علت داغ شدن CPU در کامپیوتر و راه حل آن

آیا می‌دانید که داغ شدن CPU بلای جان کامپیوتر شماست؟ در ادامه با علت داغ شدن CPU و چند راه حل رفع داغ شدن سی پی یو در کامپیوتر همراهتان هستیم.

احتمالا این سوال برای شما پیش‌ آمده که دمای مناسب پردازنده چقدر باید باشد؟ چقدر باید داغ باشد تا زنگ خطر CPU شما فعال شود؟ دمای کارکرد پردازنده یا CPU باید در حالت ایده‌آل بین 30 تا 40 درجه سانتیگراد باشد. دمای بعضی از آنها به 70 تا 80 درجه سانتیگراد نیز می‌رسد. هر چقدر این میزان دما بیشتر شود، به همان میزان احتمال فشار آمدن به CPU و در نتیجه خرابی کامپیوتر شما نیز بالاتر می‌رود. در این مقاله به دلایل داغ شدن CPU و روش‌های جلوگیری از داغ شدن CPU می‌پردازیم. در ادامه با پلازا همراهتان هستیم.

در ویدیوی زیر می‌توانید با «چند راه حل رفع داغ شدن سی پی یو» آشنا شوید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

سی پی یو چطور خود را خنک می کند؟

CPU قلب هر سیستم کامپیوتری است که در هر ثانیه میلیون‌ها محاسبه را انجام می‌دهد. اگرچه پاور کامپیوتر هم به اندازه کافی گرما تولید می‌کند، اما برای دفع این گرما به یک فن خنک کننده CPU نیاز است. فن‌های خنک کننده می‌توانند عمر کامپیوترهای شما را افزایش دهند و احتمال آسیب دیدن سیستم‌های مهم کاری را کاهش می‌دهند. در این بخش به چند مورد از خنک کننده‌های CPU خواهیم پرداخت.

فن کانوکشن

یکی از اصلی ترین خنک کننده ترمودینامیکی در پشت CPU، فن کانوکشن است. یک شی گرم که مقداری از آن گرما را به مولکول‌های هوای نزدیک خود منتقل می‌کند. در چنین صورتی CPU کمی خنک می‌شود. اگر هوا در جریان باشد، این مولکول‌های گرم از محل فاصله می‌گیرند و جای خود را با هوای سرد عوض می‌کنند و گرمای بیشتری را در خود جذب می‌کنند. استفاده از فن جریان هوا را به حرکت وادار می‌کند و جریان هوای مداوم و خنک‌تری را برای آن شی فراهم می‌کند و میزان خنک سازی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

هیت سینک یا گرماگیر

به دلیل درجه حرارت بالای این تراشه‌ها، صرف عبور جریان هوا از پردازنده برای خنک کردن آن کافی نیست. هیت سینک یک بلوک یا قالبی از جنس آلومینیوم یا یک فلز دیگر است که برای هدایت گرما طراحی شده است. سطح پایینی هیت سینک صاف است و به این شکل طراحی شده است تا بیشترین تماس را با پردازنده داشته باشد. اما در سطح بالایی آن تعدادی تیغه‌های باریک وجود دارد که کانال‌های هوا بین آن‌ها قرار دارند. هیت سینک حرارت تولید شده را در خود جذب می‌کند و کم کم آن را تخلیه می‌کند و به این ترتیب باعث جلوگیری از داغ شدن CPU می‌شود.

سرعت متغیر

امروزه بیشتر فن‌های CPU دارای کنترل سرعت متغیر هستند. سنسورهای موجود در مادربرد هنگام کار با کامپیوتر، دمای پردازنده را کنترل می‌کنند و فن را در پاسخ به فعالیتی که انجام می‌دهد و بار مصرفی، به افزایش یا کاهش سرعت هدایت می‌کنند. با توجه به شرکت تولید کننده CPU و خنک کننده شما، فن ممکن است گاهی اوقات فعالیت خود را متوقف کند و فقط هنگام انجام محاسبات فشرده بچرخد. شما می‌توانید صدای فن کامپیوتر خود را به هنگام اجرای برنامه‌های فشرده مثل طراحی‌های مهندسی و کامپیوتری و یا نرم افزارهای مربوط به ادیت ویدیو بشنوید. اما اگر به هنگام انجام کارهای معمولی و روزمره کامپیوتری مثل انجام کارهای تایپی و یا کار با اکسل یا ورد صدای فن به گوش شما رسید، می‌تواند نشان از وجود یک مشکل باشد. حتی ممکن است بدافزارهای مخرب بر روی سیستم شما در حال اجرا باشند.

