برنامه تاک شو چیست؟ معرفی بهترین تاک شو دنیا و ایران

برنامه‌های گفتگومحور یا اصطلاحا برنامه تاک شو همواره یکی از جذاب‌ترین و موفق‌ترین روش‌های برنامه‌سازی در دنیا هستند. اگر دوست دارید بدانید بهترین تاک شو دنیا کدام است، با ما همراه باشید تا مروری بر بهترین برنامه های تاک شو جهان و ایران داشته باشیم.

یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین روش‌های برنامه‌سازی در دنیا، ساخت برنامه تاک شو است. گاهی اوقات یک برنامه گفتگومحور چالشی پرمحتوا، موثرتر و دیدنی‌تر از هزاران دقیقه سریال یا فیلم سینمایی است. در همین تلویزیون خودمان، برنامه‌هایی مانند «دورهمی» یکی از بهترین و پرمخاطب‌ترین برنامه‌هاست که طبق آمار سازمان صدا و سیما، از نظر میزان مخاطب و رضایتمندی از آن با اختلاف فاحشی نسبت به سریال‌های تلویزیون در رده اول قرار دارد. در سال‌های اخیر به سبب گسترش ابزارهای اینترنتی، تعداد تاک شو ایرانی افزایش یافته است، اما اغلب اصول و قواعد یک برنامه تاک شو را رعایت نمی‌کنند. در این مقاله از پلازا ابتدا به ویژگی‌های یک تاک شوی خوب می‌پردازیم و در ادامه تعدادی از موفق‌ترین تاک شو های ایرانی و چند نمونه از بهترین برنامه های تاک شو جهان را برایتان معرفی کنیم.

فهرست مطالب:

برنامه تاک شو چیست؟

این روزها خیلی‌ها درباره انواع برنامه تاک شو خارجی و ایرانی حرف می‌زنند و در این میان شاید بپرسید اصلا برنامه تاک شو چیست؟ در فضای رسانه‌ای، به برنامه‌های گفتگو‌محوری که مجری روبه‌روی یک مهمان متخصص می‌نشیند و درباره مسائل مختلف از او سوال می‌پرسد و با او گفت‌وگو می‌کند، اصطلاحا برنامه های تاک شو گفته می‌شود. برنامه های تاک شو از آن نظر متفاوت و جذاب هستند که می‌توانند درباره موضوعات مختلف هنری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی اجرا شوند و بسته به تخصص مهمان برنامه، طیف وسیعی از مخاطبان را مقابل تلویزیون بنشانند. البته که هر برنامه گفتگومحوری، لزوما یک تاک شو خوب از آب درنمی‌آید.

در برنامه های تاک شو علاوه بر اینکه مجری باید مسلط، باسواد و برای مخاطبان جذاب باشد، باید نزد تماشاگران مقبولیت و محبوبیت قابل قبولی هم داشته باشد. در کنار مجری، اعتبار یک برنامه تاک شو به مهمانانی است که در آن حضور دارند. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم بهترین برنامه های تاک شو جهان و حتی ایران، این است که در طول برنامه آیتم‌هایی متناسب با موضوع برنامه و حتی استندآپ کمدی یا تعامل با مخاطبان در دستور کار قرار می‌گیرد تا هم گفتگو برای مهمان و تماشاگران خسته‌کننده نباشد و هم علاقه‌مندان بتوانند بصورت زنده ارتباط خود را با برنامه حفظ کنند.

اساسا برنامه های تاک شو باید زنده اجرا شوند تا جذابیت بیشتری داشته باشند، اما در ایران اغلب برنامه های تاک شو بصورت ضبط شده روی آنتن تلویزیون می‌روند تا نظارت بیشتری روی اتفاقات و صحبت‌های مطرح شده در برنامه صورت بگیرد. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم برنامه های تاک شو حضور تماشاگران در محل ضبط برنامه است. تجربه نشان داده وقتی تعدادی تماشاگر در کنار مجری و مهمان در برنامه حاضر باشند، هم برنامه جذابیت بیشتری پیدا می‌کند و هم تماشاگران به عنوان نمایندگان توده مردم می‌توانند نظرات خود را با مجری یا مهمان در میان بگذارند و با تشویق‌ها یا اعتراضات خود، برنامه را تماشایی‌تر کنند.

