زندگی بدون شبکه های اجتماعی در عصر کنونی بسیار دشوار و امکان‌ناپذیر به نظر می‌رسد. اگر برای ترک کامل یا کاهش استفاده از شبکه های اجتماعی به کمک نیاز دارید همراه ما باشید.
این روزها افراد زمان بسیار زیادی را در اینستاگرام، تلگرام، توییتر، واتساپ و سایر رسانه های اجتماعی می‌گذرانند. این وابستگی آنقدر گسترده است که حتی فرصتی برای تصور زندگی بدون این رسانهها نیز باقی نمی‌گذارد! کاربران حتی به این فکر نمی‌کنند که زندگی‌شان بدون شبکه های اجتماعی به چه شکل خواهد بود. بسیاری از این افراد جوان هستند و هیچ یک از تجارب جدی آنها بدون ارتباط با چت، ارسال پست، و لایک کردن نبوده است.
استفاده بیش از حد از شبکههای اجتماعی می‌تواند باعث اختلال شدید در انجام کارهای مهم فرد، بروز کم خوابی، ایجاد مشکل در روابط اجتماعی دنیای واقعی و به طور کلی کاهش کیفیت زندگی شود. اگر با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنید یا به طور کلی از گذراندن وقت باارزش خود در شبکههای اجتماعی ناراضی هستید و قصد کاهش استفاده یا ترک کامل شبکه های اجتماعی را گرفته‌اید، این مقاله را از دست ندهید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
ترک شبکه های اجتماعی در چند قدم
1- حسابهای کاربری خود در شبکههای اجتماعی را دی اکتیو کنید.
دی اکتیو (غیر فعال) کردن حساب کاربری یا حذف کامل آن می‌تواند کنار گذاشتن این رسانهها را تسهیل کند. بیشتر شبکههای اجتماعی امکان غیرفعال کردن (Deactivate) حساب کاربری را فراهم کرده‌اند تا همچنان قادر به بازگشت و استفاده از آن در آینده باشند.
2- اپلیکیشن شبکههای اجتماعی را از روی گوشی حذف کنید.
هر بار که گوشی خود را باز می‌کنید و چشمتان به آیکن تلگرام یا اینستاگرام برمی‌خورد، ممکن است برای استفاده از آنها وسوسه شوید. حذف این اپلیکیشنها ذهن شما را از آنها دور می‌کند و تمرکز شما برروی مسائل مهم‌تر را بهبود می‌بخشد.
3- وب سایت شبکههای اجتماعی را برروی مرورگر خود بلاک کنید.
اگر هنگام کار با کامپیوتر نمی‌توانید از کلیک کردن برروی آدرس وب سایت شبکههای اجتماعی خودداری کنید، بهتر است از یک افزونه برای بلاک کردن این وب سایتها استفاده کنید.
یکی از بهترین این افزونهها StayFocusd است. StayFocusd برای برخی که تنها خواهان محدود کردن زمان استفاده از این وب سایتها هستند و امکان قطع کامل استفاده از آنها را ندارند، عملکرد بسیار موفقی دارد. با این ابزار می‌توانید روزانه زمان محدودی به این وب سایتها اختصاص دهید.
4- برنامههای روزمره خود را تغییر دهید.
برخی افراد عادت دارند هنگام آغاز روز و به محض بیدار شدن از خواب، به محض آغاز وقت استراحت در اداره یا مدرسه و همچنین شب پیش از خوابیدن، شبکههای اجتماعی را چک کنند! به این زمانها و اوقات دیگری که عادت به چک کردن شبکههای اجتماعی دارید فکر کنید و فعالیت‌های جایگزینی را برای پر کردن آن اوقات پیدا کنید.
هنگامی که غذا میل می‌کنید، سعی کنید برروی غذا تمرکز کنید. به طعم و رنگ و بوی غذا فکر کنید. اگر همراه با دیگران غذا می‌خورید به جای نگاه کردن به صفحه گوشی با آنان صحبت کنید. اگر دوست دارید با کسی صحبت کنید، این گفتگو را حضوری انجام دهید. اگر کسی در دسترس نیست، به مکانهایی مانند کافه یا دیگر مکانهای شلوغ که افرادی برای گفتگو پیدا می‌شوند بروید. سعی کنید گوشی خود را دور از خود نگه دارید. قرار دادن گوشی در اتاقی دیگر می‌تواند شما را از مراجعه به شبکههای اجتماعی بازدارد و نیز خوابی راحت‌تر برای شما به ارمغان بیاورد.
