اسپیس ایکس (SpaceX) بزرگترین محموله ماهواره‌ای خود را که شامل 64 ماهواره کوچک بود به‌وسیله موشک فالکون 9 از سایت کالیفرنیای جنوبی به فضا فرستاد.
بزرگترین محموله ماهواره‌ای کمپانی SpaceX به‌وسیله موشک فالکون 9 که پیش از این دو بار مورد استفاده قرار گرفته بود، اخیرا به فضا پرتاب شد. این محموله شامل 64 ماهواره کوچک می‌شد که از جنوب کالیفرنیا با استفاده از یک موشک Falcon 9 به فضا فرستاده شدند. پرتابی که از دو جهت برای کمپانی اسپیس ایکس موفقیت بزرگی به شمار می‌رود؛ اول آن که این اولین باری است که یک شرکت، از موشکی سه مرتبه استفاده می‌کند؛ دوم آنکه این مجموعه، بزرگترین مجموعه‌ی فضایی است که تاکنون در یک پرواز مجزا از خاک ایالات متحده پرتاب شده و به همین دلیل بزرگترین محموله ماهواره‌ای SpaceX لقب گرفته است.
طی این مأموریت، عملیات بزرگ راید-شیر (مجموعه عملیاتی که تعیین‌کننده بهترین زمان پرتاب ماهواره برای کاهش احتمال برخورد آن با سایر ماهواره‌ها است) با پشتیبانی Spaceflight Industries، شرکتی که واسط هماهنگی پرتاب موشک‌ها برای کاربران ماهواره‌ای است، صورت گرفت. معمولاً Spaceflight به ماهواره‌های کوچک کمک می‌کند تا با پیدا کردن محفظه‌ای خالی در یک حامل که همان ماهواره بزرگ‌تر است، در مدار مناسب خود قرار بگیرند. اما منحصر بودن بزرگترین محموله ماهواره‌ای اسپیس ایکس که مأموریت SSO-A نام دارد، به این دلیل است که موشک فالکون 9 پیش از این یک بار دیگر در سال ۲۰۱۵ نیز پرتاب شده بود. از آن زمان تا کنون Spaceflight این موشک را با ماهواره‌های کوچکی که متعلق به 35 شرکت، سازمان تحقیقاتی، مؤسسه هنری و برخی مدارس در سطح جهان است، تجهیز کرد.
به گفته‌ی کورت بلیک، مدیرعامل گروه خدمات راه‌اندازی فضایی Spaceflight «این شرکت معمولاً فضاهای اضافی را خریداری و از این رو نیاز مشتریان ماهواره‌های کوچک خود را برآورده می‌کند.» او ادامه داد: «برای برآورده کردن این تقاضاها، نیازمند شکل‌دهی یک پرتاب کامل تمام عیار بودیم.» در ابتدا ۷۱ ماهواره برای پرتاب برنامه‌ریزی شده بود که تعداد معدودی از آن‌ها به این مأموریت نرسیدند.
این اولین باری نیست که یک محموله بزرگ شامل چندین ماهواره‌ی کوچک همگی طی یک مأموریت به فضا پرتاب شوند. به عنوان مثال، در فوریه سال 2017، موشک PSLV هندوستان با مجهز شدن به 104 ماهواره و پرتاب آن، رکورد اینگونه مأموریت‌ها را از آن خود کرد. در حقیقت راید-شیر‌های بزرگ این‌چنینی در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است. اما موفقیت چنین مأموریت بزرگی در دستان تمامی سازندگان و دست‌اندرکاران ماهواره‌های کوچک‌تر است. بلیک می‌گوید: «همه چیز عالی پیش رفته و خیلی خوب برنامه‌ریزی شده. همان‌طور که می‌توانید فکرش را بکنید، انجام چنین کار بزرگی با آن همه ماهواره و پروسه‌ای که باید طی می‌شد، امری بسیار دشواری بود. اطمینان پیدا کردن از این که همه چیز درست پیش خواهد رفت و همه قطعات سر جای خودشان هستند بسیار سخت بود.»
طی این مأموریت، محفظه بزرگی به فضا فرستاده می‌شود که تمام ماهواره‌ها را تا زمانی که به فضا برسند، در خود حفظ می‌کند. ارتفاع بسته فضایی SSO-A حدوداً به 20 فوت و عرض آن به بیش از 10 فوت می‌رسد. به گفته‌ی Spaceflight، این شرکت بیش از دو سال است که روی این مأموریت و همسان‌‌سازی آن با نیاز مشتریانش متمرکز است. هدف اصلی بزرگترین محموله ماهواره‌ای اسپیس ایکس با نام SSO-A خروج ماهواره‌ها از محفظه در زمان مناسب و در نتیجه قرار گرفتن آن‌ها روی مدار مورد نظر است. به گفته بلیک بسیاری از ماهواره‌ها باید به طور متوالی و در یک مسیر از محفظه خارج شوند. با این حال شرکت تمام سعی خود را به کار بسته تا بعد از خروج ماهواره‌ها برخوردی بین‌شان صورت نگیرد.