این نوع از برنامه های گفتگومحور اگر می‌خواهند درست و حسابی و درجه یک از آب دربیایند، حتما به اتاق فکر، طراحی و ایده پردازی و نویسنده‌های کاربلد نیاز دارند تا اثری پرمحتوا را برای بیننده به روی آنتن ببرند.

بهترین تاک شو های ایرانی در صدا ‌و ‌سیما

حالا که به سوال «talk show چیست؟» پاسخ دادیم، در ادامه محبوب‌ترین و معروف‌ترین تاک شو های ایرانی را که در تلویزیون منتشر شده‌اند، با هم بررسی می‌کنیم.

1. برنامه ماه عسل

• ژانر برنامه: اجتماعی
• مجری و تهیه‌کننده: احسان علیخانی

«ماه عسل» احسان علیخانی را به یقین می‌توان موفق‌ترین برنامه تاک شو در ایران دانست. برنامه‌ای که ایده و شروعش متعلق به «جزر و مد» فرزاد حسنی بود و بنا بر اتفاقاتی اجرای آن به احسان علیخانی رسید و با تغییر نام و حفظ همان ساختار، دوازده سال روی آنتن تلویزیون بود و به یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تاریخ تلویزیون تبدیل شد. «ماه عسل» هر سال با تغییراتی مواجه می‌شد و حتی چند سالی آن وسط‌ها اجرای آن از دست احسان علیخانی گرفته شد، اما با افت مخاطب، مدیران علیخانی را به «ماه عسل» برگردانند. این برنامه در این سال‌ها به نوعی به نماد ماه رمضان در تلویزیون ایران تبدیل شد و با روایت قصه قهرمانان مردمی و باز کردن گره از کار آن‌ها، قطعا به پدیده‌ای فراتر از یک برنامه تلویزیونی تبدیل شد.

در سال‌های اخیر اما خبری از «ماه عسل» نبود و دلیل اصلی آن این است که احسان علیخانی درگیر پروژه‌های دیگری همچون «عصر جدید» بوده. البته علیخانی در اینستاگرامش چندین بار توضیح داده که روزی دوباره با «ماه عسل» به تلویزیون بر خواهد گشت.

2. برنامه کوله پشتی

• ژانر برنامه: اجتماعی
• مجری و تهیه‌کننده: فرزاد حسنی

خیلی‌ها هنوز هم فرزاد حسنی را با آن گفتگوی جنجالی در مقابل سردار رادان، رئیس پلیس وقت تهران به خاطر دارند. حسنی را می‌توان در تهیه و اجرای برنامه تاک شو چالشی جزو پیشروترین‌ها در تلویزیون ایران دانست. او با برنامه کوله‌پشتی به موضوعات مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی می‌پرداخت و عصرها همه را با پای تلویزیون می‌نشاند. البته که صراحت فرزاد حسنی و حواشی مختلفش در زندگی شخصی سبب شد که او مدت‌ها در تلویزیون کنار گذاشته شود. برنامه «کوله پشتی» بعد از مصاحبه جنجالی حسنی با سردار رادان هیچ‌گاه رنگ آنتن را دوباره ندید.

