4 فوریه 2004 فیسبوک زاده شد! این سایت کوچ در کمتر از چند سال به بزرگترین شبکه اجتماعی دنیا تبدیل شد و حالا زیرمجموعه‌هایی نظیر اینستاگرام و واتساپ دارد. داستان تاسیس فیسبوک چیست؟
شبکه اجتماعی فیسبوک (Facebook) به مانند بسیاری از سایت‌ها و کسب و کارهای موفق از یک ایده بسیار ساده ایجاد شد. این ایده متعلق به جوانی از دانشگاه هاروارد بود که در اوقات فراغت به برنامه‌نویسی آن می‌پرداخت؛ اما دستاورد این جوان هارواردی یعنی مارک زاکربرگ، بعد از مدتی تبدیل به بزرگترین شبکه اجتماعی دنیا شد. سایت فیس بوک امروزه یک شرکت رسانه‌ای و ارائه خدمات اجتماعی معروف است. این غول اینترنت که از سال 2004 کار خود را آغاز کرد، در مدت کوتاهی یعنی 8 سال بعد، توانست سهام خود را به ارزش 104 میلیارد دلار به صورت عمومی عرضه کند.
درواقع فیس بوک را می‌توان استارتاپی فناورانه معرفی کرد که براساس ایده‌ای درخشان و بلندپروازانه شکل گرفت. این ایده نوین باعث شد فیسبوک به الگویی برای همه پروژه‌های نوپا در دنیای فناوری اطلاعات تبدیل شود. حالا با ما همراه باشید تا بیشتر با این شبکه اجتماعی جهانی آشنا شوید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
فیسبوک چیست؟
شاید امروزه دیگر این سوال که فیس بوک چیست برای اهالی دنیای فناوری اندکی پیش پا افتاده به نظر برسد؛ اما باید برای آن دسته از خوانندگانی که اهل دنیای فناوری نیستند بگوییم که فیس بوک یک شبکه اجتماعی است که از ایده‌ای ساده توسط یک جوان دانشجوی هاروارد به نام مارک زاکربرگ شکل گرفت. چندی پیش زندگینامه مارک زاکربرگ را در پلازا منتشر کرده بودیم. این فیس بوک بود که توانست زاکربرگ را به یکی از جوان‌ترین میلیاردرهای جهان تبدیل کند. در اینجا می‌توانید با ثروتمندترین افراد جهان از دید مجله فوربز آشنا شوید. در ادامه می‌توانید ویدیویی در این زمینه مشاهده کنید.
امروزه فیس بوک تنها یک شبکه اجتماعی ساده نیست؛ بلکه به شرکتی با منبع عظیم اطلاعات و مدیریت داده‌ها نیز تبدیل شده است. از طرف دیگر فیسبوک را می‌توان آغازگر تحولی جدید در دنیای اینترنت و نگاهی جدید به خدمات اینترنت معرفی کرد. خوب است بدانید که فیس بوک سیستم جستجوی پیشرفته‌ای به نام Facebook Graph Search دارد و توانسته است خدمات بسیاری برای کاربرانش به ارمغان بیاورد و از طرفی درآمد خود را نیز با گرفتن تبلیغات گسترش دهد. همچنین در سال 2016 نیز از سوی مارک زاگربرگ اعلام شده است که در سال‌های آتی، فیس بوک قرار است بر روی فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، گسترش دسترسی به اینترنت در تمام جهان و واقعیت مجازی و واقعیت افزوده تمرکز داشته باشد.
ناگفته نماند که امروزه فیس بوک پشتیبانی خود از نرم افزارهای پردازش داده را گسترش داده است. در این راستا باید اشاره کنیم که این شرکت در سال 2016 استارت‌آپ هوش مصنوعی Depp Text را خریداری کرده بود. در سال 2017 نیز مؤسسه‌ای به نام Station F در فرانسه تأسیس کرد تا از استارت‌آپ‌های فعال در حوزه فناوری این کشور پشتیبانی کند.
تاریخچه فیسبوک
همه دیگر مارک زاکربرگ مؤسس فیس بوک را می‌شناسیم. وی که در رشته علوم کامپیوتر و روانشناسی دانشگاه هاروارد تحصیل می‌کرد، ابتدا در سال 2003 یک وب سایت سرگرمی به نام facemash را راه‌اندازی کرد. علاوه بر این، وب سایت دیگری برای پیگیری مدرک تحصیلی نیز پیش از فیسبوک در کارنامه کاری خود دارد. در سال 2004 بود که زاکربرگ به همراه دوستانش یعنی ادواردو ساورین، اندرو مک‌کالم، داستین موسکوویتز و کریس هیوز در دانشگاه هاروارد توانست سایت The Facebook را راه‌اندازی کند. نتیجه کار چشمگیر بود؛ در 24 ساعت اولیه راه‌اندازی این وب سایت، 1200 دانشجوی هاروارد و بعد از یک ماه، نیمی از دانشجویان هاروارد عضو این وب سایت شدند.
بعد از کسب چنین موفقیت‌هایی در همان سال 2004، فیس بوک توانست نخستین سرمایه‌گذاری خود را از پیتر تیل یکی از مؤسسین پی پال دریافت کند. بعد از آن یعنی در سال 2005 نام وب سایت از The Facebook به Facebook تغییر یافت. از آن به بعد بود که فیس بوکِ نوپا، روند رو به رشد خود را آغاز کرد. خوب است بدانید که در آن زمان عضویت در فیس بوک محدود به دانشگاه‌ها و دبیرستان‌های آمریکا و اروپا بود؛ اما از سپتامبر 2006 به بعد، فعالیت عمومی‌اش آغاز شد.
البته در آن زمان مارک زاکربرگ پیشنهادهایی را از یاهو و گوگل در زمینه خرید فیس بوک دریافت کرد که همه آن‌ها توسط شخص مؤسس رد شد. در ادامه نگاهی به برخی از امکاناتی که به فیس بوک از زمان تأسیس تاکنون اضافه شده‌اند خواهیم داشت و تغییرات مهم این غول اینترنت را از سال‌های آغاز فعالیت تاکنون بررسی خواهیم کرد.
فید اخبار یا News Feed
این قابلیت در سال 2006 برای سایت فیس بوک رونمایی شد. درواقع در نیوز فید، کاربران می‌توانستند اتفاقات جذاب را در فیس بوک جهانی مشاهده کنند. حالا عضویت، پیدا کردن دوستان و داشتن دوستان جدید با این ویژگی تکمیل می‌شد؛ چراکه کاربران می‌توانستند علاوه بر امکانات یاد شده از خبرهای جذاب و صفحات تجاری نیز بهره‌مند باشند.
ورود مایکروسافت به‌عنوان سرمایه‌گذار
اولین شرکت مشهور دنیای فناوری که به عنوان سرمایه‌گذار فیسبوک به جمع غول دنیای اینترنت پیوست، مایکروسافت بود. این شرکت در سال 2007، 1.6 درصد از سهام فیسبوک را خریداری کرد.
برنامه فیسبوک مسنجر
قابلیت چت فیسبوک در سال 2008 به فیسبوک اضافه شد. این ویژگی یک سیستم چت داخلی در سایت فیسبوک بود که کاربران می‌توانستند از طریق آن با دوستان خود گفتگو کنند. بعد از چند سال بازبینی و توسعه‌های متعدد، سرانجام فیسبوک اپلیکیشن خود با نام Messenger را معرفی کرد. حالا کاربران فیسبوک می‌توانند با دانلود برنامه فیسبوک مسنجر از آن نیز برای برقراری ارتباط با دوستان خود استفاده کنند. علاوه بر این، سال 2009 بود که فیسبوک افتخاری دیگر را از آن خود کرد و از سوی مجله انترتینمنت ویکلی (Entertainment Weekly) در صدر فهرست بهترین‌های دهه قرار گرفت. اگر از کاربران فیسبوک هستید، برای نصب فیسبوک مسنجر می‌توانید از اینجا برای دانلود نسخه iOS و از اینجا نسبت به دانلود نسخه اندروید آن اقدام کنید. در اینجا هم می‌توانید با 5 ترفند فیس بوک مسنجر آشنا شوید.
