نقش معتاد جزو نقش‌های جذاب برای بازیگران است تا بتوانند هنر بازیگری خود را به رخ مخاطبان بکشند. در این پرونده متفاوت به برترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران پرداخته‌ایم.
شاید تنها معتادهای مقبول در جهان، معتادهای موفق سینما باشند! بازیگرانی که بخت به آنها رو می‌کند و نقش پیچیده یک فرد معتاد را ایفا می‌کنند. در میان ستارگان سینما مرسوم است که برخی نقش‌ها ذاتا جایزه ببر هستند و نقش معتاد یکی از آنهاست. در سینمای ایران هم فیلم‌های زیادی وجود دارند که به صورت کلی یا جزئی به مقوله اعتیاد پرداخته‌اند. در این میان تعدادی از بازیگران موفق شده‌اند شخصیت های معتاد در سینمای ایران را به شکلی به‌یادماندنی بازی کنند. حتی بازیگران زن ایرانی توانسته‌اند تعدادی از جذاب‌ترین زن های معتاد سینمای ایران را به تصویر بکشند. در این مطلب با پلازا همراه باشید تا برترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران را با هم مرور کنیم و ببینیم کدام بازیگران نقش های فرد معتاد را ایفا کرده‌اند.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- برترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران
- سید رسول (گوزن ها)
- سوسن (تیغ و ابریشم)
- علی سنتوری (سنتوری)
- و …
- کلام آخر
برترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران
بازیگران بزرگی هستند که در هنوز در آرزوی نقش فردی معتادند. چند وقت قبل پرویز پرستویی در مصاحبه‌ای عنوان کرد که حسرت بازی در نقش فردی معتاد و همچنین فردی روان‌پریش هنوز در دلش است و منتظر فرصتی است تا بتواند این دو نقش را ایفا کند. در این پرونده به بازیگرانی پرداخته‌ایم که در این زمینه بخت با آنها یار بوده و ایفاگر نقش شخصیت های معتاد در سینمای ایران شده‌اند. همچنین در این مقاله می‌توانید با بهترین فیلم‌های ایرانی که درباره اعتیاد ساخته شده‌اند آشنا شوید.
سید رسول (گوزن ها)
- بازیگر: بهروز وثوقی
- کارگردان اثر: مسعود کیمیایی
امکان ندارد صحبت از کاراکترهای جذاب سینمای ایران در میان باشد و از شخصیت‌های آثار مسعود کیمیایی نامی برده نشود. بهروز وثوقی در فیلم گوزن‌ها که از آثار مهم سینمای ایران است، نقش مردی به نام سید رسول را بازی می‌کند که در دام اعتیاد گرفتار شده است.
شخصیت اصلی فیلم «گوزن‌ها» فردی به نام قدرت است که پس از سرقت از بانک به سید رسول پناه می‌آورد. سید رسول با کمکِ قدرت و انگیزه‌ای که از جانب او می‌گیرد، تلاش می‌کند توزیع‌کنندگان مواد مخدر که او را به این وضعیت انداخته‌اند را از پای دربیاورد. بهروز وثوقی نه تنها در «گوزن‌ها» از قالب همیشگی خود در سایر آثار بیرون آمده، بلکه در این فیلم می‌کوشد یک معتاد متفاوت را به تصویر بکشد که تا حد زیادی نیز موفق به انجام این کار می‌شود. البته به دلیل جرح و تعدیل‌های فراوان و توقیف فیلم در زمان رژیم گذشته و همچنین مهاجرت بهروز وثوقی پس از انقلاب، بازی بهروز وثوقی در آن هیچگاه خوب دیده نشد.
سوسن (تیغ و ابریشم)
- بازیگر: فریماه فرجامی
- کارگردان اثر: مسعود کیمیایی
فریماه فرجامی در فیلم‌های مسعود کیمیایی از یک بازیگر زن ساده به یک سوپراستار واقعی تبدیل شد. سوسن مکاشی فیلم «تیغ و ابریشم» از بهترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران است. در این فیلم که به قاچاق گسترده و هدف‌دار مواد مخدر از بانکوک به شهرهای ایران پرداخته می‌شد، فرجامی نقش زنی رنج دیده به نام سوسن را بازی می‌کرد که به امید دست یافتن به آرزوها، در غربت اسیر اعتیاد شده بود و روز به روز در منجلاب فرو می‌رفت تا اینکه در نهایت برای رهایی از این گرفتاری‌ها، چاره‌ای جز خودکشی نیافت. فرجامی با حرکات صورت و انتقال حس درد و رنج به مخاطب به کمک چهره مغمومش به عنوان یکی از بهترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران برای همیشه ماندگار شد.
یوسف (مهمان مامان)
- بازیگر: پارسا پیروزفر
- کارگردان اثر: داریوش مهرجویی
بنا بر گفته‌های داریوش مهرجویی و عوامل پشت صحنه «مهمان مامان»، این نقش را قرار بوده محمدرضا گلزار بازی کند، اما در نهایت قسمت پارسا پیروزفر شده و او هم از این فرصت بهترین استفاده را کرد. پیروزفر که همیشه به عنوان پسر خوش‌تیپ و اتوکشیده سینما شناخته می‌شد، در این فیلم از آن قالب همیشگی درآمد و نقش معتادی را که اغلب اوقات سیگار گوشه لبش است را ایفا کرد.
یوسف از خانواده‌ای اعیانی بود که برای به دست آوردن دل همسرش، به تمام مال و منال پدری پشت کرده بود و با گردو فروشی روزگار می‌گذراند. پیروزفر آنقدر ریزه‌کاری‌های این نقش را درست اجرا کرده که وقتی فیلم را ببینید او را به عنوان یک معتاد درب و داغان که همیشه یک گوشه حیاط خانه کنار بساط گردوهایش افتاده کاملا باور می‌کنید. «مهمان مامان» در جشنواره فیلم فجر در چندین رشته نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد که یکی از آنها نامزدی پارسا پیروزفر برای دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل بود. اگر می‌خواهید بیوگرافی پارسا پیروزفر را بخوانید، می‌توانید به این مقاله نیز مراجعه کنید.
مهرداد (بوتیک)
- بازیگر: حامد بهداد
- کارگردان اثر: حمید نعمت‌الله
مهرداد یکی از پنج نقش برتر کل کارنامه کاری حامد بهداد است. بهداد که اغلب به بازی در نقش شخصیت‌های عصبی در سینما معروف است، در این فیلم شخصیت معتادی را بازی می‌کند که اعتیاد شدیدی دارد و لحن و حرکات او بسیار طبیعی جلوه می‌کند. با اینکه حامد بهداد در بوتیک نقش کوتاهی بر عهده دارد، اما یکی از بهترین و حرفه‌ای‌ترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران را به تصویر کشیده است و همین سبب شد که علاوه بر شهرت و تثبیت در سینما، نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در جشن خانه سینما شود و تحسین منتقدان را برانگیزد.
سارا (خون بازی)
- بازیگر: باران کوثری
- کارگردان: رخشان بنی اعتماد و محسن عبدالوهاب
سارای فیلم خون‌بازی را می‌توان جزو برترین نقش‌آفرینی‌ها در میان زن های معتاد سینمای ایران قرار داد. باران کوثری با استعداد ذاتی خود در ایفای نقش زنی معتاد به همراه گریم درخشان و قصه جذاب، سبب شده است که در تمام طول فیلم مخاطب با یک دختر معتاد کاملا حقیقی و باورپذیر روبه‌رو باشد. مشکل سارا این است که نامزدش آرش که قرار است تا یک ماه دیگر به ایران بیاید، از اعتیاد او خبر ندارد و حالا سارا باید برای از دست ندادن آرش هرطور شده اعتیادش را کنار بگذارد.
لحظاتی از بازی باران کوثری که می‌خواهد عشقش را از دست ندهد و از طرفی در مقابل مواد مخدر توان مقاومت ندارد، جزو تکان‌دهنده‌ترین سکانس‌های سینمای ایران هستند. باران کوثری برای بازی در فیلم «خون بازی» هم نامزد جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره آسیا پاسیفیک استرالیا شد، هم سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد و هم جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن جشن خانه سینما را به دست آورد.
