خشونت علیه زنان یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات جوامع امروزی است. در این مقاله به معرفی فیلم و سریال های درباره خشونت علیه زنان می‌پردازیم.

خشونت علیه زنان اصطلاحی‌ست که برای رفتارهای خشونت‌آمیز نسبت به دختران و زنان به کار می‌رود. این نوع خشونت عموما جرمی‌ست که از سر بیزاری اتفاق می‌افتد و گونه‌های مختلفی دارد. زنان و دختران فقط به خاطر جنسیت‌شان قربانی این نوع خشونت می‌شوند.

خشونت علیه زنان تاریخچه طولانی‌ای دارد و شدت و نوع آن در طول تاریخ و حتی در بین جوامع مختلف تغییر کرده است. تاکنون فیلم‌‌ها و سریال‌های زیادی با مضمون خشونت علیه زنان در سینمای جهان و ایران ساخته شده‌اند. به مناسبت 25 نوامبر روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، در این مقاله به معرفی فیلم و سریال های درباره خشونت علیه زنان خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

فهرست:

25 نوامبر روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان

فیلم و سریال های خارجی درباره خشونت علیه زنان

سریال سرگذشت ندیمه (The Handmaid’s Tale)

سریال دروغ های کوچک بزرگ (Big Little Lies)

سریال  13 دلیل برای اینکه (13Reasons Why)

فیلم سینمایی برگشت ناپذیر (Irréversible)

فیلم سینمایی تیراناسور (Tyrannosaur)

فیلم های ایرانی درباره خشونت علیه زنان

فیلم سینمایی قرمز

فیلم سینمایی سگ‌کشی

فیلم سینمایی خانه پدری

فیلم سینمایی فروشنده

فیلم سینمایی لانتوری

فیلم سینمایی ملی و راه‌های نرفته‌اش

تماشای فیلم و سریال‌هایی که در ادامه با داستان آن‌ها آشنا می‌شوید،

به هیچ وجه برای کودکان، نوجوانان و افراد زیر 18 سال توصیه نمی شود

25 نوامبر روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان

مجمع عمومی سازمان ملل متحد تاریخ 25 نوامبر (5 آذر) را به عنوان روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان نام‌گذاری کرده است. هدف این روز افزایش آگاهی نسبت به این حقیقت است که زنان در سرتاسر جهان قربانی تجاوز، خشونت‌های خانگی و گونه‌های دیگر خشونت می‌شوند. به علاوه یکی دیگر از اهداف 25 نوامبر این است که نشان دهد اغلب، آمار واقعی این موضوع پنهان می‌شود.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ 17 اکتبر 1999 (25 مهر 1378) نامگذاری این روز را به عنوان روزی جهانی تصویب کرد. این تاریخ به خاطر قتل وحشیانه سه خواهر میرابال (Mirabal Sisters)، فعالان سیاسی اهل جمهوری دومینیکن انتخاب شده‌است. خشونت علیه زنان انواع مختلفی دارد. تجاوز، تجاوز به همسر یا تجاوز جنسی زناشویی، خشونت خانگی، قتل ناموسی، ازدواج اجباری و اسیدپاشی برخی از انواع خشونت علیه زنان هستند که حتی امروزه هم در جوامع مختلف اتفاق می افتند.

فیلم و سریال های خارجی درباره خشونت علیه زنان

خوشبختانه امروزه موضوع مبارزه با خشونت علیه زنان جهانی شده و یکی از ابزارهای مبارزه و آگاهی‌بخشی در این رابطه رسانه‌های مختلف هستند. تعداد فیلم و سریال های درباره خشونت علیه زنان خیلی زیاد است و برخی از آنها از نظر سینمایی هم آثار شاخصی هستند. در این قسمت با برخی از فیلم و سریال‌هایی که درباره خشونت علیه زنان ساخته شده‌اند، آشنا می‌شویم.

سریال سرگذشت ندیمه (The Handmaid’s Tale)

یکی از جدیدترین سریال‌هایی که به موضوع خشونت علیه زنان می‌پردازد سریال The Handmaid’s Tale یا «سرگذشت ندیمه» است. این سریال از سال 2017 در حال پخش است و توسط بروس میلر (Bruce Miller) ساخته شده است. سریال سرگذشت ندیمه براساس رمانی به همین نام نوشته مارگارت اتوود (Margaret Atwood) است.

داستان این سریال درباره یک حکومت توتالیتر و خیالی است که در آن باروری به طور چشمگیری کاهش یافته است. به همین دلیل یک فرقه سیاسی-مذهبی به نام پسران یعقوب که در راس قدرت این حکومت قرار دارند، قوانین بسیار سختی را در رابطه با روابط جنسی زن و مرد قرار می‌دهند. زنان در این جامعه صرفا حکم یک ابزار جنسی را دارند و از بسیاری از حقوق خود مانند حق کار، حق مالکیت و حتی مطالعه محروم شده‌اند.

داستان سریال The Handmaid ‘s Tale حول محور ندیمه‌ای به نام آف‌فرد می‌گردد. ندیمه‌ها در این جامعه در اختیار مردان قدرتمند حکومت قرار می‌گیرند تا زمانی که فرزندی را برای آنها به دنیا بیاورند. در این سریال شاهد انواع خشونت علیه زنان مانند تجاوز، بردگی جنسی و نابرابری زنان و مردان در جامعه هستیم.

یکی دیگر از سریال‌هایی که موضوع خشونت علیه زنان را پوشش می‌دهد سریال Big Little Lies است که از سال 2017 پخش آن از شبکه HBO شروع شده است. در ابتدا قرار بود این سریال در قالب یک مینی‌سریال باشد. اما به تازگی فصل دوم آن منتشر شده است. سریال «دروغ‌های کوچک بزرگ» براساس رمانی به همین نام از نویسنده استرالیایی لیان موریارتی (Liane Moriarty) ساخته شده است.

داستان سریال Big Little Lies درباره چند زن متاهل است که در شهری کوچک زندگی می‌کنند. جین با بازی شیلین وودلی (Shailene Woodley) یکی از این زن‌هاست که یک مادر تنهاست و بعدها مشخص می‌شود که بچه او حاصل یک تجاوز است. یکی دیگر از این زن‌ها سلست نام دارد. سلست که نقش او را نیکول کیدمن (Nicole Kidman) بازی می‌کند، به نظر می‌رسد زنی خوشبخت و با خانواده و همسری فوق‌العاده است. اما درواقع او قربانی خشونت خانگی‌ست و این موضوع را از همه پنهان می‌کند.

هانا بیکر خودکشی کرده و قبل از مرگش سیزده دلیل خودکشی‌اش را روی نوار ضبط کرده است. این داستان اصلی سریال 13Reasons Why است که با ظرافت به جزئیات روابط چند همکلاسی می‌پردازد. گرچه در سریال «13 دلیل برای اینکه…» بیشتر به مشکلات نوجوانان پرداخته می‌شود، اما در این سریال دختران، مخصوصا شخصیت اصلی سریال، قربانی انواع خشونت‌ها از جمله خشونت کلامی و تجاوز هستند.

سریال «13 دلیل برای اینکه…» توسط برایان یورکی (Brian Yorkey) براساس رمانی به همین نام نوشته جی اشر (Jay Asher) ساخته شده است. این سریال جنجال‌برانگیز از زمان انتشارش با نقدهای تندی هم مواجه شده است. چرا که برخی معتقدند داستان این سریال می‌تواند تاثیر مخربی بر نوجوانان و نسل جوان جامعه بگذارد. به همین دلیل هم سازندگان سریال در ابتدای قسمت‌هایی که حاوی صحنه‌های خشونت‌آمیز و تجاوز هستند اخطارهایی قرار داده‌اند و حتی در ابتدای فصل دوم ویدئویی پخش می‌شود که خود بازیگران راه‌های پیشنهادی برای کمک به نوجوانانی که مشکلات مشابهی دارند را معرفی می‌کنند.

به هر حال این سریال می‌تواند زنگ خطری برای والدین باشد تا بتوانند از فرزندانشان، خصوصا دخترانشان، مراقبت بهتری در مقابل خشونت‌های موجود در جامعه داشته باشند.

Irréversible یا «برگشت‌ناپذیر» تریلری فرانسوی‌ست که توسط گاسپار نوئه (Gaspar Noe) نوشته و کارگردانی شده است. این فیلم که محصول سال 2002 است روایت یک تجاوز وحشیانه است.

داستان از آنجا شروع می‌شود که سه دوست به یک مهمانی می‌روند. اما یکی از آنها به نام آلکس با بازی مونیکا بلوچی (Monica Bellucci) در مهمانی حالش بد می‌شود و به تنهایی به سمت خانه برمی‌گردد. در راه توسط یک منحرف جنسی به شکلی وحشیانه مورد تجاوز قرار می گیرد و درنهایت آلکس بیهوش می‌شود و به کما می‌رود. این فیلم روایت خاصی دارد و داستان آن از آخر به اول به نمایش گذاشته می‌شود.

