در طول 40 سال پس از انقلاب، فیلم‌های تحسین‌شده بسیاری در سینمای ایران ساخته شده است، اما تعداد کمی از آنها فیلم های در ستایش خانواده هستند. در این مطلب به فیلم های خانوادگی سینمای ایران پرداخته‌ایم.
گاهی اوقات در آثار هنری محوریت داستان به گونه‌ای است که به اهمیت خانواده در آن توجه نمی‌شود و صحبتی از اعضای خانواده شخصیت اصلی فیلم به میان نمی‌آید، اما در بسیاری از فیلم‌ها برای شخصیت‌پردازی صحیح باید خانواده کاراکترهای مختلف هم به نمایش گذاشته شود. در این میان تعدادی از فیلم‌ها هستند که به عشق در خانواده و جلوگیری از گسستن یک خانواده پرداخته‌اند و بسیار ماندگار و تماشایی از آب درآمده‌اند. در این مطلب از پلازا قصد داریم به فیلم های در ستایش خانواده بپردازیم و مهم‌ترین فیلم های در ستایش خانواده را با هم مرور کنیم. با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- مروری بر مهم‌ترین فیلم های در ستایش خانواده
- فیلم خواهران غریب
- فیلم بچه های آسمان
- فیلم مهمان مامان
- و…
- کلام آخر
مروری بر مهم‌ترین فیلم های در ستایش خانواده
در این مقاله ما قصد داریم به بهترین و به یادماندنی‌ترین فیلم های در ستایش خانواده سینمای ایران بپردازیم. با ما همراه باشید.
فیلم خواهران غریب
- سال تولید: 1374
- کارگردان: کیومرث پوراحمد
- نویسنده: کیومرث پوراحمد و اصغر عبداللهی
- بازیگران: خسرو شکیبایی، افسانه بایگان، پریسا گلدوست، لادن طباطبایی و پروین‌دخت یزدانیان
«خواهران غریب» یکی از آثار ماندگار کیومرث پوراحمد است. این فیلم که مرحوم خسرو شکیبایی و افسانه بایگان در آن نقش‌های اصلی را بازی می‌کنند، ماجرای دو خواهر دوقلو است که هر کدامشان پیش یکی از والدین خود زندگی می‌کنند و از وجود هم خبر ندارند. بر اثر یک تصادف در مدرسه این دو دختر در یک کلاس قرار می‌گیرند و به دلیل شباهت چهره و نام پدر، شک می‌کنند که نکند خواهر یکدیگر باشند. این دو دختر با همکاری هم و کمک مادربزرگشان، تلاش می‌کنند مادر و پدرشان را دوباره به هم برسانند و خانواده جدیدشان را تشکیل دهند. این عنوان از جمله فیلم‌های خاطره‌انگیز ایرانی است که موسیقی زیبای ناصر چشم‌آذر به ماندگاری بیشتر آن کمک کرده است.
فیلم بچه های آسمان
- سال تولید: 1375
- کارگردان: مجید مجیدی
- نویسنده: مجید مجیدی
- بازیگران: رضا ناجی، میرفرخ هاشمیان و بهاره صدیقی
فیلم جهانی و تحسین شده مجید مجیدی به معنای واقعی کلمه جزو ماندگارترین فیلم های در ستایش خانواده است. در این فیلم علی و زهرا خواهر و برادری کوچک هستند که برای اینکه پدرشان را در مضیقه مالی قرار ندهند، یک کفش کهنه را نوبتی می‌پوشند و به مدرسه می‌روند. تا اینکه در مدرسه مسابقه دو برگزار می‌شود و جایزه نفر سوم یک کفش کتانی زیباست. علی تصمیم می‌گیرد با شرکت در مسابقه دوی مدرسه، هر طور شده این کفش را به دست بیاورد و آن را به خواهرش زهرا هدیه دهد. تلاش‌های علی سبب می‌شود او در مسابقه موفق شود، اما علی اول می‌شود و در حالیکه همه تصور می‌کنند به خاطر برنده شدن در مسابقه باید خوشحال باشد، او با دیدن کفش‌های کتانی گریه می‌کند. در انتهای فیلم علی و زهرا یکدیگر را در آغوش گرفته‌اند و کنار هم داخل حوض نشسته‌اند و ماهی‌ها دور پاهای علی طواف می‌کنند. این فیلم بی‌شک یکی از درخشان‌ترین‌های این فهرست است.