در این بین نگرانی‌هایی هم درباره‌ی قابل ردیابی بودن ماهواره‌ها بعد از رهاسازی‌شان وجود داشت. طبق گفته تی‌اس کلسو، مدیر وبسایت ردیابی ماهواره‌ای کلستراک، Spaceflight اطلاعاتی کافی درباره‌ی نوبت استقرار هر ماهواره را ارائه نداده است. در حالی که Spaceflight می‌گوید که در این رابطه با مرکز عملیات فضایی ترکیبی (CSpOC)، که مسئولیت ردیابی ماهواره‌های ارتش ایالات متحده را بر عهده دارد، در ارتباط است. به گفته‌ی آن‌ها، طی 9 ماه گذشته شرکت هماهنگی‌های لازم را با مشتریان خود و نیز CSpOC انجام و اطلاعات مربوط به زمان استقرار هر ماهواره را در اختیارشان قرار داده است.
یکی دیگر از مسئولان Spaceflight نیز بیان کرد که این کمپانی، شرکتی قدرتمند در زمینه خدمات فضایی است و بی‌شک مسئولانه عمل خواهد کرد: «شبیه‌سازی‌ها و تست‌های بی‌شماری انجام داده‌ایم تا استقرار ماهواره‌ها روی مدار طی بزرگترین محموله ماهواره‌ای اسپیس ایکس موفقیت‌آمیز باشد. اما زمانی که این ماهواره‌ها مستقر شدند، وظیفه برقراری ارتباط با آن‌ها و ردیابی‌شان بر عهده خود سازندگان‌شان است.»
هر یک از این ماهواره‌ها با هدف منحصربه‌فردی راهی فضا شده‌اند. یکی از آن‌ها، تغییر رنگ اقیانوس‌ها را بررسی می‌کند تا میزان سلامتی آب سیاره ما را برای‌مان روشن کند. دیگری تعدادی جلبک را به فضا فرستاده است تا تأثیر محیط فضا بر این موجود زنده را بررسی کند. در این بین پروژه‌های هنری هم کم نیستند. موزه هنر لس‌آنجلس تندیس فضانورد رابرت هنری لارنس را که از جنس طلای ۲۴ عیار است به فضا فرستاده. تروِر پگلن، هنرمند آمریکایی هم اثر هنری شفاف دایره شکلی با نام «اوربیتال رفلکتر» را به فضا فرستاد كه توسط آن بالنی شفاف به بزرگی دو اتوبوس مدرسه در فضا مستقر خواهد شد. بالنی که احتمالاً نور خورشید را بازتاب می‌دهد و به صورت نقطه‌ای روشن در آسمان شب حرکت می‌کند. گرچه این پروژه‌ی هنری به مذاق بسیاری از ستاره‌شناسان که تعدد اشیاء درخشان در فضاء، مشاهدات‌شان از آسمان شب را برهم می‌زند، خوش نیامده است.
طی این بزرگترین محموله‌ی ماهواره‌ای SpaceX، این کمپانی از موشکی استفاده کرده که تا حالا بیش از هر موشک دیگری مورد استفاده قرار گرفته است: موشک فالکون 9 که پیش از این یک بار در ماه مه و بار دیگر در آگوست پرتاب شده بود؛ بعد از هر پرتاب، این موشک روی یکی از بوردهای شناور روی سطح اقیانوس اسپیس ایکس فرود آمده تا برای پرواز دوباره به فضا آماده شود. این موشک اولین موشکی است که SpaceX بیش از یک بار پرتاب کرده و حال این شرکت در حال ارتقای آخرین مدل فالکون 9 با نام بلاک 5 است؛ مدلی که قابلیت استفاده دوباره و بازگشت به زمین بعد از پایان مأموریت خود و تجهیز مجدد برای مأموریتی دیگر را دارد.
SpaceX در حال کار روی پرتاب دوباره این موشک بعد از پایان مأموریت‌اش است. بنابراین پرتاب چهارم این موشک چندان دور از ذهن نیست. ایلان ماسک، مدیر این کمپانی، در رابطه با این پروژه جدید گفته است که: «هر موشک بلاک 5 با کم‌ترین نیاز به تعمیر برای راه‌اندازی مجدد قادر خواهد بود تا ۱۰ مرتبه به فضا پرتاب شود.»
سخن پایانی
زمان پرتاب بزرگترین محموله ماهواره‌ای SpaceX چندین بار به علت وضعیت آب و هوایی و نیز به دلیل نیاز به بازبینی تغییر کرد. در آخرین مرحله قرار بود این موشک دو روز پیش به فضا پرتاب شود، اما در نهایت این رویداد بزرگ روز دوشنبه سوم دسامبر سال ۲۰۱۸ راس ساعت ۱۳:۳۲ به وقت ایالات شرقی امریکا و در محل پایگاه نیروی هوایی واندنبرگ در کالیفرنیا به وقوع پیوست. نظرات خود را در پلازا با ما به اشتراک بگذارید.