آب مروارید چشم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که باعث ایجاد ناحیه‌ای متراکم و کدر در عدسی چشم می‌شود. در این مقاله بیماری آب مروارید چشم را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
آب مروارید چشم (Cataract) یک اختلال چشمی رایج است که عدسی طبیعی چشم را با یک لایه متراکم می‌پوشاند و به بینایی فرد آسیب وارد می‌کند. نام دیگر آب مروارید که نام انگلیسی و علمی آن محسوب می‌شود، «کاتاراکت» است. آب مروارید زمانی بروز پیدا می‌کند که پروتئین‌های موجود در چشم، توده‌ای کدر را تشکیل می‌دهند و مانع از ارسال تصاویر واضح به شبکیه چشم می‌شوند. شبکیه با تبدیل نوری که از طریق عدسی چشم به سیگنال تبدیل می‌شود، کار خود را انجام می‌دهد. این بیماری عموما در افراد مسن بروز پیدا می‌کند و به تدریج باعث کم سو شدن چشم آنان می‌شود. حدود نیمی از مردم آمریکا در سن 80 سالگی دچار آب مروارید چشم می‌شوند و یا تحت عمل آب مروارید چشم قرار می‌گیرند.
در ادامه این مقاله علمی و پزشکی از پلازا بیماری آب مروارید چشم و درمان آن را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
- بیماری آب مروارید چشم چیست؟
- انواع بیماری آب مروارید چشم
- علائم آب مروارید چشم
- علت آب مروارید چشم
- درمان آب مروارید چشم
بیماری آب مروارید چشم چیست؟
آب مروارید چشم بیماری است که باعث مات شدن عدسی چشم شده و به تدریج منجر به کاهش بینایی فرد می‌شود. آب مروارید اغلب به آهستگی و به صورت کند در چشم گسترش پیدا می‌کند و می‌تواند بر یک و یا هر دو چشم انسان تاثیر بگذارد. تاری دید و کاهش بینایی در اثر آب مروارید می‌تواند مشکلات بسیاری را برای فرد مبتلا به وجود آورد و در موارد حاد موجب زمین خوردن و یا افسردگی شود.
فرآیند اصلی تشکیل آب مروارید شامل تجمع توده‌های پروتئین یا رنگدانه‌های قهوه‌ای و زرد رنگ در عدسی چشم است. این توده‌ها به مرور زمان باعث کاهش انتقال نور به شبکیه پشت چشم شده و در نهایت بینایی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بیماری آب مروارید چشم، نیمی از موارد ابتلا به نابینایی و 33 درصد از موارد اختلالات بینایی در سراسر دنیا را تشکیل می‌دهد.
آب مروارید اغلب به علت پیری اتفاق می‌افتد، اما گاهی اوقات ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه‌های پرتو درمانی و یا به صورت مادرزادی نیز بروز پیدا کند. افراد مبتلا به دیابت، افراد سیگاری و کسانی که دائما در معرض نور شدید خورشید هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری آب مروارید چشم قرار دارند. این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است و در صورت عدم رسیدگی و درمان می‌تواند موجب نابینایی فرد شود.
انواع بیماری آب مروارید چشم
آب مروارید دارای انواع مختلفی است که هر یک علائم و نشانه‌های خاص خود را دارند. انواع آب مروارید چشم معمولا بر اساس مکان قرارگیری در چشم و چگونگی پیشرفت و تجمع در چشم بیمار، طبقه‌بندی می‌شوند. انواع مختلف آب مروارید عبارتند از:
آب مروارید هسته ای
آب مروارید هسته‌ای در وسط عدسی چشم تشکیل می‌شود. این نوع آب مروارید، باعث قهوه‌ای یا زرد رنگ شدن هسته یا مرکز عدسی چشم می‌شود.
آب مروارید زیر کپسول خلفی
آب مروارید زیر کپسول خلفی بسیار سریع شکل می‌گیرد و چشم فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع آب مروارید معمولا بر پشت عدسی چشم تشکیل می‌شود و تشخیص آن کمی دشوار است.