فیلم Irréversible به خاطر صحنه‌های خشونت‌آمیزی که دارد مورد نقد‌های زیادی قرار گرفته است. گرچه دیدن این فیلم برای همه ساده نیست و می‌تواند در بین فیلم‌های آزاردهنده قرار بگیرد، اما این فیلم تصویر واضح و بی‌پرده‌ای را از خشونت علیه زنان و تاثیرات آن به نمایش می‌گذارد.

فیلم Tyrannosaur یا «تیراناسور» (گونه‌ای از دایناسور) یک فیلم درام از کشور انگلستان به کارگردانی پدی کانسیدین (Paddy Considine) است. این فیلم که محصول سال 2011 است داستان آشنایی مردی بیکار به نام جوزف (با بازی پیتر مولان / Peter Mullan) و زنی متاهل و مذهبی به نام هانا (با بازی اولیویا کلمن / Olivia Colman) است. جوزف کم کم متوجه می‌شود که شوهر هانا او را می‌زند و او قربانی خشونت خانگی است. این فیلم هم با بازی خوب اولیویا کلمن تصویری از خشونت خانگی و عواقب آن را به نمایش می‌گذارد.

فیلم های ایرانی درباره خشونت علیه زنان

خشونت، و به خصوص خشونت علیه زنان، در سینمای ایران چندان تصویر بی‌پرده و عریانی مانند فیلم‌های خارجی ندارد. اما با این حال تعدا فیلم های ایرانی درباره خشونت علیه زنان کم نیست. در این قسمت با برخی از این فیلم‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

فیلم سینمایی قرمز

فیلم سینمایی «قرمز» درباره زنی به نام هستی (با بازی هدیه تهرانی) است که شوهرش فوت کرده و دختری به نام طلا دارد. او با جوان پولداری به نام ناصر (با بازی محمدرضا فروتن) ازدواج می‌کند. اما ناصر مبتلا به بیماری پارانویاست و با سوءظن‌هایش موجب اذیت و آزار هستی می‌شود. هستی تصمیم می‌گیرد از ناصر جدا شود اما با تهدیدها و خشونت‌های بیشتر ناصر روبه‌رو می‌شود.

فیلمنامه قرمز را فریدون جیرانی نوشته و خودش هم آن را کارگردانی کرده است. این فیلم که محصول سال 1377 است تصویری از خشونت‌های خانگی را به خوبی ارائه می‌‌دهد. فریدون جیرانی در فیلم‌های دیگری هم مانند «پارک وی» محصول سال 1385، «من مادر هستم» محصول سال 1389 و «خفه‌گی» محصول سال 1395 اشاراتی به موضوع خشونت علیه زنان دارد.

فیلم سینمایی «سگ‌کشی» یک تریلر جنایی به کارگردانی بهرام بیضایی است. این فیلم محصول سال 1379 است و در سال 1380 تبدیل به پرفروش‌ترین فیلم سال شد.

داستان فیلم سگ‌کشی درباره زنی مستقل و روشنفکر به نام گلرخ کمالی است. گلرخ که نویسنده است بعد از ورشکستگی شوهرش مجبور می‌شود سراغ طلبکاران شوهرش برود تا او را نجات دهد. اما در این مسیر او با انواع خشونت‌ها و تحقیرها مواجه می‌شود.

سگ‌کشی چه از نظر فیلمنامه و چه از نظر ساخت یکی از شاهکارهای سینمای ایران به حساب می‌آید. این فیلم جوایز زیادی را برای خود کرده است: از جمله جایزه بهترین فیلمنامه در جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن برای مژده شمسایی در جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد برای داریوش ارجمند در جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین کارگردانی در جشن بزرگ سینمای ایران و جایزه ویژه هیئت داوران در جشنواره فیلم سیدنی.

«خانه پدری» فیلمی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی کیانوش عیاری محصول سال 1389 است. این فیلم در دی ماه 1393 اکران شد اما در همان روز اول اکران به دلیل یک صحنه خشن در فیلم توقیف شد. 5 سال بعد فیلم خانه پدری با پاره‌ای اصلاحات و با رده‌بندی سنی بالای 15 سال در تاریخ 1 آبان 1398 باز هم روی پرده سینماها رفت. اما پس از 5 روز در تاریخ 6 آبان 1398 با دستور مستقیم دادستانی مجددا توقیف شد. فیلم جنجالی خانه پدری در تاریخ 22 آبان 1398 رفع توقیف شد و در حال حاضر در سینماهای کشور روی پرده است.

