جت لی را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین هنرپیشگان رزمی شرقی دانست. در این مطلب با بیوگرافی جت لی آشنا می‌شویم.

سینمای رزمی شرق، از پرطرفدارترین و خاص‌ترین صحنه‌های هنر هفتم در دنیا است. عناوین این سینما را می‌توان آثاری اغراق‌آمیز، پر زد و خورد و با طنزی عجیب و دل‌نشین دانست. بر فراز تاریخ این سینما، سه نام بیش از سایرین می‌درخشند؛ جکی چان، جت لی و بروسلی که همگی به عنوان افسانه‌های جاویدان هنرهای رزمی شناخته می‌شوند. در ادامه می‌توانید زندگینامه جت لی را مطالعه کنید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• بیوگرافی جت لی
  • اوایل زندگی
  • حرفه بازیگری
  • زندگی شخصی
• فیلم های جت لی
• جوایز و افتخارات

بیوگرافی جت لی

در این بخش به تفصیل به زندگینامه جت لی می‌پردازیم؛ هنرمندی که انقلابی در دید جهانیان به سینمای چین به وجود آورد. با ما همراه باشید.

اوایل زندگی

لی‌لیان جیه که معمولا با نام هنری خود یعنی جت لی شناخته می‌شود، در سال 1963 در شهر پکن چشم به جهان گشود. وی کوچک‌ترین فرزند خانواده‌ای 7 نفره بود. دو سال پس از تولد لی، پدر وی دار فانی را وداع گفت. در این زمان، او و خانواده‌اش وارد دوران سختی شدند. جت لی در سن هشت سالگی به صورت حرفه‌ای وارد ورزش ووشو شد. این هنرمند شرقی، سپس به عضویت تیم ووشو پکن درآمد و در مسابقات ملی چین شرکت کرد. او مهم‌ترین عامل در موفقیت خود را کمک‌های مربیان عنوان کرده است. این مربیان، وظیفه تامین غذای خانواده لی را نیز بر عهده گرفتند. لی در مسابقات قهرمانی ووشو چین به رقابت با ورزشکاران بزرگسال پرداخت و در مجموع موفق به کسب 15 مدال طلا و یک مدال نقره شد.

جت لی، پس از یکی از قهرمانی‌های خود در مسابقات، اجرایی اختصاصی برای رییس جمهور وقت آمریکا یعنی ریچارد نیکسون انجام داد. نیکسون به او پیشنهاد کار به عنوان بادیگارد خود را داد، اما جت لی بادیگارد بودن را شغلی شرافتمندانه نمی‌دانست. هدف او، استفاده از مهارت‌های خویش برای دفاع از شهروندان چینی بود. لی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اساتید دو رشته رزمی چانگ‌چوئن و فانزی در دنیا شناخته می‌شود. وی همچنین به مطالعه هنرهای رزمی دیگری چون باگوآژانگ، تای چی، شینگ یی چوان، بوکس مست، پنجه عقاب، آخوندک شمالی و نان‌چوئن پرداخته است. در واقع، تمرینات جت لی بر سبک‌های شائولین شمالی تمرکز داشته‌اند. علاوه بر این‌ها، او از اساتید مبارزه با سلاح‌های مشهور ووشو چون سانچیکو، کوئن، تائو و ژین محسوب می‌شود. جایگاه قابل توجه لی در عرصه هنرهای رزمی،‌ نقش مهمی در شهرت فراوان او در شرق و غرب داشت.

حرفه بازیگری

در این بخش از بیوگرافی جت لی می‌توانید جزییات حضور او در سینمای غرب و شرق را مطالعه کنید؛ حضوری موفقیت‌آمیز که از او چهره‌ای ماندگار در سطح جهان ساخت.