3. برنامه خندوانه

• ژانر برنامه: طنز و سرگرمی
• مجری و تهیه‌کننده: رامبد جوان

در سال 93 رامبد جوان به همراه یک تیم ایده‌پرداز درجه یک، پس از تحقیقات مفصل درباره خنده، خندیدن و آداب خنداندن، شروع به ساخت برنامه‌ای کرد که قطعا خودش و هیچکس فکر نمی‌کرد تا این میزان در خانه‌ها و قلب مخاطبان نفوذ کند. خندوانه در کنار اجرای نمایش‌های آیتمی، برگزاری مسابقات جذاب و بزرگی مثل خنداننده شو و ادابازی و استعدادیابی برای استندآپ کمدین‌های جوان، هر هفته چند برنامه را به گفتگوی رامبد جوان و جناب خان با مهمان برنامه درباره موضوعات مختلف سرگرم‌کننده می‌پرداخت.

فعلا رامبد جوان تصمیمی برای ادامه این برنامه نگرفته، اما قول داده که حتما روزی ادامه «خندوانه» را با ایده‌های جدیدتر و جذاب‌تر بسازد.

3. برنامه دورهمی

• ژانر برنامه: طنز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
• مجری: مهران مدیری

«دورهمی» متفاوت‌ترین برنامه طنز تاریخ تلویزیون و بهترین تاک شوی ایرانی به کارگردانی و اجرای مهران مدیری است که می‌توانید از اینجا بیوگرافی این هنرمند را نیز بخوانید. دورهمی برای اولین بار انتقادات گسترده‌ای را متوجه مسئولین اجرایی کشور کرد. مهراب قاسم‌خانی در واپسین روزهای سال 94 یک ویژه برنامه نوروزی برای شبکه نسیم کلید زد و مهران مدیری را برای اجرا و مشاوره در این کار انتخاب کرد. آن روزها مردم ایران به سبب برنامه «خندوانه» با پدیده‌ای به نام استندآپ کمدی آشنا شده بودند و قاسم‌خانی اعتقاد داشت هیچ‌کس به اندازه مهران مدیری در این زمینه توانمند نیست.

علاوه بر این، برنامه آیتم‌های نمایشی نیز داشت. این تاک شو روی آنتن رفت و با استقبال بی‌نظیر مخاطبان روبه‌رو شد. درست است که در همان اوایل مدیریت تلویزیون مهراب قاسم‌خانی را به دلیل ممنوع‌التصویری کنار گذاشت، اما مهران مدیری راه او را ادامه داد و با کارگردانی این برنامه، چند سال پیاپی به عنوان چهره برتر تلویزیونی انتخاب شد. دورهمی در طول پخش به دلیل انتقادات تند مهران مدیری، بارها تذکر و توبیخ گرفته و بسیاری از سیاسیون و جناح‌ها در مقاطع مختلف به این برنامه و شخص مهران مدیری حمله کرده‌اند.

تا کنون 5 سری از برنامه «دورهمی» با اجرا، تهیه‌کنندگی و کارگردانی مهران مدیری روی آنتن شبکه نسیم رفته است. برای خواندن آخرین اخبار برنامه دورهمی نیز می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

4. برنامه کتاب باز

• ژانر برنامه: کتاب و ادبیات ایران و جهان
• مجری و تهیه‌کننده: سروش صحت

شبکه نسیم که در تولید و پخش برنامه‌های متفاوت، بسیار پیشرو و موفق ظاهر شده است، با یک برنامه دیگر توانست توجه مخاطبان خاص را به خود جلب کند. برنامه «کتاب باز» با اجرای سروش صحت، برنامه تاک شویی جذاب و متفاوت درباره کتابخوانی و ادبیات است. بسیاری از چهره‌های سرشناس ایرانی در این برنامه مقابل صحت نشسته‌اند و درباره مطالعه و کتاب‌های موردعلاقه‌شان با او گفتگو کرده‌اند.

تا کنون 250 قسمت از این برنامه منتشر شده است اما از سال گذشته پخش آن متوقف شد. آخرین بار این برنامه در ماه رمضان 1400 روی آنتن شبکه نسیم رفته بود. شبکه نسیم اعلام کرده است که علت توقف ساخت و پخش کتاب‌باز، بهترین تاک شوی ایرانی، ممنوع‌الفعالیت بودن سروش صحت نیست. تا کنون ساخت این برنامه زحمت زیادی داشته و آن‌ها قصد دارند تغییراتی در ساختار برنامه ایجاد کنند، علت این وقفه نیز همین است. حالا باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا این برنامه بار دیگر از شبکه نسیم منتشر خواهد شد یا خیر.

