بررسی پردازنده‌های AMD Ryzen 7 9800X3D و اینتل Core Ultra 9 285K
پردازنده‌های Ryzen 7 9800X3D از شرکت AMD و Core Ultra 9 285K از شرکت اینتل، به‌عنوان محصولات پرچمدار نسل جدید در اواخر سال 2024 معرفی شده‌اند و نمایانگر رقابت فشرده دو غول صنعت تکنولوژی هستند. هرکدام از این پردازنده‌ها با هدف پاسخ‌گویی به نیاز کاربران حرفه‌ای، گیمرها و تولیدکنندگان محتوای ویدیویی و ادیتورهای حرفه‌ای طراحی شده‌اند و مزایای خاص خود را دارند. Ryzen 7 9800X3D با بهره‌گیری از فناوری 3D V-Cache عملکرد فوق‌العاده‌ای در بازی‌ها ارائه می‌دهد، در حالی که Core Ultra 9 285K با معماری پیشرفته و بهره‌مندی از شتاب‌دهنده‌های هوش مصنوعی، قدرت پردازشی چندمنظوره بالایی دارد. این دو محصول، نمادی از پیشرفت‌های اخیر در طراحی پردازنده‌ها هستند و به‌عنوان رقبایی سرسخت در بازار، به‌شمار می‌روند. در این مقاله از پلازا به مقایسه Ryzen 7 9800X3D با Intel Core Ultra 9 285K پرداخته‌ایم.
فهرست مطالب:
مشخصات پردازنده Core Ultra 9 285K و Ryzen 7 9800X3D
مشخصات | پردازنده Core Ultra 9 285K | پردازنده Ryzen 7 9800X3D |
معماری | Arrow Lake | Zen 5 |
لیتوگرافی | 3 نانومتری | 4 نانومتری |
سوکت | FCLGA1851 | AM5 |
تعداد هسته | 8 هسته Performance 16 هسته Efficient | 8 |
تعداد رشته | 24 | 16 |
فرکانس پایه | 3.7 گیگاهرتز (Performance) 3.2 گیگاهرتز (Efficient) | 4.7 گیگاهرتز |
فرکانس بوست | 5.7 گیگاهرتز (حداکثر فرکانس توربو) 5.5 گیگاهرتز (Performance) 4.6 گیگاهرتز (Efficient) | 5.2 گیگاهرتز |
واحد گرافیکی | اینتل Arc Xe-2 | AMD Radeon Graphics |
حافظه کش | 76 مگابایت | 104 مگابایت |
توان مصرفی | 125 وات (پایه) 250 وات (توربو) | 120 وات |
قیمت | 589 دلار | 479 دلار |
معرفی Intel Core Ultra 9 285K
پردازنده Intel Core Ultra 9 285K در قالب معماری جدید Arrow Lake و با لیتوگرافی پیشرفته‌ی ۳ نانومتری توسعه یافته. این پردازنده بخشی از خانواده‌ی Core Ultra 200 به‌حساب می‌آید و با بهره‌گیری از ۸ هسته‌ی Performance و ۱۶ هسته‌ی Efficient، مجموعاً ۲۴ هسته‌ی فیزیکی را بدون استفاده از فناوری Hyper-Threading در اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ یعنی برخلاف نسل‌های قبلی، دیگر خبری از هسته‌های مجازی یا رشته‌های اضافی نیست و هر هسته فقط یک رشته اجرا می‌کند.
نکته‌ی برجسته در بررسی Intel Core Ultra 9 285K، تغییر رویکرد اینتل در طراحی معماری است. استفاده از معماری Arrow Lake، نه‌تنها منجر به افزایش راندمان انرژی و توان پردازشی شده، بلکه طراحی هسته‌ها نیز به شکلی بهینه‌سازی شده که عملکرد در پردازش‌های سنگین مانند گیمینگ، رندرینگ و نرم‌افزارهای چندرشته‌ای به‌شدت ارتقا یافته است. در مقایسه با نسل قبل (Raptor Lake)، این پردازنده نه‌تنها از لیتوگرافی کوچک‌تر و بازدهی بالاتر بهره می‌برد، بلکه با حذف Hyper-Threading و اتکا به هسته‌های فیزیکی بیشتر، پایداری و عملکرد یک‌دست‌تری را ارائه می‌دهد. به‌طور کلی، Intel Core Ultra 9 285K با تمرکز بر عملکرد، بهره‌وری بالا و طراحی ساده‌تر اما قدرتمند، نماینده‌ی نسل تازه‌ای از پردازنده‌های دسکتاپ اینتل است.
معرفی پردازنده Ryzen 7 9800X3D
پردازنده Ryzen 7 9800X3D از سری موفق شرکت AMD، یکی از جدیدترین محصولات مبتنی بر ریزمعماری پیشرفته Zen 5 به حساب می‌آید که در سال 2025 معرفی شده است. این پردازنده با 8 هسته و 16 رشته، از فناوری 64 بیتی بهره می‌برد و بر پایه‌ی لیتوگرافی 4 نانومتری ساخته شده است. همان‌طور که از پسوند X3D مشخص است، این مدل به فناوری 3D V-Cache مجهز است که با افزایش حافظه کش L3، عملکرد فوق‌العاده‌ای را به‌ویژه در بازی‌ها و پردازش‌های وابسته به کش ارائه می‌دهد. سوکت AM5 نیز امکان ارتقاء آسان روی مادربردهای جدیدتر را فراهم می‌کند و پلتفرم آن را برای آینده‌ای طولانی‌مدت آماده نگه می‌دارد.
در بررسی Ryzen 7 9800X3D، تمرکز اصلی روی بازدهی بالا در بارهای کاری تک‌رشته‌ای و گیمینگ است؛ جایی که حافظه کش اضافی نقش مهمی در افزایش نرخ فریم و کاهش تأخیر ایفا می‌کند. نسبت به نسل قبلی (Ryzen 7 7800X3D)، بهبودهایی در عملکرد IPC و بهره‌وری انرژی دیده می‌شود که نتیجه‌ی مستقیم معماری Zen 5 است. بررسی Ryzen 7 9800X3D نشان می‌دهد که این پردازنده برای گیمرها و کاربرانی که به دنبال تعادل عالی میان مصرف انرژی، قدرت پردازش و قابلیت ارتقاء هستند، یک انتخاب بسیار قدرتمند و آینده‌نگرانه محسوب می‌شود.
مقایسه پردازنده های Ryzen 7 9800X3D و Core Ultra 9 285K
پردازنده‌های Ryzen 7 9800X3D و Core Ultra 9 285K جدیدترین پرچم‌داران AMD و Intel هستند، اما تمرکز متفاوتی دارند. Ryzen 7 9800X3D با معماری Zen 5 و فناوری 3D V-Cache، در گیمینگ عملکردی عالی ارائه می‌دهد، در حالی که Core Ultra 9 285K با ۲۴ هسته فیزیکی و معماری Arrow Lake، در پردازش‌های سنگین و چندوظیفه‌ای برتری دارد. انتخاب میان این دو بستگی به نوع کاربرد کاربر دارد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های این دو CPU پرداخته‌ایم.
مقایسه Ryzen 7 9800X3D با Intel Core Ultra 9 285K از نظر معماری پردازنده
در مقایسه از نظر معماری و ساختار تراشه، پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K از معماری جدید Arrow Lake بهره می‌برد و با فناوری ساخت ۳ نانومتری روی سوکت FCLGA1851 طراحی شده، در حالی که Ryzen 7 9800X3D بر پایه‌ی معماری Zen 5 و لیتوگرافی ۴ نانومتری ساخته شده و از سوکت AM5 استفاده می‌کند. اینتل با کاهش نود ساخت به ۳ نانومتر و استفاده از ساختار هیبریدی به دنبال بهینه‌سازی مصرف انرژی در کنار افزایش عملکرد است، در حالی که AMD تمرکز خود را بر بازده بالا در طراحی کلاسیک و بهره‌گیری از فناوری‌هایی مثل 3D V-Cache گذاشته است.
توان پردازشی و تعداد هسته‌ها
از نظر توان پردازشی و تعداد هسته‌ها، تفاوت‌های قابل توجهی میان Ryzen 7 9800X3D و Core Ultra 9 285K دیده می‌شود. پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K با بهره‌گیری از طراحی هیبریدی شامل ۸ هسته Performance و ۱۶ هسته Efficient، در مجموع ۲۴ هسته فیزیکی ارائه می‌دهد. در مقابل، Ryzen 7 9800X3D از ۸ هسته و ۱۶ رشته برخوردار است و طراحی یک‌دست آن بیشتر برای بهره‌وری بالا در بارهای کاری خطی و بازی‌ها بهینه شده است.
در بخش فرکانس و کش نیز تفاوت‌هایی وجود دارد. Ryzen 7 9800X3D با فرکانس پایه ۴.۷ گیگاهرتز و بوست تا ۵.۲ گیگاهرتز عمل می‌کند، در حالی که Core Ultra 9 285K از فرکانس پایه‌ی ۳.۷ گیگاهرتز (برای هسته‌های P) و بوست تا ۵.۷ گیگاهرتز برخوردار است. حافظه کش نیز نقش مهمی در عملکرد دارد؛ Ryzen 7 9800X3D به لطف ۹۶ مگابایت حافظه کش L3 به‌همراه ۸ مگابایت L2 در بازی‌ها عملکرد بسیار خوبی دارد، در حالی که Core Ultra 9 با مجموع ۷۶ مگابایت حافظه کش ۳۶ مگابایت Smart Cache + ۴۰ مگابایت حافظه کش L2و توان مصرفی بالاتر تا ۲۵۰ وات در حالت توربو، بیشتر برای پردازش‌های سنگین چندرشته‌ای و حرفه‌ای طراحی شده است. در نتیجه، انتخاب بین این دو پردازنده به اولویت کاربری بستگی دارد.
مصرف انرژی و تولید حرارت
در مقایسه پردازنده‌های Ryzen 7 9800X3D با Core Ultra 9 285K از نظر مصرف انرژی و تولید حرارت، تفاوت‌های قابل توجهی دیده می‌شود. پردازنده‌ی Ryzen 7 9800X3D با بهره‌گیری از فناوری ساخت ۴ نانومتری و طراحی ۸ هسته‌ای، با 120 وات، مصرف انرژی پایین‌تری دارد و حرارت کمتری تولید می‌کند. این ویژگی نه‌تنها به کاهش هزینه‌های برق کمک می‌کند، بلکه نیاز به سیستم‌های خنک‌کننده‌ی پیچیده و پرهزینه را نیز کاهش می‌دهد. در مقابل، Core Ultra 9 285K با وجود استفاده از لیتوگرافی پیشرفته‌تر ۳ نانومتری، به دلیل تعداد زیاد هسته‌ها و فرکانس‌های کاری بالاتر، مصرف انرژی بیشتری دارد و در حالت توربو تا ۲۵۰ وات انرژی مصرف می‌کند. در نتیجه، در مقایسه پردازنده‌های Ryzen 7 9800X3D با Core Ultra 9 285K، اگر بهره‌وری انرژی و کاهش حرارت اولویت باشد، Ryzen انتخاب منطقی‌تری خواهد بود.
مقایسه Ryzen 7 9800X3D با Intel Core Ultra 9 285K از نظر نوع و ظرفیت حافظه رم قابل پشتیبانی
حافظه رم قابل پشتیبانی برای پردازنده اینتل Core Ultra 9 285K از نوع DDR5-6400 بوده و 2 کانال حافظه با حداکثر حافظه 192 گیگابایت را پشتیبانی می‌کند. پردازنده AMD به ترتیب از حافظه رم DDR5-5600 با حداکثر دو کانال و ظرفیت 128 گیگابایت پشتیبانی می‌کند. هر دو پردازنده از 24 مسیر PCIe پشتیبانی می‌کنند. بررسی پردازنده اینتل Core Ultra 9 285K نشان می‌دهد که این پردازنده به لحاظ پشتیبانی از نوع رم، عملکرد بهتری برای پشیبانی از حافظه‌های جدیدتر با سرعت باس بالاتر، ارائه می‌کند.
عملکرد در بازی
همان‌طور که پیش‌بینی می‌شود، پردازنده AMD Ryzen 7 9800X3D با داشتن 3D V-Cache عملکرد بهتری در بازی‌ها ارائه می‌کند؛ این پردازنده برای بازی‌هایی مثل Assassin’s Creed Mirage و Returnal که به گرافیک وابسته‌اند، عملکرد بهتری دارد. اما تست و بررسی Ryzen 7 9800X3D نشان می‌دهد که عملکرد بهتر این پردازنده در بازی‌ها فقط محدود به قابلیت 3D V-Cache نیست و طراحی این پردازنده به‌طور کلی برای بازی‌ها بهینه‌تر است. در بازی‌هایی که نیازمند حافظه کش بیشتر هستند نیز پردازنده Ryzen 7 9800X3D با بهره‌برداری از 104 مگابایت حافظه کش، عملکرد بهتری دارد. به‌طور کلی پردازنده Ryzen 7 9800X3D یک cpu اختصاصی برای سیستم‌های گیمینگ است.
عملکرد در امور گرافیکی
برای اموری نظیر ویرایش ویدیو، نرم‌افزارهای گرافیکی و رندرینگ سه‌بعدی، عملکرد گرافیکی پردازنده مهم است. پردازنده Core Ultra 9 285K با پردازش چندهسته‌ای قدرتمندتر، عملکرد بهتری در رندرینگ دارد. واحد گرافیکی داخلی پردازنده اینتل Arc Xe-2 و واحد گرافیکی پردازنده AMD نیز AMD Radeon Graphics است. به طور کلی واحد گرافیکی پردازنده اینتل با 4 هسته و نهایت فرکانس 2 گیگاهرتز، برتری دارد. با این حال در نرم‌افزار ویرایش ویدیوی Premiere Proهر دو پردازنده عملکرد نسبتا مشابهی دارند و نمی‌توان گفت که نسخه جدید رایزن، برای امور گرافیکی حرفه‌ای، پردازنده قدرتمندی نیست.
قیمت و ارزش خرید پردازنده های Ryzen 7 9800X3D و Core Ultra 9 285K
پردازنده Ryzen 7 9800X3D با قیمت 479 دلاری، در مقایسه با 589 دلار پردازنده اینتل، قیمت مناسب‌تری دارد. اینکه پرچمدار کدام کمپانی ارزش خرید بیشتری دارد، به کاربرد مورد نظر بستگی دارد؛ هزینه بیشتر برای پردازنده Core Ultra 9 285K برای امور گرافیکی حرفه‌ای که نیاز به پردازش چند هسته‌ای دارند، توجیه‌پذیر است. با این حال برای کاربری‌های عمومی و گیمرها، پردازنده Ryzen 7 9800X3D می‌تواند انتخاب بهتری باشد.
سخن نهایی
هر دو پردازنده Ryzen 7 9800X3D و Core Ultra 9 285K بسته به نوع نیاز کاربر، مزایای خاص خود را دارند. Ryzen 7 9800X3D با تمرکز بر عملکرد بهینه در بازی‌ها، مصرف انرژی پایین‌تر و قیمت رقابتی‌تر، گزینه‌ای ایده‌آل برای گیمرها و کاربرانی است که به‌دنبال عملکرد قوی با هزینه و گرمای کمتر هستند. در مقابل، Core Ultra 9 285K با قدرت پردازشی بالا، تعداد هسته‌های بیشتر و عملکرد بهتر در پردازش‌های چندرشته‌ای، برای کاربران حرفه‌ای، تولیدکنندگان محتوا و کسانی که به حداکثر توان پردازش نیاز دارند، ارزش بالایی دارد. بنابراین، انتخاب بین این دو به بودجه و نوع کاربرد بستگی دارد، اما هر دو در رده‌ی خود جزو بهترین‌ها هستند.