بخش دوم: یافتن جایگزینهایی برای شبکه های اجتماعی
1- یک قلم و کاغذ آماده کنید.
اگر به آن فکر کنید، خواهید دید که شبکههای اجتماعی هم نکات مثبت و مفید و هم نکات منفی و زیان آور دارند. اگر این شبکهها برای شما فایده‌ای نداشت هرگز این قدر زیاد از آنها استفاده نمی‌کردید! برای داشتن یک زندگی رضایت بخش بدون شبکههای اجتماعی، باید خصوصیات مثبت این شبکهها را با جایگزینهای سالم‌تر حفظ کنید. برای شروع، چند فهرست که در ادامه ذکر شده‌اند، تهیه کنید.
2- فهرستی از فواید استفاده از شبکههای اجتماعی بنویسید.
چه چیزهایی باعث شده اینقدر شبکههای اجتماعی را دوست داشته باشید؟ از مثالهای مشخص استفاده کنید، به عنوان نمونه:
- «به لطف شبکههای اجتماعی می‌توانم با دوستان راه دور در تماس باشم.»
- «از رویدادهای محل زندگی خود باخبر شوم.»
- «تاریخ تولد دوستانم را فراموش نکنم.»
3- فهرستی از روشهای جایگزین انجام این کارها بدون شبکههای اجتماعی تهیه کنید.
پس از اینکه در مرحله قبل از فوایدی که شبکههای اجتماعی برایتان داشته نوشتید، حالا سعی کنید راههایی بیابید که بدون وابسته بودن به شبکههای اجتماعی به آن خواستهها، وظایف و حسها برسید. به عنوان نمونه:
- «برای دوستان خود نامه یا ایمیل ارسال میکنم و برای ملاقات حضوری با آنها برنامه‌ریزی میکنم.»
- «اخبار را از رسانههای دیگر مانند روزنامه یا با پرسیدن از دوستان دنبال میکنم.»
- «فهرستی از روزهای تولد دوستان تهیه کرده و به دیوار اتاق نصب میکنم.»
4- فهرستی از نکات منفی و زیان آور استفاده از شبکههای اجتماعی تهیه کنید.
چه چیزهایی درباره استفاده از شبکههای اجتماعی شما را آزار می‌دهد؟ کارهای مهمی که به خاطر استفاده از شبکههای اجتماعی به سرانجام نرسیده‌اند یا بی خوابیهایی که با آن روبرو بوده‌اید را در نظر بگیرید. سعی کنید مثالهای مشخصی را در فهرست خود بگنجانید. به عنوان نمونه:
- «به جای انجام کارهایی که واقعا علاقه دارم (مانند مطالعه)، در شبکههای اجتماعی وقت گذرانی میکنم.»
- «به خاطر استفاده ناسالم از شبکههای اجتماعی از خواب کافی محروم هستم.»
- «هنگام استفاده از شبکههای اجتماعی احساس ناامنی میکنم.»
5- فهرستی از راههای بهبود اثرات منفی شبکه های اجتماعی تهیه کنید.
در مرحله قبل، خصوصیات زیان آور شبکههای اجتماعی در زندگی شما فهرست شدند. حالا اگر شبکههای اجتماعی را ترک کنید، این تجارب منفی با چه چیزهای مثبتی جایگزین می‌شوند؟ سعی کنید یک فهرست تهیه کنید. چند مثال:
- «زمان بیشتری برای انجام کارهای مورد علاقه خود خواهم داشت.»
- «اگر شبکههای اجتماعی نباشد، می‌توانم شبها زودتر بخوابم.»
- «اگر مواردی که در شبکههای اجتماعی به من احساس ناامنی می‌دهند را نبینم، احساس بهتری درباره خودم خواهم داشت.»
6- خود را به سرگرمی‌های جدید مشغول کنید.