5. برنامه صندلی داغ

• ژانر برنامه: اجتماعی
• مجریان: داریوش کاردان، منوچهر نوذری، احمد نجفی

«صندلی داغ» اولین برنامه تاک شو در صدا و ‌سیمای ایران بود که در مقاطع مختلف با مجری متفاوتی روی آنتن رفت. در این برنامه چهره‌های مختلفی روبه‌روی مجری می‌نشستند و به سوالات چالشی و جنجال‌برانگیز او پاسخ می‌دادند. با وجود آنکه در زمان پخش این تاک شو، خبری از فضای مجازی نبود، اما این برنامه بارها جنجال‌آفرین شد و سرانجام به همین دلیل به پایان رسید.

6. عبور شیشه ای، شب شیشه ای و مثلث شیشه ای

• ژانر برنامه: سرگرمی و فرهنگی
• مجری و تهیه‌کننده: رضا رشیدپور

سال‌ها قبل و زمانیکه بسیاری از ستارگان سینما و تلویزیون به سبب نبود شبکه‌های مجازی بسیار جذاب و دور از دسترس برای مخاطبان به نظر می‌آمدند، رضا رشیدپور در سه سری برنامه چالشی متفاوت این ستارگان را به برنامه خود دعوت می‌کرد و گفتگوی دیدنی با آنها انجام می‌داد. این برنامه از معدود برنامه‌هایی بود که بزرگان سیاست و مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی ایران هم در آن به عنوان برنامه تاک شو حضور یافتند. البته برنامه رشیدپور به دلیل برخی حواشی و صحبت‌های جنجالی مهمانان ادامه نیافت و در همان دوران برای همیشه به پایان رسید.

بهترین تاک شوی ایرانی در فضای مجازی و شبکه نمایش خانگی

با گسترش فضای مجازی و تلویزیون‌های اینترنتی، برخی از برنامه‌سازان و مجریان بنا به دلایلی نظیر رهایی از سانسور صدا و سیما یا دعوت مهمانان چهره، به تلویزیون‌های اینترنتی رو آوردند. در ادامه پنج نمونه از موفق‌ترین برنامه های تاک شو ایرانی در اینترنت و شبکه‌های نمایش خانگی را معرفی می‌کنیم.

1. برنامه اینترنتی 35

• ژانر برنامه: سینمایی
• مجری و تهیه‌کننده: فریدون جیرانی

یک برنامه سینمایی شسته رفته تماشایی که چهره‌های مطرح سینما و تلویزیون در آن حضور پیدا کردند و با فریدون جیرانی گفتگوهای جذابی انجام دادند. این برنامه در سه فصل منتشر شد.

2. برنامه دید در شب

• ژانر برنامه: سرگرمی و فرهنگی
• مجری و تهیه‌کننده: رضا رشیدپور

دید در شب ادامه‌ای برای سه سری برنامه شیشه‌ای رشیدپور در فضای مجازی بود. این برنامه هم مثل برنامه قبلی رضا رشیدپور با اظهارنظرهای هنرمندان و سیاسیون جنجالی شد و البته با بازگشت رشیدپور به تلویزیون و ساخت «حالا خورشید» ادامه‌اش تولید نشد.

3. برنامه سلفی

• ژانر برنامه: اجتماعی
• مجری و تهیه‌کننده: علی میرمیرانی

میرمیرانی قبلا در شبکه چهار سیما برنامه‌ای خوب و پرمحتوا به نام «گفتگوی تنهایی» را اجرا کرده بود. سلفی ادامه‌ای سرگرم کننده و با نگاهی اجتماعی به این موضوع است که مخاطبان خاص خودش را در فضای مجازی پیدا کرده بود.

