نگه دارد. در ادامه برخی از سوغاتی‌های خوراکی تبریز را معرفی می‌کنیم.

رشته‌ ختایی

رشته‌ ختایی، که به آن باقلوای رشته‌ای هم می‌گویند یکی از سوغاتی‌هایی است که در سفر به تبریز می‌توانید تهیه کنید. این خوراکی در ترکیه تل کادایف نام دارد. رشته ختایی نوعی شیرینی تهیه شده از رشته است. مواد اولیه آن گلاب، رشته مخصوص، زنجبیل، کره، پودر گل محمدی و مغزی‌جات مختلف است. این خوراکی علاوه بر مزه جذاب و شیرینی که دارد، بسیار هم مغذی است.

لوز تبریز

لوز تبریز، شیرینی دیگری است که می‌توانید به عنوان سوغاتی به شهر خودتان ببرید. لوز را ممکن است حتی در شهر خودتان دیده باشید. اما مزه واقعی آن را در تبریز بچشید؛ چراکه طعم و بوی این شیرینی در تبریز با جاهای دیگر کاملا متفاوت است.

حلوا بزرک

حلوا بزرک را فقط در شهر تبریز می‌توانید پیدا کنید. این خوراکی دارای رنگ تیره‌ای است که در همان نگاه اول توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. علاوه بر طعم بی‌نظیر آن، این حلوا خاصیت دارویی بسیاری دارد. حلوا بزرک را از دانه روغنی بزرک تهیه می‌کنند. عطر خوش بزرک در آن باعث شده است که این نوع حلوا یکی از پرطرفدارترین سوغاتی‌های تبریز باشد.

باقلوا

باقلوای خوشمزه محبوب دل‌ها را در تبریز پیدا کنید و از خوردن تک تک لقمه‌های آن لذت ببرید. مزه و بوی هیچ باقلوایی در سرتاسر ایران به پای باقلوای آبدار تبریز نمی‌رسد. مواد تشکیل دهنده این خوراکی تخم مرغ، شکر، وانیل، آرد و مغزی‌جاتی مانند پسته و گردو هستند.

لبنیات

لبنیات یکی از اصلی‌ترین سوغاتی‌های شهر تبریز است و همگی از شیر تازه گوسفند تهیه می‌شوند. پنیر لیقوان را می‌توانید در همه شهرها پیدا کنید. اما همانطور که در بخش جاذبه‌های دیدنی هم گفته شد، پنیر تولید شده در روستای لیقوان به دلیل تغذیه خوب دام‌ها طعمی بهشتی دارد. اگر قصد سفر به تبریز دارید و حتی اگر زمان کافی برای دیدن جاذبه‌های گردشگری ندارید، پنیر لیقوان را تحت هیچ شرایطی از دست ندهید.

سایر سوغاتی های خوراکی تبریز

عسل کوه‌های سهند، مربای گل محمدی، آجیل خشکبار، نوقا، شکلات تسبیحی، شیرینی پنج انگشتی، شیرینی قرابیه، شیرینی اریس، راحت الحلقوم، شیرینی لطیفه، شیرینی کنجدی، نان زنجبیلی و چوروتمه از دیگر خوراکی‌های خوشمزه و بی‌نظیر شهر خوراکی‌های جذاب است که هم می‌توانید در تبریز طعم لذیذ آن‌ها را بچشید و هم اینکه با خود به شهرتان ببرید. اگر هم دوست داشتید برای دوستان و خانواده به عنوان سوغاتی ببرید؛ البته اگر چیزی از آن باقی گذاشتید!

صنایع دستی تبریز

چرم بی‌نظیر تبریز که در دنیا رقیب ندارد نیازی به توضیح اضافه‌ای ندارد. چرم زیبا و با کیفیت تبریز امروزه حتی به کشورهای خارجی صادر می‌شود. با خرید چرم تبریز علاوه بر داشتن محصولی با کیفیت، حس خوب هنر صنایع دستی ایران را نیز تجربه خواهید کرد.

قلم زنی یکی دیگر از هنرهای رایج در صنایع دستی ایران است. قلم زنی بر روی فلزات مختلف مثل برنج، نقره، طلا و مس انجام می‌شود. نوع تبریزی قلم زنی که با حرکت و فشار مچ دست هنرمند ساخته می‌شود، دارای نقوش برجسته‌تر و البته محکم‌تری است که باعث تمایز قلم زنی این شهر از شهرهای دیگر ایران شده است.

یکی دیگر از صنایع دستی مهم تبریز، قالی‌بافی آن است. قالی‌های معروف تبریز به خارج از کشور نیز صادر می‌شوند. تنوع بالای قالی‌های دستباف در این شهر باعث شده است که به راحتی بتوانید فرش مورد نظر خود را به عنوان سوغات تبریز برای آشنایان خود ببرید.

ورنی بافی، منبت کاری، گلیم بافی، سفال و سرامیک از دیگر صنایع دستی این شهر هستند که می‌توانید به عنوان سوغاتی برای دوست و آشنا ببرید. تبریزی‌های هنرمند و سختکوش صنایع دستی زیبایی به وجود می‌آورند و با افزودن چاشنی وجدان، چنان محصولات باکیفیتی تولید می‌کنند که تا سال‌ها قابل استفاده‌اند.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم برای کسانی که راهنمایی کلی برای سفر به تبریز می‌خواهند، اطلاعاتی کلی از شهر تبریز فراهم کنیم. آب و هوای تبریز را بررسی کردیم و با بهترین فصل سفر به تبریز آشنا شدیم. در ادامه جاذبه‌های گردشگری و دیدنی این شهر زیبا و پاکیزه را معرفی کردیم؛ هرچند مکان‌های دیدنی تبریز را نمی‌توان به همین چند مورد محدود کرد. خوراکی‌های رنگارنگ و متنوع تبریز را نیز معرفی کردیم. تبریز شهر غذاهای مختلف است که با هر ذائقه‌ای سازگاری دارد و در انتها سوغاتی‌های خوراکی و صنایع دستی فوق‌العاده زیبای این شهر را بررسی کردیم. آیا شما قصد سفر به تبریز را دارید؟ آیا قبلا از این شهر دیدن کرده‌اید؟ به نظر شما بهترین ویژگی تبریز چیست؟ در پایین صفحه، نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید.