بازگشت رقت انگیز هایائو میازاکی به سینما

هایائو میازاکی، اسطوره استودیو جیبلی (Studio Ghibli)، پس از شکستن چندمین بازنشستگی خود برای ساخت انیمیشن «پسرک و مرغ ماهی‌خوار» (The Boy and the Heron)، بازگشت خود را «رقت‌انگیز» خواند. این خودانتقادی شدید از سوی کارگردانی که برخی از نمادین‌ترین انیمیشن‌های تاریخ مانند «شهر اشباح» (Spirited Away) و «همسایه من توتورو» (My Neighbor Totoro) را خلق کرده، بسیاری را شگفت‌زده کرد. اما در نهایت، «پسرک و مرغ ماهی‌خوار» ثابت کرد که او همچنان یک استاد داستان‌سرای بی‌بدیل است.

میازاکی که پیش از این در سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲ شمسی) پس از اکران «باد برمی‌خیزد» (The Wind Rises) اعلام بازنشستگی کرده بود، در یادداشتی داخلی در استودیو جیبلی به تاریخ ۱ جولای ۲۰۱۶ (۱۱ تیر ۱۳۹۵)، که اخیراً در کتاب هنری جدید «هنر پسرک و مرغ ماهی‌خوار» منتشر شده، به این بازگشت اشاره کرده است. او در این یادداشت نوشته بود:

«واقعاً رقت‌انگیز است برای مردی که به دنیا اعلام کرده کارش تمام شده (و سنش را دلیلی برای یک بار دیگر آزمودن بخت خود عنوان کرده است).»

این ابراز تردید عمیق، ناشی از نگرانی‌های او درباره سن بالا و توانایی به پایان رساندن پروژه‌ای دیگر بود؛ انیمیشن‌سازی فرآیندی طولانی و طاقت‌فرسا است. با این حال، هایائو میازاکی ۷۰ و چند ساله بر این تردیدها غلبه کرد و نتیجه آن، «پسرک و مرغ ماهی‌خوار» شد. این فیلم که در بستر ژاپنِ جنگ جهانی دوم روایت می‌شود، مملو از تصاویر رویاگونه، طنین احساسی عمیق و لحظات جادویی خاص آثار جیبلی است که تا مدت‌ها پس از پایان تیتراژ در ذهن باقی می‌ماند.

«پسرک و مرغ ماهی‌خوار» که در سال ۲۰۲۳ (۱۴۰۲ شمسی) اکران شد، نه تنها تحسین منتقدان و طرفداران را در سراسر جهان برانگیخت، بلکه جایزه اسکار بهترین انیمیشن بلند را نیز در اوایل سال ۱۴۰۳ (2024) از آن خود کرد. این موفقیت بزرگ، پاسخی قاطع به تمام تردیدهای خود میازاکی بود و نشان داد که نبوغ این فیلم‌ساز بزرگ همچنان پویا و سرشار از خلاقیت است. این انیمیشن هم اکنون برای تماشا در نتفلیکس (Netflix) در دسترس است.