فیلم مهمان مامان
- سال تولید: 1382
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- نویسنده: هوشنگ مرادی کرمانی
- بازیگران: گلاب آدینه، حسن پورشیرازی، پارسا پیروزفر، امین حیایی و ملیکا شریفی‌نیا
فیلم «مهمان مامان» داریوش مهرجویی، تجلی یک خانواده ایرانی واقعی روی پرده سینماست. خانواده‌ای که اعضای آن فراتر از چند نفر است و حتی همسایه‌هایی که در تکاپو هستند تا مادر خانواده با بیشترین توان از آبروی خود دفاع کند و پیش مهمانانش خجل نشود. این فیلم روحیه همبستگی و همدلی ایرانی‌ها را در کنار اهمیت خانواده به خوبی نشان می‌دهد و یکی از بهترین و ماندگارترین ساخته‌های داریوش مهرجویی است. ذکر این نکته کلیدی است که تاثیر فیلمنامه و قصه‌ای که هوشنگ مرادی کرمانی نوشته است کاملا در این اثر مشهود است و در سایر فیلم های در ستایش خانواده که از روی نوشته‌های دیگر مرادی کرمانی به تصویر درآمده است هم دیده می‌شود.
فیلم جدایی نادر از سیمین
- سال تولید: 1389
- کارگردان: اصغر فرهادی
- نویسنده: اصغر فرهادی
- بازیگران: پیمان معادی، شهاب حسینی، لیلا حاتمی، ساره بیات و مریلا زارعی
فیلم تحسین شده اصغر فرهادی و برنده اولین اسکار برای ایران، جزو بهترین فیلم های در ستایش خانواده محسوب می‌شود. در این فیلم نادر با بازی پیمان معادی مهم‌ترین دلیل عدم مهاجرت خود را پدر پیرش عنوان می‌کند و در یکی از سکانس‌های اولیه فیلم در پاسخ به سوال سیمین (لیلا حاتمی) که از او می‌پرسد: «اون که آلزایمر داره! اون که تو را نمی‌شناسه» می‌گوید: «اون منو نمی‌شناسه ولی من که اونو می‌شناسم. من که می‌دونم اون پدرمه!» ماندگارترین صحنه فیلم که جزو بهترین سکانس‌های سینمای ایران محسوب می‌شود، سکانس حمام کردن پدر نادر و کمک کردن نادر به اوست. جایی که پدر هیچ نمی‌فهمد، اما قلب نادر برایش می‌تپد. اصغر فرهادی در سایر آثار خود نیز بر لزوم ستایش و اهمیت خانواده تاکید داشته است.
فیلم یه حبه قند
- سال تولید: 1390
- کارگردان: سید رضا میرکریمی
- نویسنده: محمدرضا گوهری
- بازیگران: رضا کیانیان، پریوش نظریه، ریما رامین‌فر، سعید پورصمیمی، شیدا خلیق و نگار جواهریان
«یه حبه قند» فیلمی دیگر از رضا میرکریمی است که در میان فیلم های در ستایش خانواده قرار می‌گیرد. «یه حبه قند» ماجرای یک خانواده سنتی و بزرگ است که با وجود تعدد افراد در آن مهم‌ترین اصل احترام به بزرگتر و ارزش‌های سنتی یک خانواده ایرانی است. مسئله عروسی خواهر کوچکتر سبب می‌شود خواهرها و دامادها هر کدام از یک گوشه کشور در یک خانه قدیمی در شهر یزد دور هم جمع شوند و به پدر پیر خود سر بزنند. اما دیری نمی‌پاید که اتفاقی ناگوار رخ می‌دهد.
فیلم حوض نقاشی
- سال تولید: 1391
- کارگردان: مازیار میری
- نویسنده: حامد محمدی
- بازیگران: شهاب حسینی، نگار جواهریان، فرشته صدرعرفایی و الهام کردا
ششمین فیلم مازیار میری اثری در ستایش خانواده و پدر و مادر است. این اثر که بهترین فیلم سی و یکمین جشنواره فیلم فجر به انتخاب تماشاگران بوده، ماجرای پسری نوجوان است که پدر و مادرش هر دو دچار معلولیت ذهنی هستند و همین مسئله پسرک را آزار می‌دهد. پسرک دلش نمی‌خواهد کنار مادر و پدر خود باشد و مدام تمایل دارد در خانه دوستش و تحت محبت والدین دوستش باشد. مادر و پدر با تمام معلولیت، با تمام وجود مثل پروانه به دور تنها فرزندشان می‌چرخند، اما او به دلیل حرکات والدینش و حس خجالت نمی‌خواهد کسی بداند که والدینش، پدر و مادر او هستند. این فیلم سکانس‌های احساسی و به شدت تاثیرگذاری دارد و با تماشای آن امکان ندارد دلتان برای والدینتان تنگ نشود و قدرشان را ندانید.
فیلم دهلیز
- سال تولید: 1392
- کارگردان: بهروز شعیبی
- نویسنده: علی اصغری
- بازیگران: رضا عطاران، هانیه توسلی، محمدرضا شیرخانلو، سعید چنگیزیان و شاهرخ فروتنیان
فیلم سینمایی «دهلیز» ماجرای تلاش یک زن برای کنار هم نگاه داشتن خانواده کوچشان است. مرد خانواده که معلمی شریف و فرهنگی است بر اثر یک حادثه مرتکب قتل شده و حالا خانواده مقتول رضایت نمی‌دهد. رفت و آمدهای همسر قاتل برای رضایت گرفتن ادامه دارد تا اینکه مرد خانواده پسر کوچکش را در ساعت ملاقات زندان می‌بیند و با وابستگی عمیقی که بین پدر و فرزند به وجود می‌آید، از همسرش می‌خواهد تمام تلاش خود را برای قصاص نشدنش به کار بگیرد. اما کار اصلی را در نهایت پسرک انجام می‌دهد، او بالاخره رضایت خانواده مقتول را می‌گیرد.
فیلم ابد و یک روز
- سال تولید: 1394
- کارگردان: سعید روستایی
- نویسنده: سعید روستایی
- بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار، شبنم مقدمی و ریما رامین فر
در «ابد و یک روز» سعید روستایی نیز با یک خانواده پرجمعیت رو به روییم که در ظاهر اختلافات و مشکلاتی با هم دارند، اما قلب تک تکشان برای یکدیگر می‌تپد. بسیاری از سکانس‌های این فیلم اهمیت و ارزش خانواده را نشان می‌دهد. اوج این عاطفه خانوادگی جایی است که برادر کوچکتر از محسن کتک می‌خورد و بلافاصله فرصت می‌یابد تا برادرش را به ماموران پلیس لو بدهد، اما این کار را نمی‌کند. یا وقتی که همه تصور می‌کنند محسن یک معتاد بی‌عاطفه و سنگدل است در موقعیت‌های مختلف از برادر، مادر و خواهرش دفاع می‌کند و به هنگام انتقالش به کمپ کل اعضای خانواده در حال گریه هستند. با تمام مصیبتی که «ابد و یک روز» آن را به شکل هنرمندانه‌ای به تصویر می‌کشد، اما عشق به خانواده و اهمیت آن در جای جای این فیلم موج می‌زند و همین سبب شده است که اولین اثر روستایی یکی از بهترین فیلم های در ستایش خانواده لقب بگیرد.
فیلم لاک قرمز
- سال تولید: 1395
- کارگردان: سید جمال سید حاتمی
- نویسنده: امیر عبدی
- بازیگران: پردیس احمدیه، پانته‌آ پناهی‌ها، بهنام تشکر و مسعود کرامتی
«لاک قرمز» روایتگر خانواده‌ای ظاهرا پرتنش است که در همان ابتدای فیلم با مرگ پدر خانواده شوک بزرگی به اعضای آن وارد می‌شود. مهم‌ترین عضو خانواده دختری جوان و نوزده ساله است که سعی می‌کند با ساخت عروسک چوبی و فروش آنها در تامین مخارج به مادرش کمک کند، اما در یک حادثه از داخل عروسکش مواد مخدر پیدا می‌شود و او را راهی کلانتری می‌کنند. مادر این خانواده از شدت غصه از نظر روحی آسیب می‌بیند و راهی تیمارستان می‌شود. بعد از تبرئه و رد اتهام، دخترک از کلانتری آزاد می‌شود و به دنبال برادر کوچکترش می‌رود تا حداقل بخشی از خانواده‌شان را حفظ کند و زندگی‌شان از هم نپاشد. تلاش‌های دختر در این مسیر داستان تلخ فیلم را می‌سازد و در لحظه لحظه فیلم مخاطب با ارزش و اهمیت خانواده بیشتر آشنا می‌شود.
