ماجرای تکان‌دهنده «غریزه»؛ وقتی کارگردان، سانسورچی خودش شد
اظهارات تازه سیاوش اسعدی درباره وضعیت نمایش فیلمش «غریزه» در برنامه تلویزیونی «هفت»، بار دیگر بحث سانسور و ممیزی در سینمای ایران را به صدر گفت‌وگوها بازگرداند. سخنان او و پاسخ‌های میثم زندی (مدیرکل سابق نظارت بر نمایش فیلم در سازمان سینمایی) از واقعیتی پرده برداشت که بسیاری از اهالی سینما آن را تکان‌دهنده توصیف کرده‌اند.
در این برنامه، زندی که به‌تازگی از سمت خود برکنار شده، به ماجرای مجوز نمایش برخی فیلم‌ها از جمله «پیرپسر»، «غریزه» و تا حدودی «زن و بچه» اشاره کرد؛ فیلم‌هایی که بنا بر گفته او، از سوی برخی نهادها «مسأله‌دار» تلقی شدند و در نهایت منجر به تغییرات مدیریتی در سازمان سینمایی شدند.
اما بخش جنجالی ماجرا از آنجا آغاز شد که سیاوش اسعدی در تماس تلفنی با برنامه فاش کرد:
«دستور حذف فیلم من از جای دیگری آمده بود. فیلم غریزه را از معرفی به اسکار کنار گذاشتند و با وجود داشتن پروانه نمایش، از من خواستند پنج اصلاحیه انجام دهم.»
او در ادامه با لحنی تلخ گفت: «من نه تنها آن پنج اصلاحیه را انجام دادم، بلکه سه مورد دیگر را هم خودم اضافه‌تر اصلاح کردم!»
زندی در تأیید سخنان او اظهار داشت: «بله درست است؛ سیاوش پنج اصلاحیه را انجام داد و سه مورد دیگر را هم خودش اضافه کرد. دیگر خودش سانسور را یاد گرفت!»
اسعدی نیز توضیح داد که پس از اعمال هشت اصلاحیه، شورا دوباره فیلم را دیده و باز پنج یا شش اصلاح دیگر به او ابلاغ کرده است. در نهایت، او ناچار به انجام همه اصلاحات شده است.
این گفت‌وگو بار دیگر پرسش‌هایی را زنده کرد درباره این‌که چرا فیلمی که مجوز نمایش رسمی گرفته، دوباره مشمول اصلاحیه‌های متعدد می‌شود و چه تضادهایی در تصمیم‌گیری‌های سازمان سینمایی وجود دارد.
فیلم «غریزه» که با هزینه‌ای بالغ بر ۱۸ میلیارد تومان در زمانی که دلار حدود ۱۵ هزار تومان بود ساخته شده، یکی از پرهزینه‌ترین آثار شخصی چند سال اخیر سینمای ایران محسوب می‌شود. اسعدی در گذشته گفته بود که برای تأمین هزینه ساخت فیلم، ناچار به فروش خانه پدری خود شده است.
این کارگردان که خود سرمایه‌گذار فیلم بوده، حالا پس از سه سال همچنان در انتظار اکران اثرش مانده است؛ در حالی‌که روند طولانی ممیزی و اصلاحات، او را به نوعی «سانسورچی ناخواسته» تبدیل کرده است.
روایت او از فشارها و بلاتکلیفی‌ها، نمادی از وضعیت دشوار فیلم‌سازان مستقلی است که برای ساخت فیلم دلخواهشان باید از هفت‌خان اداری، مالی و روانی عبور کنند — بی‌آنکه تضمینی برای نمایش اثرشان وجود داشته باشد.
منبع: روزنامه عصر ایران