خنک کننده پربازده

با انجام چند مرحله می‌توانید فن خنک کننده CPU خود را به حداکثر بازدهی برسانید. در ابتدا باید به طور مرتب فن و مخزن گرما را با استفاده از یک ایر داستر فشرده تمیز کنید. با این کار از تجمع گرد و غبار و به دام افتادن جریان هوای گرم و آسیب رساندن به فن موتور جلوگیری می‌شود. حواستان باشد که حتماً کامپیوتر خود را خاموش کرده و چند دقیقه آن را به حالت خاموش رها کنید تا قبل از غبارگیری خنک شود. صرف چند دقیقه برای حفاظت و نگهداری از سیستم خنک کننده CPU می‌تواند به معنای تفاوت بین افزایش عمر سخت افزار یک کمپانی با سابقه و نیاز به تعویض زودهنگام قطعات سوخته باشد.

نشانه های داغ شدن CPU کامپیوتر چیست؟

CPU یا پردازنده‌ای که بیش از حد داغ شده است، موضوع شوخی برداری نیست. استفاده مداوم از دستگاهی که مرتبا بیش از حد داغ می‌شود می‌تواند باعث آسیب دائمی به اجزای داخلی آن دستگاه شود. هنگامی که پردازنده مرکزی شما از شدت گرمای بیش از حد قرمز شد، دیگر برای همیشه از بین رفته است. به این معنی که باید آن را به کل تعویض کنید. در این قسمت نشانه‌های داغ شدن CPU را عنوان خواهیم کرد، بلکه بتوانید قبل از رخ دادن این اتفاق ناخوشایند از آن جلوگیری کنید.

به صدای فن گوش کنید

اولین قدم برای دانستن اینکه آیا CPU شما داغ شده است یا خیر، گوش دادن به صدای فن کامپیوتر است. قرار نیست همیشه فن کامپیوتر شما با دور تند ویراژ بدهد. به طور معمول، فن‌های CPU با سرعت‌های مختلفی تنظیم شده‌اند. با گرم شدن پردازنده مرکزی، فن‌ها با سرعت بیشتری می‌چرخند تا هوای گرم را با سرعت زیاد از پردازنده دور کنند. بنابراین اگر متوجه شدید که صدای فن کامپیوتر به طور غیرمعمول بلند است، حتی وقتی هیچ برنامه سنگینی در حال اجرا نیست، این یک هشدار زود هنگام است که نشان می‌دهد پردازنده شما در حال داغ شدن است.

کاهش سرعت عمل کامپیوتر

یکی دیگر از علائم مشهود داغ شدن CPU، زمانی است که کامپیوتر شما برای انجام کارهایی که قبلا خوب بوده است الان به سختی کار می‌کند. به عنوان مثال، اگر متوجه شدید که برنامه ادیت ویدیو و یا بازی مورد علاقه شما به آرامی بارگیری یا اصطلاحا لود می‌شود و شدیدا شما را کلافه کرده، این می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که راه تنفس CPU شما بسته شده و در این حالت CPU وارد بهینه سازی مصرف می‌شود. بهینه سازی مصرف CPU زمانی اتفاق می‌افتد که پردازنده چنان داغ می‌شود که سیستم مجبور می‌شود با فرکانس پایین‌تری کار کند تا تولید گرما کاهش یابد. در نتیجه سرعت عملکرد پردازنده کاهش می‌یابد.

خاموش و روشن شدن های اتفاقی

پردازنده‌های امروزی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به هنگام داغی بیش از اندازه، به طور خودکار خاموش می‌شوند. معمولاً حداقل دمایی که CPU لازم دارد تا به صورت اتوماتیک خاموش شود بسیار زیاد است. اغلب به 90 درجه سانتیگراد یا بیشتر می‌رسد. اگر هنگام باز کردن یک نرم‌افزار خاص، کامپیوتر شما خاموش می‌شود این نشان‌دهنده وجود گرما در داخل کیس شما است. اگر کامپیوتر شما به مرحله‌ای رسید که به صورت خودکار خاموش می‌شود، باید سریعا استفاده از کامپیوتر را متوقف کرده و عیب‌ یابی را شروع کنید. هر بار که CPU شما به آن درجه از دمای بالا می‌رسد، احتمال آسیب دائمی آن نیز افزایش می‌یابد.

علت داغ شدن CPU کامپیوتر چیست؟

گرد و غبار زیاد

گرد و غبار یک علت داغ شدن سی پی یو است. تمیز کردن کامپیوتر می‌تواند تاثیر قابل توجهی در میزان دمای آن داشته باشد. اگر سرعت فن شما خیلی زیاد به نظر می‌رسد، باید در کیس کامپیوتر خود را باز کرده و داخل آن را تمیز کنید. گرد و غبار زیاد باعث مسدود شدن جریان هوا در فن و تیغه‌های هیت سینک می‌شود.

اول از همه برای دست زدن به قطعات درون کیس با لمس یک جسم فلزی که با زمین در تماس است، الکتریسیته ساکن بدن خود را تخلیه کنید تا از خرابی قطعات کامپیوتر خود جلوگیری کنید. سپس با استفاده از هوای فشرده از فاصله نیم متری تمام گرد و غبار پره‌های فن، پاور، مادربرد و همه قطعات دیگر را از بین ببرید. برای جاهایی که دسترسی به آنها سخت است، از یک گوش پاک کن آغشته به الکل نود درصد استفاده کنید. با این کار از داغ شدن سی پی یو جلوگیری می‌کنید.

هیت سینک به خوبی سر جای خود قرار نگرفته است

اگر از خمیر حرارتی CPU استفاده کردید و دمای آن بعد از گذشت چند روز کاهش نیافت، ممکن است هیت سینک شما به خوبی جای نگرفته باشد. در چنین حالتی، هیت سینک تماس کامل با پردازنده ندارد و همین امر باعث ایجاد مشکل داغ شدن پردازنده می‌شود. برای رفع این مشکل، به سادگی هیت سینک را برداشته و دوباره روی پردازنده اعمال کنید. اطمینان حاصل کنید تا تیغه‌ها مطابق با نقاط نصب شده در اطراف پردازنده قرار بگیرند. سپس با یک پیچ‌گوشتی آن را در جای خود تثبیت کنید.

خراب بودن خنک کننده CPU

دیگر علت داغ شدن CPU در کامپیوتر می‌تواند خراب بودن خنک کننده CPU باشد. اگر پردازنده شما در حال داغ شدن است و کیس آن غبارآلود نیست، ببینید که آیا فن خنک کننده آن در حال چرخش است یا خیر. در غیر این صورت شما باید به فکر تعویض فن کامپیوتر خود باشید.

آلوده شدن به بدافزار

آلوده شدن به بدافزار باعث می‌شود به پردازنده مرکزی شما فشار زیادی وارد شود و کامپیوتر شما با سرعت حلزون کار کند. برخی از این بدافزارهای مخرب رایج که باعث افزایش دمای پردازنده می‌شوند عبارتند از:

• ویروس‌ها (آلوده کننده‌های سیستم، ویروس‌های فایل و ماکرو)
•  تروجان‌ها (Backdoor، روت کیت، بهره اکسپلویت و بسیاری دیگر)
• کرم‌های کامپیوتری (ایمیل، اینترنت، شبکه)
  

راه حل رفع داغ شدن سی پی یو

در این قسمت چندین مورد راه حل رفع داغ شدن سی پی یو را به شما پیشنهاد می‌کنیم. پس اگر CPU شما بیش از حد داغ می‌شود، اقدامات زیر را انجام دهید.

هوای تازه و خنک را وارد کیس کامپیوتر خود کنید

در مقایسه با فن‌های کشنده (Exhaust fans) فن‌های ورودی هوای خنک را از بیرون می‌گیرند و به داخل کیس وارد می‌کنند. باید فن‌ها را طوری قرار دهید که جریان هوا به حداکثر برسد. با قرار دادن فن‌های ورودی و خروجی مقابل یکدیگر، هوای خنک وارد قطعاتی می‌شوند که بیشترین تولید گرما را دارند و تا قبل از اینکه فضای داخل کیس داغ بشود، هوای گرم را خارج می‌کند.

حواستان به تهویه مناسب برای کامپیوتر باشد

کامپیوتر خود را در مکانی قرار دهید تا هوا به خوبی داخل آن جریان پیدا کند. اگر کامپیوتر رومیزی دارید، کیس را مقابل دیوار قرار ندهید تا راه تنفس و تهویه هوا مسدود شود. به هیچ عنوان آن را کنار رادیاتور یا دریچه هوای گرم قرار ندهید تا منجر به داغ شدن CPU شود. اگر که لپ تاپ دارید برای حل مشکل داغ شدن سی پی یو لپ تاپ مراقب باشید تا جلوی دریچه‌های خروج هوا را نگیرید. به عنوان مثال قرار دادن لپ تاپ روی تشک باعث می‌شود تا لپ تاپ در آن فرو برود و در نتیجه منجر به بالا رفتن دمای CPU لپ تاپ شما شود؛ به خصوص اگر لپ تاپ در حال انجام فعالیتی سنگین است و گرما تولید می‌کند، ولی نمی‌تواند از شر آن خلاص شود.

 خمیر حرارتی یا سیلیکونی را تعویض کنید

برای حل مشکل داغ شدن سی پی یو، لازم است که خمیر حرارتی یا سیلیکونی را تعویض کنید. خمیر حرارتی شکاف بین پردازنده CPU و هیت سینک را پر می‌کند و در نتیجه به انتقال حرارت کمک می‌کند. کار کردن CPU بدون خمیر حرارتی مانند رانندگی با ماشین بدون روغن است و چه اتفاقی می‌افتد وقتی از علائم هشدار دهنده واضح مانند چراغ چک موتور چشم پوشی کنید؟ خرابی فوری موتور ماشین.

کلام آخر

در این مقاله به چندین علت داغ شدن سی پی یو کامپیوتر و راه حل رفع داغ شدن سی پی یو پرداختیم. شما چه اقداماتی را برای جلوگیری از داغ شدن CPU لپ تاپ و کامپیوتر پیشنهاد می‌دهید. نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.