اخبار اینترنت ماهواره ای را چند وقتی است که می‌شنویم. اما اینترنت ماهواره ای چیست و آیا ما هم به آن دسترسی خواهیم داشت؟ در این مقاله به تاریخچه و راه اندازی اینترنت ماهواره ای می‌پردازیم.

مدتی پیش خبر پرتاب ماهواره توسط ایلان ماسک و شرکت اینترنت ماهواره ای اسپیس ایکس همه جا شنیده می‌شد. علاوه بر این با قطعی‌های مداوم اینترنت به دلایل مختلف و سرعت همیشه پایین آن، عبارت اینترنت ماهواره ای و اینترنت ماهواره ای ایلان ماسک طی چند سال اخیر بیشتر بر سر زبان‌ها افتاد. اما اینترنت ماهواره ای چیست؟ در این مقاله از پلازامگ با تاریخچه استفاده از اینترنت ماهواره ای همراه شما خواهیم بود.

اینترنت ماهواره ای چیست؟

تاریخچه اینترنت ماهواره ای

تجهیزات اینترنت ماهواره ای

ماهواره

دروازه ها

دیش آنتن و مودم

اینترنت ماهواره ای چیست؟

اینترنت ماهواره‌ای یا Satellite Internet یک راه وصل شدن به اینترنت از طریق ماهواره‌های فضایی است. این ماهواره‌ها معمولا در مدار زمین قرار می‌گیرند و در همه جای دنیا حتی جاهایی که کیفیت اینترنت معمولی بسیار ضعیف یا حتی قابل دسترس نیستند، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

سرعت اینترنت با سرعت انتقال داده‌ها مشخص می‌شود. هرچه قدر پهنای باند گسترده‌تر باشد، سرعت این انتقالات هم بیشتر می‌شود. در اینترنت ماهواره‌ای نیز از پهنای بسیار وسیع باند ماهواره‌ها و فناوری Digital Video Broadcasting استفاده می‌شود.

اینترنت ماهواره‌ای به دو دسته یک طرفه و دو طرفه تقسیم می‌شود. در اینترنت ماهواره ای یک طرفه، دریافت داده با استفاده از ماهواره، دیش و LNB انجام می‌شود و سرعت خوبی نیز دارد. برای استفاده از آن باید از قبل اکانت خریداری کنید. برخی شرکت‌ها این اکانت‌ها را ارائه می‌دهند. مشکلی که این نوع اینترنت دارد، ارسال داده با آن است. ارسال داده با اینترنت‌های معمولی ADSL انجام می‌شود که سرعت بسیار پایینی دارند و البته هزینه زیادی هم روی دستتان می‌گذارد. این نوع اینترنت مناسب دانلودهای حجیم است؛ چرا که سرعت بالایی دارد.

از این نوع اینترنت ماهواره ای برای ایران هم می‌توان استفاده کرد. شرکت‌هایی هستند که با هزینه کمتر خدمات آن را ارائه می‌دهند. البته لازم است پیش از استفاده از آن مجوزهای لازم را دریافت کنید؛ وگرنه خلاف قوانین محسوب شده و مشمول اعمال قانون می‌شوید.

با اینترنت ماهواره‌ای دوطرفه همانطور که از اسم آن هم مشخص است، قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات را نیز خواهید داشت. در این نوع اینترنت، اطلاعات را با ماهواره ارسال و با ماهواره نیز دریافت می‌کنید. البته برای آن نیازمند تجهیزات حرفه‌ای مربوطه هستید.

به طور کلی می‌توان گفت استفاده از اینترنت ماهواره ای در ایران چندان راحت و ارزان قیمت نخواهد بود. شاید در آینده و با پیشرفت تکنولوژی، دستیابی به آن نیز برای ما ممکن شود.

تاریخچه اینترنت ماهواره ای

به دنبال ارسال ماهواره Spuntik 1 در سال 1957، آمریکا موفق به ارسال ماهواره اکسپلورر 1 در سال 1958 شد. اولین ماهواره تجاری ارتباطی تل استار 1 بود که در جولای 1962 به فضا فرستاده شد.

اولین بار ایده ماهواره‌ای که بتواند دور زمین بپرخد توسط هرمن پوتوچنیک (Herman Potocnik) در سال 1928 ارائه شد. اولین ماهواره‌ای هم که با این ایده به فضا فرستاده شد ماهواره سینکوم 3 بود که سال 1963 به فضا رفت. بعد از آن ماهواره‌هایی ساخته و استفاده شدند که می‌توانستند امواج ارتباطی را به زمین بفرستند؛ امواجی که برای ارتباطات، تلویزیون و کاربردهای نظامی استفاده می‌شدند.

بعد از اختراع اینترنت و World wide Web، جوامع علاقه‌مند شدند راهی پیدا کنند که به وسیله آن اینترنت را هم انتقال دهند. بعد از آن بود که شرکت‌های مختلف ماهواره‌های مختلفی را بدین منظور استفاده کردند. برجسته‌ترین آن‌ها پروژه شکست خورده مایکروسافت بود که 9 میلیارد دلار خرج برداشت. در این پروژه مایکروسافت قصد داشت صدها ماهواره را به فضا بفرستد تا پهنای باند اینترنت را افزایش دهد و بتواند اینترنتی ارزان با سرعت دانلود 720 مگابایت بر ثانیه ارائه دهد. این پروژه در سال 2003 جمع شد.