4. همرفیق

• ژانر برنامه: اجتماعی، سرگرمی
• مجری و تهیه‌کننده: شهاب حسینی

همرفیق یکی از معروف ترین برنامه های تاک شو ایران است که در 31 قسمت و از طریق شبکه نمایش خانگی منتشر شد. این بهترین تاک شوی ایرانی با میزبانی شهاب حسینی و نویسندگی سروش صحت، بر مفاهیم مربوط به رفاقت تأکید دارد و به همین جهت، هرکدام از چهره‌هایی که به این برنامه دعوت می‌شوند، یکی از نزدیک‌ترین دوستانشان را نیز به همراه خود می‌آورند. نوید محمدزاده، هوتن شکیبا، پژمان جمشیدی، فاطمه معتمدآریا و محسن تنابنده از مهمانان قسمت‌های ابتدایی این برنامه بودند.

5. مهمونی

• ژانر برنامه: اجتماعی، سرگرمی
• مجری: ایرج طهماسب

«مهمونی» یکی از جدیدترین تاک شو های ایرانی است که انتشارش از فروردین 1401 آغاز شد. این برنامه بسیاری از مخاطبان را شگفت‌زده کرد و طولی نکشید که تکه‌کلام‌های عروسک‌های این برنامه بر زبان مردم افتاد. این برنامه گفت‌وگو محور از بخش‌های نمایشی، بخش موسیقی ملل و البته بخش گفت‌وگو با مهمانان تشکیل شده است. تا کنون هنرمندان مختلفی از جمله پریناز ایزدیار، ویشکا آسایش، مهرداد صدیقیان، علی نصیریان، اشکان خطیبی و… در این برنامه به عنوان مهمان حضور پیدا کرده‌اند.

بهترین برنامه های تاک شو جهان

در میان برنامه‌های تلویزیونی جهان، تاک شو های جذابی وجود دارد که مرور متن و حاشیه‌هایشان از حوصله این مقاله خارج است. جانی کارسون، جان استوارت، اپرا وینفری، دیوید لترمن و لری کینگ از بزرگان اجرای شو های تلویزیونی هستند. در ادامه پنج نمونه از معروفترین تاک شو های خارجی را با هم مرور می‌کنیم.

1. برنامه آخر وقت با دیوید لترمن (Late Night with David Letterman) ؛ بهترین تاک شو دنیا

• مجری: دیوید لترمن
• سال تولید: از 1993 تا 2015

دیوید لترمن از مشهورترین چهره‌های کمدی تلویزیون آمریکاست. او به واسطه توانمندی‌هایش در استندآپ کمدی، بخصوص کمدی سیاسی، برنامه تاک شو متفاوتی را تهیه و کارگردانی کرد که حاصل کارش یکی از جذاب‌ترین تاک شوهای تاریخ تلویزیون آمریکا شد؛ به گونه‌ای که در مدت زمان اجرای این شو نزدیک به بیست بار برنده جایزه امی شد! لترمن پس از پخش آخرین قسمت از شوی شبانه‌اش اعلام بازنشستگی کرد و استفان کولبرت جای او را در این برنامه گرفت.

2. برنامه لری کینگ زنده (Larry King Live) ؛ از بهترین برنامه های تاک شو جهان

• مجری: لری کینگ
• سال تولید: از 1985 تا 2010

این پیرمرد دوست داشتنی و برنامه‌اش، یکی از پراسترس‌ترین برنامه‌ها برای سلبریتی‌ها و سیاسیون بود. لری کینگ به دلیل تسلط عجیب و غریبش روی اجرا و حتی مهمان برنامه، یک گفتگوی چالشی و جذاب را با مهمانانش به نمایش می‌گذاشت و همین امر سبب شد نزدیک به دوازده سال محبوبترین و بهترین تاک شو دنیا را روی آنتن ببرد.