فیلم ویلایی ها
- سال تولید: 1395
- کارگردان: منیر قیدی
- نویسنده: منیر قیدی، ارسلان امیری
- بازیگران: طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، آناهیتا افشار، علی شادمان و صابر ابر
«ویلایی‌ها» یک فیلم متفاوت و روایتی تلخ از خانواده فرماندهان ارتش و سپاه در سال 1360 است که در یک مجموعه ویلا کنار هم زندگی می‌کنند و هر لحظه منتظرند تا خبر شهادت عزیزانشان به دستشان برسد. هر بار که الیاس راننده بسیجی به سمت ویلاها می‌آید، همه متوجه می‌شوند خبری شوم در راه است، اما توان این را ندارند که از خداوند بخواهند به جای خبر شهادت عزیز خودشان، خبر شهید شدن رزمندگان دیگر را بشنوند. در این فیلم منیر قیدی نشان داده است که در دوران جنگ تحمیلی زنان، مادران و خانواده‌های رزمندگان در انتظار شنیدن خبری از عزیزانشان ذره ذره آب شده‌اند.
فیلم بیست و یک روز بعد
- سال تولید: 1396
- کارگردان: محمدرضا خردمندان
- نویسنده: محمدرضا خردمندان
- بازیگران: ساره بیات، حمیدرضا آذرنگ، جلال فاطمی و مهدی قربانی
فیلم سینمایی «بیست و یک روز بعد» داستان تلاش‌های قهرمانانه یک پسر نوجوان به نام مرتضی برای تامین هزینه درمان مادرش و شاد کردن دل او است. مرتضی در طول فیلم با آزمودن روش‌های مختلف سعی در کسب درآمد دارد و وقتی می‌بیند قادر به انجام این کار نیست، از دوست خود درخواست می‌کند تا هر چند وقت یکبار سوار قطاری که پدرش لوکوموتیوران آن است، شود و در محلی معین و از پیش تعیین شده ترمز قطار را بکشد. او با این کار و با فریب هم‌مدرسه‌ای‌های خود برای این کارش بلیت فروشی می‌کند و ادعا دارد با شعبده و جادو قطار را خودش نگاه می‌دارد. مرتضی برای آخرین نمایش خود، افراد بیشتری را دعوت می‌کند اما مشکل اینجاست که دوستش قبول نمی‌کند ترمز قطار را بکشد و مرتضی از برادر کوچکتر خود می‌خواهد این کار را انجام دهد. سکانس‌هایی که این دو کودک تلاش می‌کنند برای نجات جان مادر، هر کاری از دستشان برمی‌آید انجام دهند از بهترین سکانس‌های فیلم است.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم بهترین و ماندگارترین فیلم های در ستایش خانواده را با هم مرور کنیم و در این باره صحبت کنیم که چرا و از چه منظری این فیلم‌ها به خانواده اهمیت داده‌اند. در این میان فیلم‌های دیگری هم هستند که می‌توانند در این لیست قرار بگیرند. فیلم‌هایی همچون برادرم خسرو، جان‌دار، شکستن همزمان بیست استخوان و یا حتی فیلم‌های مهمی از مسعود کیمیایی همچون قیصر که با موضوع انتقام‌گیری است و پرونده‌ای مفصل می‌طلبد. شما نیز درباره فیلم های مهم خانوادگی سینمای ایران نظرات خود را با ما در میان بگذارید و در بخش کامنت‌ها بنویسید با کدام فیلم های در ستایش خانواده بیشتر ارتباط برقرار کردید؟ کدام فیلم از بین فیلم های در ستایش خانواده را بیشتر دوست دارید؟