آب مروارید مادرزادی
آب مروارید مادرزادی یا از بدو تولد و یا در یک سالگی کودک بروز پیدا می‌کند. این نوع آب مروارید چندان رایج نیست، اما در برخی نوزادان و کودکان دیده می‌شود.
آب مروارید ثانویه
آب مروارید ثانویه بر اثر بیماری و با مصرف برخی داروها بروز پیدا می‌کند. بیماری دیابت و گلوکوم، با تشکیل آب مروارید چشم در ارتباط هستند.
آب مروارید قشری
آب مروارید قشری به صورت لکه سفید رنگ در لبه‌های بیرونی عدسی چشم بروز پیدا می‌کند. این نوع آب مروارید در صورت پیشرفت به سوی مرکز چشم بیمار گسترش پیدا خواهد کرد.
علائم آب مروارید چشم
نشانه های آب مروارید چشم به تدریج بروز پیدا می‌کنند و به یک باره موجب از دست دادن بینایی فرد نمی‌شوند. علائم اولیه آب مروارید در ابتدا تنها بر روی بخش کوچکی از عدسی چشم تاثیر می‌گذارند و ممکن است متوجه تاری دید خود نشوید. با بزرگ شدن و گسترش آب مروارید در چشم، بخش اعظمی از عدسی چشم را کدر و درگیر کرده و مانع عبور نور از آن می‌شود. در این مرحله، فرد علائم بارز و آشکار آب مروارید خود را مشاهده می‌کند.
اما آب مروارید چشم چه علائمی دارد و چگونه می‌توانیم از وجود آب مروارید در چشم خود مطلع شویم؟ علائم رایج آب مروارید عبارتند از:
- تاری دید
- مشکل بینایی در شب
- محو شدن یا زردی رنگ‌ها
- حساسیت شدید به تشعشعات نور خورشید
- سفید شدن مردمک چشم
- دیدن هاله‌های اضافی در اطراف چراغ‌ها
- دو بینی
- احتیاج به نور بیشتر برای خواندن و سایر فعالیت‌ها
علت آب مروارید چشم
علت آب مروارید چشم چیست و چرا برخی افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند؟ دلیل آب مروارید چشم در درجه اول می‌تواند «کهولت سن» باشد و افراد مسن معمولا به بیماری آب مروارید مبتلا می‌شوند. پروتئین‌های موجود در عدسی چشم با افزایش سن به تدریج تخریب می‌شوند و این روند توسط بیماری‌هایی مانند دیابت و فشارخون بالا، تسریع می‌شود.
علاوه بر عامل «سن»، برخی علل رایج دیگر نیز وجود دارند که موجب ابتلا به آب مروارید چشم می‌شوند. این دلایل عبارتند از:
ضربه و آسیب به چشم
آسیب رسیدن به چشم باعث تورم، ضخامت و سفید شدن فیبرهای موجود در عدسی چشم می‌شود. تورم چشم به مرور زمان از بین می‌رود، اما رنگ سفید آن در چشم باقی می‌ماند. در برخی از آسیب‌های چشمی شدید نیز ممکن است کپسولی که عدسی چشم در آن قرار دارد، به شدت صدمه ببیند. این آسیب باعث می‌شود تا مایعات موجود در بخش‌های دیگر چشم، به سرعت وارد عدسی شده و باعث تورم و سفیدی آن شوند.
قرار گرفتن در معرض تابش برخی اشعه ها
آب مروارید می‌تواند در اثر قرار گرفتن در معرض انواع مختلف اشعه‌ها بروز پیدا کند. اشعه‌های X می‌توانند به DNA سلول‌های عدسی چشم آسیب برسانند. اشعه فرابنفش (UVB) نیز می‌تواند باعث ایجاد آب مروارید شود.
ژنتیک
عامل ژنتیک نیز در برخی مواقع می‌تواند باعث ابتلا به بیماری آب مروارید چشم شود. این عامل معمولا در کودکی بروز پیدا کرده و می‌تواند ناشی از وجود نوعی سندروم خاص در فرد باشد.