علی سنتوری (سنتوری)
- بازیگر: بهرام رادان
- کارگردان اثر: داریوش مهرجویی
علی سنتوری نه تنها در کارنامه بهرام رادان یک شاه‌نقش است، بلکه قطعا یکی از ماندگارترین شخصیت‌های تاریخ سینمای ایران محسوب می‌شود. در این فیلم بهرام رادان در نقش یک نوازنده سنتور مشهور ایفای نقش کرده است که در اوج محبوبیت و ثروت، به خاطر دوستان نابابی که دورش را گرفته‌اند، اسیر اعتیاد می‌شود و نه تنها عشقش هانیه (با بازی گلشیفته فراهانی) را از دست می‌دهد، بلکه از طرف خانواده هم طرد می‌شود و کارش به کارتن‌خوابی و تزریق هروئین در کوچه پس کوچه‌های شهر می‌رسد.
داستان دراماتیک و البته ملتهب فیلم در کنار بازی‌های درخشان و صد البته موسیقی اردوان کامکار و صدای محسن چاوشی این اثر را به یک فیلم خاطره‌انگیز تبدیل کرده‌اند. محسن چاوشی که آن روزها صدای تازه از زیرزمین درآمده بود و ترانه‌های تلخش با صدایی خش‌دار در میان نسل جوان مثل بمب صدا کرده بود، با این اثر رسما مجوز گرفت و به محبوبیت بیشتری رسید و برخی از ترانه‌هایش مثل سنگ صبور و سنتوری آنقدر با اجرای خوب بهرام رادان محبوب شد که بعدها آلبومی به نام سنتوری را روانه بازار کرد.
مریم (مرهم)
- بازیگر: طناز طباطبایی
- کارگردان اثر: علیرضا داوودنژاد
در کارنامه کاری طناز طباطبایی بازی‌های متفاوتی به چشم می‌خورد، اما قطعا نقطه عطف فعالیت حرفه‌ای این بازیگر جوان در اثر علیرضا داوودنژاد رقم خورده است. او در این فیلم که نوع روایت و لحن آن بسیار با آثار قبلی داوودنژاد متفاوت بود، نقش یک دختر فراری که اعتیاد شدیدی به شیشه دارد را به بهترین شکل بازی کرده است. البته در این مسیر گریم درجه یک چهره او هم به کمکش آمده است تا یکی از بهترین زن های معتاد سینمای ایران خلق شود. طباطبایی که برای بازی در «مرهم» نامزد و برنده جوایز مختلف شد، چند سال بعد در «رخ دیوانه» هم کاراکتر دختری معتاد به نام ماندانا را ایفا کرد؛ اما ماندانا هرگز به پای مریم فیلم «مرهم» نرسید.
لیدا/منیره (عصر یخبندان)
- بازیگر: مهتاب کرامتی
- کارگردان اثر: مصطفی کیایی
مهتاب کرامتی قبل از بازی در نقش لیدا، در «اسب حیوان نجیبی است» نقش کوتاهی را به عنوان یک زن معتاد ایفا کرده بود. او این نقش را در «عصر یخبندان» بسط و گسترش داد و با اضافه کردن جزئیات دقیق و استیصال روحی روانی به کاراکتر لیدا، بازی قابل قبولی در نقش یک معتاد ارائه کرد.
زنی به نام منیره به دلیل رابطه سردی که با همسرش بابک دارد، مدتی است با فردی به نام فرید وارد رابطه شده و از طریق او به مواد مخدر رو آورده است. او خود را به فرید به اسم لیدا معرفی کرده و با وجود بچه‌ای که از بابک دارد، سعی می‌کند رفته رفته رابطه خود را با بابک سردتر کند و از او طلاق بگیرد تا با فرید ازدواج کند. غافل از اینکه تخصص فرید، رابطه با زن‌های متاهل است! مهتاب کرامتی برای بازی در این نقش نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد، اما دستش از گرفتن جایزه کوتاه ماند.
محسن (ابد و یک روز)
- بازیگر: نوید محمدزاده
- کارگردان اثر: سعید روستایی
بازی نوید محمدزاده در «ابد و یک روز» در نقش محسن که علاوه بر اعتیاد، فروشنده و توزیع‌کننده مواد مخدر هم هست، جزو درخشان‌ترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران است. گریم درجه یک و کاهش وزن چشمگیر این بازیگر و البته توانمندی او در درک و اجرای نقش دست به دست هم دادند تا محسن کاملا برای مخاطب ملموس و باورپذیر باشد. نوید محمدزاده در «ابد و یک روز» سکانس‌های درخشان زیادی دارد، اما سکانس‌های التماسش به برادر کوچکتر نزد پلیس، صحبت‌هایش با خواهرش سمیه و گرفتن نرده‌ها و مقاومتش در برابر افرادی که می‌خواهند او را بازداشت کنند در انتهای فیلم، از تاثیرگذارترین و عاطفی‌ترین لحظات سینمای ایران هستند.