با اختصاص اوقات فراغت به یک سرگرمی جدید، علاوه بر پرورش استعدادهای خود و کسب مهارت، می‌توانید زمانهایی که قبلا با شبکههای اجتماعی می‌گذراندید را پر کنید. بدین‌ترتیب می‌توانید خلاقیت خود را نیز افزایش داده و مغز خود را جوان نگه دارید. اگر نمی‌دانید چه سرگرمی برای خود انتخاب کنید به این موارد نگاهی بیاندازید:
- هنر: نقاشی و طراحی، فیلم سازی، جواهرسازی، طراحی لباس برای خودتان، معماری، طراحی داخلی، آرایشگری.
- موسیقی: نواختن گیتار یا هر ساز دیگر، آهنگسازی با کامپیوتر، آواز خوانی، تبدیل شدن به دی جی.
- نویسندگی: سرودن شعر و ترانه، روزنامه نگاری آماتوری، داستانهای کوتاه، یادداشتهای شخصی.
- ورزش: هنرهای رزمی، شنا، رقص، یوگا.
- کمک به دیگران: جمع آوری کمکهای مالی برای اهداف خیرخواهانه، کمک به یک فرد خارجی برای یادگیری زبان مادری شما، تربیت حیوانات خانگی، غذا دادن به فقرا.
7- به جای چت در شبکههای مجازی، از طریق پست، نامه نگاری کنید.
اگر یکی از دلایلی که شبکههای مجازی را دوست دارید، راحت بودن گفتگوی مجازی است، یک فرد به عنوان دوست مکاتبه‌ای (Penpal) برای خود پیدا کنید. دوست مکاتبه‌ای به افرادی گفته می‌شود که به طور مرتب برای یکدیگر نامه پست می‌کنند. هنگام جستجو برای یافتن Penpal به جذابیتهای نامه نوشتن به یک دوست جدید بیاندیشید. احتمالا به این نتیجه خواهید رسید که مواجه شدن با نامهها و هدایای واقعی جلوی درب منزل، بیش از هر نوتیفیکیشن دیگری در دنیای مجازی جذاب و لذتبخش خواهد بود.
پیدا کردن یک Penpal از کشورهای خارجی راهی جالب برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مکانهای دیگر است. علاوه بر نوشتن نامه، می‌توانید سیدیهایی از آهنگها، کارهای هنری، برچسب، عکس و کتابهای مورد علاقه خود را نیز رد و بدل کنید.
8- از رویدادهای روز باخبر شوید.
شاید فکر کنید تنها راه دریافت اخبار، استفاده از شبکههای اجتماعی است. اما در واقع راههای متنوعی برای باخبر شدن از رویدادهای روز وجود دارد. روزنامه، رادیو، پادکست و شبکههای خبری تلویزیون، بیشتر خبرهایی که در شبکههای مجازی می‌بینید را پوشش می‌دهند.
بخش سوم: خلق یک زندگی جدید با ارتباطات اجتماعی در دنیای واقعی
1- آدرس و شماره تلفن دوستان خود را بپرسید.
مطالعات نشان می‌دهند که هرچند شبکههای اجتماعی، ما را با افرادی که در این شبکهها فعال هستند مرتبط نگه می‌دارند، اما کیفیت رابطه با سایر افراد خارج از اینترنت را کاهش می‌دهند. شما می‌توانید با جمع آوری شماره تماس و آدرس افرادی که برایتان اهمیت دارند، ارتباط خود را محکم‌تر کنید. این اطلاعات را در یک دفترچه تلفن یا دفتر یادداشت شخصی خود درج کرده و در دسترس خود قرار دهید.
- از دوستان خود بپرسید که چه شیوه ارتباطی را می‌پسندند. برخی از افراد تماسهای تلفنی را دوست دارند.
- افرادی که ارتباط تلفنی یا حضوری را نمی‌پسندند احتمالا ایمیل را ترجیح می‌دهند.
2- از دوستان و اعضای خانواده بخواهید گوشی خود را کنار بگذارند.
هنگام دیدار با افراد، از آنان بخواهید کار با شبکههای اجتماعی و چت کردن را به بعد موکول کنند. اینکه دوستانتان در حضور شما توجه خود را به شبکههای اجتماعی معطوف کنند، احتمالا ناخوشایند و کمی توهین آمیز خواهد بود. همچنین شنیدن سخنان آنها درباره شبکههای اجتماعی می‌تواند شما را برای بازگشت ناخواسته به آنها وسوسه کند.