دکمه لایک
شاید خیلی از کاربران، اولین سال‌های فعالیت فیسبوک را با دکمه لایک مشهورش به یاد می‌آورند. این دکمه در سال 2009 توسط فیسبوک معرفی و به‌عنوان یکی از آسان‌ترین راه‌های تعامل با محتوای مخاطب نیز شناخته شد. حالا این دکمه را در بخش‌های مختلف مانند تصاویر، اخبار و کامنت‌های دیگران هم مشاهده می‌کنیم که قابلیت‌های بیشتری نیز دارد. درواقع کاربران اکنون با نگه داشتن علامت لایک زیر پستی می‌توانند حالت‌های دیگری از نظرات خود را به پست کاربر اعلام کنند.
مبارزه با مشکلات
افزایش ساخت اکانت فیسبوک باعث شده بود که فیسبوک به یک کشور با رشد جمعیت فزاینده تبدیل شود. درواقع مدیریت همه کاربران کار بسیار دشوار و سختی بود. آن‌ها باید برای حفظ اعتماد مردم و کاربران از حساب‌های جعلی و اسپم‌ها مطلع می‌شدند و همچنین استفاده غیرقانونی از فیسبوک، مانند انتشار محتوای غیرمجاز را هم زیر نظر می‌گرفتند.
اقدامی هوشمندانه: خرید اینستاگرام
اینستاگرام یک شبکه اجتماعی عکس‌محور است که از سال 2010 فعالیت خود را آغاز کرد و در زمان اندک توانست به رقیبی برای سایر شبکه‌های اجتماعی تبدیل شود. در سال 2012 بود که فیسبوک این شرکت را به مبلغ یک میلیارد دلار که یک چهارم سرمایه‌اش محسوب می‌شد خریداری کرد. برنامه اصلی مدیران غول جهانی اینترنت، ادغام اینستاگرام و فیس بوک نبود؛ بلکه آن‌ها در اقدامی هوشمندانه‌تر، استقلال اپلیکیشن اینستاگرام را حفظ کردند و این پروژه را به طور مستقل ادامه دادند. حالا اینستاگرام نوپا به اپلیکیشنی تبدیل شده است که بسیاری از کاربران جدید، شبکه اجتماعی را با آن می‌شناسند.
بزرگترین خرید تاریخ فیسبوک: واتساپ
واتساپ حاصل دستاورد برایان اکتوم و جان کوم است. این دو که در گذشته از کارمندان یاهو بودند، توانستند این اپلیلیشن پیام‌رسان را در سال 2009 منتشر کنند. سال 2014 یعنی 5 سال بعد از معرفی، واتس اپ توسط فیسبوک به مبلغ 19 میلیارد دلار خریداری شد که به‌عنوان بزرگترین خرید فیس بوک نیز شناخته می‌شود؛ البته بماند که بعد از خرید واتس اپ توسط فیسبوک، بسیاری از کاربران به سمت پیام‌رسان‌های دیگری همچون لاین و تلگرام کوچ کردند. این دسته از کاربران نگران اطلاعات و سیاست‌های فیس بوک در زمینه اطلاعات کاربران و سواستفاده‌ها در این زمینه بودند.
درآمد فیسبوک از کجاست؟
منبع اصلی درآمد فیس بوک از تبلیغات بنری است. درواقع همان تبلیغاتی که در صفحات سایت و اپلیکیشن‌های این شرکت نمایش داده میشوند؛ البته بماند که فیسبوک نسبت به سایر رقبایش در این زمینه نرخ کلیک کمتری دارد. در این راستا می‌توان دلایل آن را نصب افزونه‌های مختلف از سوی کاربر برای مسدود کردن تبلیغات اشاره کرد؛ اما با همه این‌ها، در سال 2017 درآمد فیسبوک به 40.63 میلیارد دلار رسید. طبق آمار بدست آمده هم بیش از سه میلیون شرکت، تبلیغ‌شان توسط فیسبوک پخش می‌شود. البته ناگفته نماند که فروش اطلاعات و داده‌های کاربران و تحلیل آن‌ها نیز از دیگر راه‌های درآمد فیسبوک است که در سال‌های اخیر رسوایی‌هایی را برای این غول اینترنتی ایجاد کرد و نگرانی‌هایی را برای کاربرن از نظر امنیت داده‌هایشان به وجود آورد.
البته براساس گفته‌های فیس بوک، از این اطلاعات استفاده می‌شود تا تبلیغاتی متناسب با علاقه کاربر به وی نشان داده شود؛ اما همه ما می‌دانیم که در دنیای اطلاعات و ابزارهای تحلیل داده، می‌توان کارهای بزرگی در این زمینه انجام داد و نتایج بسیاری از تحلیل اطلاعات کاربران دریافت کرد.
معرفی سایر دستاوردهای فیسبوک
علاوه بر اپلیکیشن فیس بوک مسنجر که به‌عنوان برنامه چت داخلی فیس بوک روانه دنیای اپلیکیشن‌های پیام‌رسان دنیای موبایل شده است و خریداری شرکت‌های واتس اپ و اینستاگرام، باید اشاره کنیم که فیس بوک دستاوردهای دیگری نیز در زمینه گسترش فعالیت در حوزه واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و سایر حوزه‌های فناوری داشته است.
شرکت آکیولس
آکیولس در سال 2012 توسط فیسبوک جهانی خریداری شد و توانست اولین هدست واقعیت مجازی به مانند آکیولس ریفت را در سال 2012 روانه بازار کند. این شرکت به مبلغ 2.3 میلیارد دلار توسط مارک زاکربرگ خریداری شده است و شروعی برای آغاز فعالیت‌های واقعیت مجازی فیسبوک محسوب می‌شود؛ البته زاکربرگ در این زمینه استارتاپ‌های دیگری را هم خریداری کرده است.
فیسبوک واچ
شاید بتوان فیسبوک واچ را از جدیدترین فعالیت‌های غول بزرگ اینترنت معرفی کرد. این سرویس درواقع به سرویس استریم فیلم و دنیای رسانه اشاره دارد که در سال 2017 از سوی فیسبوک معرفی شد. گفتنی است که هم‌اکنون شرکای فیس بوک، وظیفه تأمین محتوایی که از این سرویس منتشر می‌شود را بر عهده دارند و درآمدش از تبلیغات هم بین فیسبوک واچ و تولیدکنندگان تقسیم خواهد شد.
سخن پایانی
با توجه به اینکه فیس بوک یک شرکت بزرگ اینترنتی در جهان محسوب می‌شود و از زمان به وجود آمدن توانسته است اقدامات خوبی در جهت افزایش کاربران داشته باشد، این شرکت هیچ وقت دست از نوآوری و تلاش بر نداشته و همیشه سعی کرده است تا دستاوردهای جدیدی را برای کاربرانش به ارمغان بیاورد تا بتواند آن‌ها را راضی نگه دارد. درواقع مدیران این شرکت با درک صحیحی که از دنیای فناوری داشته‌اند، توانستند نیازهای بازار را درک کرده و خریدهای مناسبی در این زمینه انجام دهند. در این راستا خرید اینستاگرام و واتساپ را می‌توان از اقدامات خوب این شرکت در زمینه سرمایه‌گذاری بر روی کاربران اینتزنتی معرفی کرد. درواقع با این خرید، حالا فیس بوک جهانی نه تنها محبوب‌ترین سایت جهان را دارد، بلکه محبوب‌ترین شبکه اجتماعی این روزهای اینترنت و محبوب‌ترین پیام‌رسان اینترنتی یعنی واتساپ را نیز از آن خود کرده است.
البته که بسیاری از کاربران از سیاست‌های فیسبوک مبنی بر فروش اطلاعاتشان گلایه دارند. نظر شما در این باره چیست؟ به نظر شما آیا شرکت‌های بزرگ این‌چنینی، اجازه فروش اطلاعات و داده‌های کاربران را دارند یا خیر؟ خوشحال خواهیم شد نظر خود را در این زمینه، در پایین همین پست با ما در میان بگذارید.