3. الن شو (The Ellen Show) ؛ بهترین تاک شو دنیا

• مجری و نویسنده: الن دی‌جنرس
• سال تولید: از 2003 تا 2022

برنامه «الن شو» را می‌توان موفق‌ترین برنامه تاک شو با موضوع طنز و سرگرمی در دنیا دانست که توسط یک زن اجرا می‌شود. او با توانمندی‌های خود در این برنامه سلبریتی‌های جهان را با شوخی و استندآپ کمدی به چالش می‌کشد و همیشه گفتگوهایی متفاوت با آنها به نمایش می‌گذارد. «شوی الن دی جنرس» و مجری‌اش تا کنون بارها برگزیده جوایز مختلف بخصوص جایزه امی شده‌اند. این برنامه از سال 2003 روی آنتن رفت و در سال 2022، بعد از 19 فصل و 3294 قسمت، پایان یافت.

4. برنامه گراهام نورتون (The Graham Norton Show) ؛ بهترین تاک شو دنیا

• مجری: گراهام نورتون
• سال تولید: از 2007 تا کنون

یکی از تاک شو های خنده دار خارجی که ساخته کشور برتانیا است، برنامه گراهام نورتون است. این برنامه از تی وی شو های معروف است که سال‌ها از انتشار اولین قسمتش می‌گذرد و همچنان ادامه دارد. این برنامه به خاطر مونولوگ‌های ابتدایی، شوخی‌های مخصوص بزرگسالان و گفت‌وگوهای پرکنایه‌اش شناخته می‌شود. برنامه گراهام نورتون که از بهترین برنامه های تاک شو جهان است، تا کنون جوایز متعددی کسب کرده است که از میان آن‌ها می‌توان به 3 جایزه بفتا اشاره کرد.

5. برنامه اپرا (The Oprah Show) ؛ بهترین تاک شو دنیا

• مجری: اپرا وینفری
• سال تولید: از 1986 تا 2011

بدون شک «برنامه اپرا وینفری» یا به‌طور خلاصه «برنامه اپرا» یکی از بهترین تاک شوهای جهان است. این برنامه 25 سال روی آنتن بود و تا سال 2000 میلادی، 47 جایزه امی دریافت کرد. این پر بیننده ترین تاک شو خارجی، تأثیر فراوانی بر فرهنگ آمریکا گذاشت و الهام‌بخش بسیاری از ستاره‌های جوانی بود که بعدها خودشان نیز در آسمان هنر این کشور خوش درخشیدند. در برنامه اپرا وینفری، بهترین تاک شو دنیا، بخش‌های آموزنده زیادی وجود داشت. وینفری سعی کرد از فرصتی که در اختیار دارد برای پخش محتوای آموزشی و مفید استفاده کند. در این برنامه معرفی کتاب صورت می‌گرفت و گروه کتابخوانی، مصاحبه و بخش‌های مربوط به رشد و ارتقای فردی وجود داشت.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم به سوال «تاک شو چیست» پاسخ بدهیم و علاوه بر آشنایی با ویژگی‌های آن، تاک شو های معروف دنیا و ایران را به شما معرفی کنیم. طبیعی است که شاید تعدادی از برنامه‌های خوب و تماشایی مثل «حالا خورشید»، «هفت» و «نود» در این فهرست قرار نداشته باشند. علت این است که برنامه‌های مذکور بیشتر یک مجله تصویری هستند تا برنامه تاک شو! اما برنامه‌هایی هم هستند که احتمالا به اصطلاح از دست نگارنده در رفته باشند!

این برنامه‌ها را شما یادآوری کنید. به نظرتان بهترین تاک شوی ایرانی و بهترین تاک شو دنیا کدام برنامه بوده است؟ مجری کدام برنامه تاک شو را در امر اجرا، موفق‌تر و مسلط‌تر می‌دانید؟ کدام مسائل فرهنگی اجتماعی به عنوان موضوع تاک شو برای شما جذاب‌تر است؟ نظراتتان را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.