نوید محمدزاده برای اجرای این نقش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را در جشنواره فیلم فجر از آن خود کرد و البته جوایز متعدد دیگری را هم در جشنواره‌های مختلف برنده شد. محمدزاده بعدها در دومین فیلم سعید روستایی هم که مجددا با مواد مخدر و اعتیاد مرتبط بود، درخشان ظاهر شد. او در «متری شیش و نیم» در نقش رئیس یک باند توزیع شیشه ایفای نقش کرد. همچنین نوید محمدزاده در فیلم‌های «مغزهای کوچک زنگ زده» و «ناهید» هم نقش‌هایی را ایفا کرده است که اعتیاد شدید به مواد مخدر دارند. از اینجا می‌توانید بیوگرافی نوید محمدزاده را مطالعه کنید.
مهسا (دارکوب)
- بازیگر: سارا بهرامی
- کارگردان اثر: بهروز شعیبی
سارا بهرامی در اولین تجربه جدی‌اش به عنوان نقش اول زن فیلم بلند سینمایی، با یکی از جذاب‌ترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران به مخاطبان معرفی شد و توانست برای همین نقش، سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند.
این فیلم قصه زنی به نام مهسا است که به خاطر اعتیادش از همسرش روزبه طلاق گرفته است و به دروغ به او گفته شده که دخترش که حاصل این ازدواج بوده، مرده است. با پیگیری‌های مهسا، مشخص می‌شود دختر که باران نام دارد نمرده است و با پدر و نامادری‌اش نیلوفر زندگی می‌کند. همین سبب می‌شود که مهسا به سراغ زندگی جدید روزبه و نیلوفر برود و انتقام بگیرد و فرزندش را از چنگ آنها دربیاورد. علاوه بر توانمندی سارا بهرامی در ایفای نقش، گریم خارق‌العاده‌اش نیز کمک بسیاری به او کرده است تا مهسا کاملا برای مخاطب باورپذیر باشد.
دیگران
علاوه بر مواردی که در فهرست فوق آمد، تعداد زیادی از بازیگران سینما و تلویزیون وجود دارند که در دوران فعالیت خود در نقش افراد معتاد ایفای نقش کرده‌اند. محسن تنابنده در فیلم «لامپ صد» به کارگردانی سعید آقاخانی بسیار هنرمندانه نقش یک معتاد به شیشه را بازی کرده است. بهرام رادان در «شمعی در باد» برای بازی در نقش یک فرد معتاد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کرد. پانته‌آ بهرام در مجموعه «مسافر» نقش زنی معتاد را استادانه و درخشان بازی کرده است. شهرام حقیقت دوست در سریال «خط قرمز» تصویر یک معتاد تزریقی را درخشان و هنرمندانه خلق کرده بود.
همچنین ستاره اسکندری در سریال مرگ تدریجی یک رویا به کارگردانی فریدون جیرانی و بهاره افشاری در فیلم تسویه حساب از دیگر نقش های معتاد موفق سینما و تلویزیون ایران هستند. در کنار تمام این‌ها بازی کمیک رضا عطاران در سریال بزنگاه در نقش یک معتاد دوست داشتنی هم از آن‌هایی بود که بسیار باورپذیر و ملموس به نظر می‌رسید، اما انتقادات و اعتراضات زیادی را با عنوان قبح‌شکنی در پی داشت.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم تعدادی از شخصیت های معتاد در سینمای ایران که ماندگار شدند یا برای بازیگر آن نقش به عنوان سکوی پرتاب عمل کردند را مرور کنیم. شما نیز درباره این پرونده و سایر پرونده‌های سینمایی نظرات خود را با ما در میان بگذارید. به نظرتان ماندگارترین شخصیت های معتاد در سینمای ایران را کدام بازیگران ایفا کرده‌اند؟ کدام نقش‌آفرینی باورپذیرتر و واقعی‌تر بوده است؟