برخواسته از کوچه‌های شرق

موفقیت‌های پیاپی جت لی او را به عرصه بازیگری هدایت کرد. پس از راهنمایی‌های یک سازمان تبلیغاتی فیلیپینی مبنی بر دشواری نام حقیقی لی، این بازیگر تصمیم به استفاده از اسمی هنری گرفت. کارشناسان، حضور لی در سینما را به پرواز یک هواپیما تشبیه کرده و موفقیت او را سریع و حتمی می‌دانستند. به همین دلیل، تصویر او از همان ابتدا بر پوسترها و تبلیغات فیلم‌ها نقش بست. علت انتخاب نام جت لی نیز تشبیه مذکور بود. البته، جت از لقب‌های این هنرمند در دوران کودکی بوده و اساتید و دوستانش، به دلیل هیبت خاص و سرعت بالای حرکات لی، او را به این نام صدا می‌زدند. نخستین حضور او در یک اثر سینمایی در فیلم معبد شائولین (Shaolin Temple) بود. از مشهورترین فیلم‌های چینی لی می‌توان به مجموعه معبد شائولین، روزی روزگاری در چین (Once Upon a Time in China)، مشت افسانه‌ای (Fist of Legend) و افسانه (The Legend) اشاره کرد. از نظر بسیاری از طرفداران این هنرمند، مشهورترین فیلم جت لی مشت افسانه ای است. جت لی فرقه شر (Kung Fu Cult Master) را نیز از فیلم‌های مهم خود در این سالها می‌داند.

جت لی در سال 1995 در فیلم حداکثر خطر (High Risk) حضور یافت؛ اثری اکشن و خشن که الهامات فراوانی از آثار محبوب هالیوودی چون جان‌سخت (Die Hard) گرفته بود. یکی از شخصیت‌های این فیلم، برداشتی توهین‌آمیز از جکی چان بود؛ مسئله‌ای که در ادامه جت لی بابت آن از چان عذرخواهی کرد. از دیگر فیلم‌های چینی جت لی در سال‌های گذشته می‌توان به جادوگر و مار سفید (The Sorcerer and the White Snake) و پرواز شمشیرهای دروازه اژدها (Flying Swords of Dragon Gate) در سال 2011 اشاره کرد. لی به منظور توسعه ورزش تای چی، در سال 2012 در فیلمی به همین نام بازی کرد.

کوچ به سرزمین‌های غربی

نخستین حضور جت لی در عناوین هالیوودی در چهارمین قسمت از مجموعه فیلم‌های اسلحه مرگبار (Lethal Weapon 4) بود. لی وظیفه ایفای نقش منفی این اثر را بر عهده داشت. وی در ادامه، شخصیت اصلی فیلم رومئو باید بمیرد (Romeo Must Die) را به تصویر کشید. این اثر به موفقیت گیشه‌ای بسیار خوبی دست یافت. منتقدان، بازی لی در نقش اصلی این عنوان را تحسین کردند. در این سال‌ها، لی به دلیل حاملگی همسر خود، درخواست حضور در عناوین بزرگی چون ببر خیزان، اژدهای پنهان (Crouching Tiger, Hidden Drogon) و سه‌گانه ماتریکس (The Matrix) را رد کرد. نقش پیشنهادی به او در این سه‌گانه، سراف بود. لی دیگر دلیل رد این نقش را عدم نیاز مجموعه ماتریکس به نام و حضور او عنوان کرد. جت لی در ادامه وظیفه ایفای نقش کاتو در فیلم زنبور سبز (The Green Hornet) را بر عهده گرفت، اما پروژه ساخت این فیلم به استودیوی دیگری منتقل گشت و در نهایت از بازیگر متفاوتی در این نقش استفاده شد.

لی در سال 2001 در دو اثر غربی دیگر حضور یافت. نخستین عنوان، فیلم یکه‌تاز (The One) در کنار جیسون استاتهام بود. عنوان دوم جت لی بوسه اژدها (Kiss of the Dragon) نام داشت. این دو اثر، موفقیت نسبتا خوبی در گیشه‌ها کسب کردند. لی در ادامه با حضور در اثری سینمایی در کنار جکی چان موافقت کرد؛ جت لی و جکی چان در اثری به نام پادشاهی ممنوعه (The Forbidden Kingdom) که سرانجام در سال 2008 اکران شد با يكديگر همبازی شدند. جت لی در سال 2002 در فیلم حماسی و ماندگار قهرمان (Hero) حضور یافت؛ بسیاری این اثر را بهترین فیلم این هنرمند بزرگ می‌دانند. فیلم قهرمان با موفقیت هنری و تجاری قابل توجهی در دنیا روبرو شد. این عنوان توانست لقب پرفروش‌ترین اثر سینمای چین در آن زمان را کسب کند. از پروژه‌های بعدی لی می‌توان به فیلم Cradle 2 the Grave در سال 2003 و بازی ویدیویی Jet Li: Rise to Honor در سال 2004 اشاره کرد.

در جایگاه بزرگان

جت لی در سال 2002 جایزه ویژه هیئت East West Players را از دستان جان وو افسانه‌ای دریافت کرد. این جایزه به هنرمندانی که نقش قابل توجهی در توسعه حضور جامعه آسیا در آمریکا داشتند، اعطا می‌شود. او در ادامه نقشی جدی را در فیلم رها‌شده (Unleashed) بازی کرد. این شخصیت را می‌توان پیچیده‌ترین و متفاوت‌ترین نقش به تصویرکشیده‌شده توسط این بازیگر دانست. جت لی رها شده را از مهمترین نقش‌های دوران کاری خود عنوان کرده است. لی در ادامه در فیلم حماسی بی‌باک (Fearless)، نقش یکی از اسطوره‌های تاریخی چین را ایفا کرد؛ اثری خوش‌ساخت که با واکنش‌های خوبی از جانب منتقدان و مخاطبان روبرو شد. این هنرمند شرقی، در سال 2007 در فیلم جنگ (War) حضور یافت. این دومین همکاری لی با جیسون استاتهام بود. فیلم جنگ، شکستی ناامیدکننده در گیشه بود؛ با این حال، فروش نسخه خانگی این اثر موفق به جبران این شکست شد. او در ادامه به چین بازگشت و در درام تاریخی اربابان جنگ (The Warlords) بازی کرد. هنرنمایی این جت لی جدید در این اثر جوایز مختلفی را در کشور چین برای او به همراه آورد.

در سال 2008، جت لی در سومین قسمت از مجموعه مومیایی (The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor) حضور یافت؛ اثری که یک شکست هنری تمام‌عیار بوده و از منفورترین آثار هالیوود در قرن بیست و یکم به حساب می‌آید. لی، پس از استراحتی کوتاه، با فیلم پرستاره The Expendables به سینما بازگشت. در این اثر، بسیاری از ستاره‌های عناوین اکشن هالیوود چون سیلوستر استالونه، جیسون استاتهام، دولف لاندگرن، میکی رورک، اریک رابرتز، استیو آستین، تری کروز و رندی کوتور حضور داشتند. جت لی در دو ادامه این اثر نیز نقش خود را تکرار کرد. او همچنین وظیفه ایفای نقش امپراطور چین را در فیلم جدید مولان (Mulan) بر عهده دارد.

زندگی شخصی

در این قسمت از زندگینامه جت لی نگاهی به اعتقادات مذهبی و خانواده این هنرمند محبوب خواهیم داشت. لی به مذهب بودیسم تبتی معتقد بوده و از فلسفه و نکات آن در تمامی بخش‌های زندگی خود استفاده می‌کند. با نگاهی به جملات جت لی متوجه تاثیر فراوان بودیسم در وی خواهیم شد. این بازیگر شرقی در سال 1987 با یکی از اعضای تیم ووشو پکن و همبازی خود در فیلم کودکان شائولین (Kids from Shaolin) به نام هوانگ کیوان ازدواج کرد. این دو با یکدیگر صاحب دو فرزند دو دختر هستند. همسر جت لی در سال 1990 از او جدا شد. نه سال بعد، جت لی مجددا و این بار با بازیگری هنگ کنگی به نام نینا لی چی ازدواج کرد. حاصل ازدواج جت لی و همسرش دو فرزند دختر به نام‌های جین و جیدا است. جت لی و فرزندش در چین و سنگاپور زندگی می‌کنند. با نگاهی به عکس جت لی و همسرش به خوشبختی آنها پی خواهید برد.

در جریان زلزله بزرگ اقیانوس هند در سال 2004، جت لی و یکی از فرزندانش در کشور مالدیو بوده و به سختی از مرگ گریختند. تنها نشانه لی از این حادثه، مصدومیت خفیف پا بود. این هنرپیشه موفق در سال 2009 مدارک شهروندی آمریکایی خود را باطل کرد. دلیل این تصمیم، کسب شهروندی کشور سنگاپور بود. بنا بر گفته بسیاری از رسانه‌ها، جت لی سیستم آموزشی سنگاپور را برای تربیت فرزندان خود ترجیح می‌داد. در همین سال، لی برنامه ورزشی مخصوص خود به نام ووجی (Wuji) را آغاز کرد؛ برنامه‌ای که ترکیبی از عناصر هنرهای رزمی، یوگا و پیلاتس است. شرکت آدیداس با الهام از این برنامه، خط لباسی اختصاصی به نام JL را عرضه کرد. در سال 2013، اینستاگرام جت لی عکس جدیدی از او منتشر و اعلام کرد که او از بیماری پرکاری تیروئید رنج می‌برد؛ سه سال بعد، او به طور کامل بهبود یافت. لی در زمان آزاد خود به ورزش‌های بدمینتون، تنیس روی میز و دوچرخه‌سواری پرداخته و همچنین علاقه فراوانی به مطالعه و مدیتیشن دارد. او ادعا می‌کند که هیچ‌گاه با مشکل خسته‌کنندگی اوقات فراغت خود روبرو نشده است. جت لی ۲۰۱۹ را از بهترین سال‌های زندگی خود می‌داند. علاوه بر اینها، اگر نگاهی به عکس جت لی و همسر و دخترش بپردازید، متوجه شکستگی او خواهید شد؛ این شکستگی در عکسهای جت لی را باید تاثیر بیماری خطرناک پرکاری تیروئید بر فیزیک جسمانی این بازیگر بدانیم.

فیلم های جت لی

این بازیگر موفق، در طول زندگی خود در فیلم‌های شرقی و غربی متعددی حضور یافته است. در این قسمت از بیوگرافی جت لی با کارنامه کاری متنوع و بلندبالای این هنرپیشه شرقی آشنا خواهیم شد. همان‌طور که بالاتر به آن اشاره شد، تنها فیلم جت لی ۲۰۲۰ مولان است.

جوایز و افتخارات

لی را می‌توان از موفق‌ترین و مفتخرترین بازیگران سینمای رزمی دانست. در این بخش از زندگینامه جت لی 2020 با جوایز و افتخارات سینمایی این هنرپیشه دوست‌داشتنی آشنا می‌شویم.

سخن پایانی

در این مطلب به بیوگرافی جت لی پرداخته و به سوالاتی چون جت لی کیست پاسخ دادیم. لی را می‌توان از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین بازیگران چینی تاریخ دانست که نقش قابل توجهی در توسعه حضور همتایان خود در سینمای جهان داشته است. خوشبختانه، علاقه‌مندان به این بازیگر می‌توانند تمامی آثار جت لی دوبله فارسی را از پلتفرمهای مختلف در کشورمان مشاهده کنند. نظر شما در مورد این هنرپیشه محبوب چیست؟ بهترین فیلم جت لی از نظر شما کدام است؟