3- فعالیت‌های مشترک با دیگران داشته باشید.
داشتن تجربههای مثبت از فعالیت‌های مشترک با دوستان، به شما کمک می‌کند سالم و شاد بمانید. هنگامی که تجربههای سرگرم کننده اجتماعی داشته باشید، کمتر احساس تنهایی خواهید کرد.
- از کنسرتها و رویدادهای مشابه در شهر خود باخبر شوید و با دوستان خود در آنها شرکت کنید.
- کافه و رستورانهای خوب محل زندگی خود را جست و جو کنید و برای صرف غذا با یک دوست قرار بگذارید.
- با گروهی از افراد به اردوی تفریحی بروید. سعی کنید مکانی را انتخاب کنید که پوشش اینترنتی نداشته باشد!
- با یکی از دوستان خود یک فعالیت با زمان‌بندی مشخص و ثابت انجام دهید. به عنوان نمونه در کلاسهای هفتگی یوگا یا کلاسهای هنری شرکت کنید.
- پروژه‌ای مشترک با چند فرد دیگر آغاز کنید؛ گروه موسیقی، تیم ورزشی، یا گروه مطالعه زبان خارجی.
4- خود را مشغول نگاه دارید.
اگر در اوقات فراغت خود، معمولا شبکههای اجتماعی را چک می‌کنید، به چیزی نیاز دارید که این اوقات را برای شما پر کرده و ذهن شما را برروی آن متمرکز کند. می‌توانید به تمیزکاری، مطالعه و نوشتن تکالیف مدرسه بپردازید یا به بیرون بروید. بدین‌ترتیب نه تنها کارهای مفید زیادی را انجام می‌دهید، بلکه وسوسه خود برای مراجعه به شبکههای اجتماعی را نیز کاهش می‌دهید.
5- به طور مرتب به کافه یا رویدادهای اجتماعی بروید.
مراجعه مرتب به یک مکان مشخص مانند کافه، مطمئنا شما را با برخی افراد هم سلیقه آشنا خواهد کرد. هنگام مراجعه به چنین مکانهایی خود را آرام و دوستانه نشان دهید تا دیگران به حرف زدن با شما تشویق شوند.
- هر ماه به نمایشگاههای هنری مورد علاقه خود مراجعه کنید.
- مرتب به یک کافه مشخص مراجعه کنید تا افراد کم کم شما را به جا بیاورند.
6- به یک گروه از افراد با علایق مشترک بپیوندید.
پیدا کردن چنین گروههایی چندان دشوار نیست. افرادی با علایق مشترک (مانند موسیقی، نقاشی یا نجوم) پیدا کنید و عطای شبکههای اجتماعی را به لقایش ببخشید.
7- از دیگران کمک بگیرید.
اگر خود را در دوری کردن از شبکههای اجتماعی ناتوان دیدید، به دوستان و خانواده خود مراجعه کنید. برای آنها توضیح دهید که چرا می‌خواهید از شبکههای اجتماعی دور بمانید و از آنها بخواهید به شما کمک کنند تا وقت خود را پر کنید.
اعتیاد به اینترنت می‌تواند تا سرحد تبدیل شدن به یک اعتیاد جدی و شدید پیش برود. در صورتی که در ترک اینترنت به مشکل برخورد کردید، رجوع به یک مشاور خوب را نیز در نظر داشته باشید.
در پایان، یادآور می‌شویم که لازم نیست حتما به طور کامل و برای همیشه شبکههای اجتماعی را ترک کنید. مسئله و مشکل اصلی، مراجعه بیش از حد و خارج از کنترل فرد یا همان «اعتیاد» است. گاهی ترک کامل شبکه های اجتماعی (دست کم برای مدتی محدود) تنها راه برای ترک این اعتیاد است. در این راه استفاده از اپلیکیشن های ترک عادت را نیز فراموش نکنید. اگر سوال یا مشکلی در زمینه ترک شبکه های اجتماعی داشتید، حتما آن را در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
درود بر شما. بسیار جالب بود. تشکر بابت به اشتراک گذاری