شکست Teledisc با ورشکستی شرکت‌های تامین کننده یعنی Iridium Communications Inc و Globstar باعث شد اشتیاق راه‌ اندازی اینترنت ماهواره ای تا حدی بخوابد. تا اینکه در سپتامبر سال 2003، Eutelast اولین ماهواره اینترنتی خود را برای استفاده مردم عادی به فضا فرستاد.

در سال‌های 2004 تا 2011 نسل‌های بعدی اینترنت ماهواره ایی بیرون آمد که هرکدام هم به پیشرفت‌های زیادی در آن زمینه دست یافتند. به طوری که خدمات دسترسی به اینترنت متصل به این ماهواره‌ها عمدتا برای ساکنان روستاها که به اینترنت معمولی دسترسی ندارند، به عنوان جایگزینی برای اینترنت‌های ADS، اینترنت Dial Up و حتی FSSهای کلاسیک مورد استفاده قرار گرفتند.

از سال 2014، تعداد زیادی شرکت‌های معتبر شروع به کار روی نصب اینترنت ماهواره ای پیشرفته کردند. شرکت‌های اسپیس ایکس، وان وب و آمازون همگی بیش از 1000 ماهواره به فضا فرستادند. به عناون مثال شرکت OneWeb حدود 1.7 میلیارد دلار در سال 2017 برای پروژه خود هزینه کرد. شرکت SpaceX ایلان ماسک نیز بیش از 1 میلیارد دلار در نیمه اول 2019 برای سرویس خود تحت عنوان اینترنت ماهواره ای استارلینک (Starlink) هزینه کرد و انتظار دارد تا سال 2025 مبلغ 30 میلیارد دلار از آن سود به دست آورد.

از سال 2017 شرکت‌های هواپیمایی مانند دلتا و American، از اینترنت ماهواره‌ای به عنوان راهی برای مقابله با پهنای باند محدود در هواپیماها و ارائه سرعت اینترنت قابل استفاده به مسافران استفاده کردند.

تجهیزات اینترنت ماهواره ای

تجهیزات ماهواره‌ای عمدتا بر سه جزء اصلی استوار است: ماهواره، تعدادی ایستگاه زمینی که به آن دروازه می‌گویند و یک آنتن کوچک در محل استفاده کننده.

ماهواره

ماهواره در اصل مرکز شبکه‌های ماهواره‌ای پهنای باند است. نسل جدید ماهواره‌های GEO قدرتمند در فاصله 35786 کیلومتری زمین قرار می‌گیرند. البته این ماهواره‌های جدید به طور بهینه و هدفمند تولید شده‌اند که می‌توانند پرتوهای باریک و متمرکزی ارسال کنند؛ بنابراین فضای خیلی کمتری نسبت به ماهواره‌های قدیمی می‌گیرند.

ماهواره خود چندین آنتن دارد که سیگنال‌های ارتباطی را از زمین دریافت می‌کنند تا بتوانند سیگنال‌ها را به هدف برسانند. این آنتن‌ها که برای دریافت و انتقال سیگنال‌ها از جاهای مختلف زمین به کار می‌روند خود با یک ریپیتور (تکرار کننده) فعال می‌شوند. سیگنال‌ها پس از دریافت از زمین و فیلتر شدن و تقویت شدن و پردازش‌های دیگر از طریق یک کانال به نام حامل به زمین فرستاده می‌شوند.

دروازه ها

در کنار پیشرفت ماهواره‌های فضایی، گیرنده‌های زمینی نیز پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. دروازه یا ایستگاه زمینی دروازه می‌تواند یک ایستگاه زمینی، تله پورت یا هاب باشد. از این واژه گاهی فقط برای دیش آنتن به کار می‌رود و گاهی برای کل سیستم. به طور خلاصه کار دروازه این است که سیگنال‌ها را از ماهواره دریافت می‌کند و به مصرف کننده نهایی می‌رساند. هر دروازه می‌تواند شبکه دسترسی چند سرویسی ارائه دهد که کاربر بتواند به اینترنت وصل شود.

در ایالات متحده آمریکا به دلیل اینکه در شمال خط استوا واقع شده است، همه آنتن‌های درگاه ورودی و مشترک باید از آسمان جنوب منظره‌ای بدون مانع داشته باشند. به دلیل مدار زمین ثابت ماهواره، آنتن دروازه می‌تواند در یک موقعیت ثابت قرار بگیرد.

دیش آنتن و مودم

آخرین قطعه برای وصل شدن به اینترنت ماهواره ای دیش و مودم است که در محل مصرف کننده نصب می‌شوند. این گیرنده پایانی دو بخش داخلی و بیرونی دارد. آنتن رادیویی دیش مانند بیرون از خانه نصب می‌شود و نباید مانعی بر سر راه آن باشد. یک مودم نیز درون خانه قرار می‌گیرد که سیگنال‌های دریافت شده توسط آنتن را کنترل می‌کند.

به دنبال قطعی‌های اینترنت در ایران، بحث اینترنت ماهواره ای در ایران رواج پیدا کرد. ما در اینجا سعی کردیم این وسیله ارتباطی پیشرفته را خیلی ساده توضیح دهیم و به نحوه اتصال به اینترنت ماهواره ای بپردازیم. در آخر باید بگوییم که امکان استفاده از این سرویس وجود دارد، ولی هزینه استفاده از اینترنت ماهواره ای خیلی بالاست و البته با منع قانونی نیز مواجه است.