بیماری های پوستی
پوست و عدسی چشم، منشاء جنینی یکسانی دارند و می‌توانند تحت تاثیر بیماری‌های مشابهی قرار گیرند. افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک و اگزما، ممکن است دچار بیماری آب مروارید چشم شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیماری اگزما می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.
سیگار کشیدن و مصرف الکل
محققان پس از انجام تحقیقات گسترده به این نتیجه رسیدند که سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری آب مروارید چشم را دو برابر کند. برخی شواهد نیز نشان می‌دهند که مصرف الکل هم می‌تواند باعث بروز آب مروارید شود، اما تحقیقات بیشتری در خصوص این ادعا مورد نیاز است.
سایر علل ابتلا به آب مروارید چشم شامل موارد زیر است:
- کمبود ویتامین C
- مصرف طولانی مدت استروئیدها و سایر داروها
- عمل جراحی ویترکتومی (عمل برداشتن زجاجیه چشم)
- عفونت
- بیماری‌های متابولیک و تغذیه‌ای
درمان آب مروارید چشم
بهترین گزینه درمانی برای آب مروارید چشم، انجام عمل جراحی است. عمل آب مروارید چشم یکی از شیوه‌های درمانی قطعی و موثر این بیماری است که اکثر افراد مبتلا به این بیماری، تحت جراحی آب مروارید چشم قرار می‌گیرند. البته این شیوه درمانی زمانی اتخاذ می‌شود که آب مروارید به مرحله حادی رسیده باشد و انجام امور روزمره را برای فرد دشوار سازد.
نحوه عمل آب مروارید چشم به دو شکل است. در یک نوع عمل، آب مروارید چشم را از طریق لیزر و یا امواج فراصوت از بین می‌برند و در نوعی دیگر نیز که به صورت خارجی انجام می‌شود، بخشی از عدسی چشم را باز کرده و محتویات درون آن را خارج می‌کنند. سوالی که ممکن است برایتان پیش بیاید این است که عمل آب مروارید چشم چقدر طول میکشد و نیاز به بیهوشی دارد؟ این عمل معمولا اگر به صورت لیزری انجام شود، به بیهوشی احتیاجی نداشته و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و حدود 30 دقیقه طول میکشد.
اگر آب مروارید شما حاد نباشد و تمایل به انجام عمل جراحی نداشته باشید، پزشک معالج ممکن است با تجویز برخی داروها و قطره‌ها، علائم شما را بهبود بخشد. با این حال، عمل جراحی برای برداشتن آب مروارید یک شیوه مطمئن است که میزان موفقیت بالایی نیز دارد. این عمل بسیار ساده است و فرد پس از انجام عمل جراحی می‌تواند به خانه بازگردد.
آب مروارید چشم در صورت عدم رسیدگی و درمان، عوارض خطرناکی به همراه خواهد داشت. عوارض آب مروارید چشم شامل پاره شدن کپسول عدسی چشم، خونریزی داخلی چشم، عفونت چشمی، نابینایی و التهاب قرنیه چشم است. بنابراین در صورت مشاهده علائم آب مروارید چشم باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
آب مروارید خفیف می‌تواند با مصرف برخی داروهای گیاهی درمان شود. برای درمان گیاهی آب مروارید چشم می‌توانید چشم خود را با عرق رازیانه شستشو دهید و یا شبی یک قطره آبلیموی تازه در داخل چشم خود بریزید. سعی کنید در رژیم غذایی خود از میوه و سبزیجات تازه غافل نشوید و حتما سالی یک الی دو مرتبه حجامت انجام دهید.
ما در این مقاله بیماری آب مروارید چشم را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که خواندید، آب مروارید یک اختلال چشمی رایج است که عدسی طبیعی چشم را با یک لایه متراکم می‌پوشاند و به بینایی فرد آسیب وارد می‌کند. این بیماری معمولا در افراد مسن مشاهده می‌شود و دارای انواع مختلفی است.