فیلم خانه پدری قصه اتفاق‌های یک خانه قدیمی را از سال 1308 و اوایل حکومت رضا شاه تا سال 1379 روایت می‌کند. این فیلم در چند اپیزود مختلف ساخته شده و مسائل و مشکلات زنان را در هفتاد سال اخیر به تصویر کشیده است. خانه پدری به یکی از وحشیانه‌ترین انواع خشونت علیه زنان یعنی قتل ناموسی پرداخته است. و البته این خشونت به صورتی بی‌پرده و بی‌سابقه در این فیلم به تصویر درآمده است. به همین دلیل هم است که فیلم خانه پدری بعد از 10 سال تازه به روی پرده سینماها رفته است.

برای آشنایی بیشتر با فیلم خانه پدری و تماشای تیزر آن به این مطلب مراجعه کنید.

«فروشنده» هفتمین فیلم بلند اصغر فرهادی و محصول سال 1394 است. فیلم فروشنده در مراسم اختتامیه جشنواره کن، جایزه بهترین فیلم‌نامه را برای اصغر فرهادی و جایزه بهترین بازیگر مرد را برای شهاب حسینی به ارمغان آورد. همچنین فروشنده در اسکار 2017 جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را دریافت کرده است.

داستان فیلم سینمایی فروشنده درباره زن و شوهری جوان به نام‌های رعنا (با بازی ترانه علیدوستی) و عماد (با بازی شهاب حسینی) است. آنها به علت نشست زمین مجبور می‌شوند به خانه‌ای جدید نقل مکان کنند. اما در این خانه جدید درگیر اتفاقی می‌شوند که زندگی آنها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فروشنده از معدود فیلم‌های ایرانی است که به مقوله تجاوز می‌پردازد. گرچه در این فیلم خشونت به طور مستقیم به تصویر کشیده نمی‌شود، اما تصویر خوبی از تاثیرات آن را ارائه می‌دهد.

«لانتوری» فیلمی به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی رضا درمیشیان محصول سال 1394 است. لانتوری یکی دیگر از فیلم های درباره خشونت علیه زنان است که تمرکزش روی اسیدپاشی و آسیب‌های آن است. این فیلم که سومین فیلم رضا درمیشیان است روایت زندگی پسری به نام پاشا (با بازی نوید محمدزاده) است. پاشا سردسته یک گروه تبهکاری کوچک به نام لانتوری است. زندگی پاشا از زمانی که عاشق دختری به نام مریم (با بازی مریم پالیزبان) می‌شود حسابی تغییر می‌کند. اما او یک عاشق معمولی نیست و درنهایت عشق او منجر به اسیدپاشی می‌شود.

لانتوری در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی به نمایش درآمده است. در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر لانتوری برنده جایزه بهترین صدا شد. همچنین در نوزدهمین دوره جشن بزرگ خانه سینمای ایران جایزه بهترین چهره‌پردازی را گرفت. لانتوری یکی از فیلم‌های آزاردهنده این لیست است که شاید دیدن آن ساده نباشد.

فیلم سینمایی ملی و راه‌های نرفته‌اش

تهمینه میلانی از کارگردان‌های ایرانی است که همیشه در فیلم‌هایش به مسائل مربوط به زنان پرداخته است. آخرین فیلم میلانی فیلم سینمایی «ملی و راه‌های نرفته‌اش» است که در سال 1395 ساخته شد و یک سال بعد در سینماهای ایران روی پرده رفت.

داستان این فیلم درباره دختری به نام ملیحه (با بازی ماهور الوند) است که خانواده‌ای سنتی و متعصب دارد. او که دوست دارد زودتر ازدواج کند تا از سختگیری‌های خانواده‌اش دور شود، عاشق پسری به نام سیامک (با بازی میلاد کی‌مرام) می‌شود. اما کم کم متوجه می‌شود که شوهرش هم بسیار بددل و دچار پارانویاست. او به هر بهانه‌ای ملیحه را زیر بار کتک می‌گیرد.

ملی و راه‌های نرفته‌اش یکی دیگر از فیلم های درباره خشونت علیه زنان است و همانطور که از داستان آن مشخص است به خشونت خانگی می‌پردازد.

در این مقاله به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، به معرفی فیلم و سریال های درباره خشونت علیه زنان پرداختیم. شما چه فیلم‌ها یا سریال‌هایی با این مضمون دیده‌اید؟ به نظر شما جای کدام فیلم‌ها در این لیست خالی است؟ شما می‌توانید نظرات خودتان را در پایین همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید.