سریال بامداد خمار. یکی از اقتباسهای مشهور از رمانی پرطرفدار در دهه ۷۰ شمسی است که به کارگردانی نرگس آبیار ساخته شد. این مجموعه از پلتفرم شیدا منتشر شده و برخلاف اثر پیشین خانم آبیار، سووشون نظرات بسیار مثبتی دریافت کرده است. در این مقاله با معرفی و بررسی سریال همراه شما خواهیم بود.
در سال 1374 رمان بامداد خمار به قلم فتانه حاج سیدجوادی چاپ شد که در زمانهای که تعداد رمانهای داستانی و عاشقانه کمتر از اکنون بودند، بسیار سر و صدا کرد. بامداد خمار تا به امروز یکی از پرفروشترین رمانهای ایرانی است که حتی اکنون که تقریبا 30 سال از چاپ آن میگذرد، مخاطبان خود را دارد. حال این روزها که خبر اقتباس از رمان معروف سیمین دانشور، سریال سووشون، در شبکه نمایش خانگی سر و صدا کرده بود۱، شاهد ساخت مجموعه نمایش خانگی بامداد خمار نیز هستیم.
سریال بامداد خمار به کارگردانی نرگس آبیار و تهییهکنندگی حسن مصطفوی ساخته شده است. حسین کیانی نویسندگی سریال را برعهده دارد و مجموعه اقتباسی از کتاب معروف بامداد خمار محسوب میشود که از پلتفرم شیدا در حال پخش است. در ادامه این مقاله پلازا با معرفی سریال بامداد خمار همراه شما خواهیم بود.
فهرست مطالب:
زمان پخش سریال بامداد خمار
ژانر سریال بامداد خمار اجتماعی، درام و عاشقانه است. مراحل پیش تولید سریال بامداد خمار از سال 1398 شروع شدند و تولید آن به سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ برمیگردد. پخش این مجموعه بارها به تعویق افتاد تا اینکه بالاخره در تاریخ ۲۸ مهر ۱۴۰۴ سریال بر روی پلتفرم شیدا قرار گرفت و هر دوشنبه ساعت ۲۰ قسمت جدید آن میآید. تعداد قسمت های سریال بامداد خمار ۲۴ قسمت اعلام شده که قرار است در سه فصل پخش شود.
داستان سریال بامداد خمار
خلاصه سریال بامداد خمار درباره دختر جوان و اعیانی به اسم محبوبه است که در اواخر دوران قاجار، بعد از جنگ جهانی و زمان قحطی زندگی میکند. محبوبه زیبا، اصیل و باکمالات است و خانواده خوبی دارد. او با وجود داشتن بهترین خواستگارها، عاشق پسرکی شاگرد نجار به اسم رحیم میشود که حقیقتا خوشقیافه است اما وصله تن او و خانوادهاش نیست. محبوبه خواستگار پر و پا قرصی به اسم اصلان (پسر عطاالدوله) و عاشقی دلخسته به اسم منصور (پسر عمویش) دارد. اما عشق چشمان او را به تمام خوبان بسته و دائما در تشویش و اضطراب وصال به رحیم، به سر میبرد. آیا این عشق به سرانجام میرسد؟ آیا محبوبه میتواند درست انتخاب کند؟
بازیگران سریال بامداد خمار
بارها تیم بازیگری این سریال بر طبق گزارشات مختلف تغییر کرد تا اینکه سرانجام در سال 1404 اطلاعات دقیقی از انتخاب هنرپیشگان سریال به دست ما رسید. در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
ترلان پروانه در نقش محبوبه
ترلان پروانه بازیگر زن ایرانی متولد 18 تیر 1377 است. این بازیگر از دوران کودکی و سال 1382 وارد حوزه بازیگری شد و با سریال بچههای خیابان مقابل دوربین رفت. سپس اولین فعالیت سینمایی خود را سال بعد با فیلم رویای آخر داشت. ترلان در کودکی بسیار بازیگر موفقی بود و در فیلمهای پاپیتال، نصف مال من نصف مال تو، سریالهای خوش غیرت، مسافری از گرونگول، جایزه بزرگ و زیر تیغ حضور موفقی داشت. این هنرپیشه برای بازی در فیلم آهوی پیشونی سفید برنده پروانه زرین بهترین بازیگر دختر جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان شد.
از جمله آثار موفق وی در بزرگسالی فیلمهای مردن به وقت شهریور، گشت ارشاد ٢، رویای سهراب، گربه سیاه، علفزار، موسی کلیمالله، سریالهای کوبار، غربت و سووشون هستند.
نوید پورفرج در نقش رحیم نجار
نوید پورفرج جز بازیگران مرد ایرانی است که در 2 اردیبهشت 1367 به دنیا آمد. این هنرپیشه فعالیت خود را از سال 1391 با دورههای بازیگری هومن سیدی شروع کرد و در فیلم مغزهای کوچک زنگ زده نقشآفرینی ویژهای داشت به طوری که نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فجر شد. سپس برای فیلم مغز استخوان باری دیگر نامزد این جایزه، برای فیلم زالاوا نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد و در نهایت برای فیلم گوزنهای اتوبان برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فجر شد. این هنرپیشه برای بازی در فیلم بیبدن بسیار مورد توجه قرار گرفت.
احترام برومند در نقش کهنسالی محبوبه
احترام برومند باریگر و مجری تلویزیون سابق، متولد 20 فروردین سال 1326 است. این هنرپیشه از سال 1346 برای مجریگری برنامه کودک وارد صدا و سیما شد و تا سال 1358 به کار خود ادامه دارد. خانم برومند مادر لیلی رشیدی بازیگر، همسر مرحوم داوود رشیدی و خواهر مرضیه برومند کارگردان است. او از سال 1383 با فیلم دیشب باباتو دیدم آیدا بازیگری را نیز تجربه کرد. سپس در فیلمهای وقتی برگشتم، فروشنده، طلا، بعد از رفتن، آغوش باز، سریالهای خوابزده و در انتهای شب حضور پیدا کرد.
علی مصفا در نقش بصیرالملک/پدر محبوبه
علی مصفا بازیگر ایرانی متولد 11 آذر 1345 است. او فرزند دو تن از مفاخر ادبی ایران یعنی مرحومان مظاهر مصفا و امیربانو کریمی است و بازیگری را از سال 1371 با فیلم امید شروع کرد. سپس با فیلم لیلا به شهرت خوبی رسید و در تلویزیون نیز با فیلم کیف انگلیسی مطرح شد. آقای مصفا 6 بار نامزد سیمرغ شده و برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. او همچنین برنده جایزه فیپرشی نیز است.
این هنرپیشه از سال 1390 کارگردانی را نیز آغاز نمود. فیلمهای پری، پله آخر، در دنیای تو ساعت چند است، دوئت، تابستان داغ، جهان با من برقص، ستاره بازی، ناتور دشت، سریالهای پریدخت، کیف انگلیسی، میدان سرخ، شریک جرم و مگه تموم عمر چندتا بهاره از آثار شاخص او هستند.
رضا کیانیان در نقش خان عمو
رضا کیانیان بازیگر ایرانی متولد 29 خرداد 1330 است. او بازیگری را از کودکی و با نمایشهای صحنهای آغاز کرد و از سال 1370 با فیلم تمام وسوسههای زمین وارد سینما شد. با بازی در فیلمهای آژانس شیشهای و روبان قرمز به شهرت رسید و با نقشآفرینی در سریال ولایت عشق در تلویزیون مطرح شد. آقای کیانیان تاکنون چندین بار نامزد سیمرغ شده و دو بار نیز سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم فجر را کسب کرده است.
او در کنار بازیگری، عکاس، نویسنده و فعال اجتماعی نیز هست. از آثار شاخصش میتوان به فیلمهای خانهای روی آب، یک بوس کوچولو، حکم، بارکد، رخ دیوانه، قاتل اهلی، مردی بدون سایه و سریالهای ولایت عشق، راه بیپایان، شهرزاد و همگناه اشاره کرد.
گلاب آدینه در نقش مادر رحیم
گلاب آدینه بازیگر و کارگردان ایرانی متولد ۲۲ آبان ۱۳۳۲ در تهران است. فعالیت هنریاش را از سال ۱۳۵۴ با تئاتر آغاز کرد و با فیلم روسری آبی در سینما شناخته شد. او برای همین فیلم برنده سیمرغ بلورین نقش مکمل زن شد و چند بار هم نامزد دریافت این جایزه بوده است. در تلویزیون با سریالهایی مثل افسانه سلطان و شبان و خواستگاران به محبوبیت رسید. از آثار شاخصش میتوان به فیلمهای مهمان مامان، زیر پوست شهر و من دیهگو مارادونا هستم اشاره کرد.
لاله اسکندری در نقش نازنین/مادر محبوبه
لاله اسکندری بازیگر سینما و تلویزیون، متولد ۳۰ آذر ۱۳۵۴ در تربت حیدریه است. او دانشآموخته رشته گرافیک از دانشگاه آزاد اسلامی است و فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۷۸ با بازی در فیلم سینمایی «متولد ماه مهر» به کارگردانی احمدرضا درویش آغاز کرد. اما نقطه عطف کارنامه او، بازی در سریال به یادماندنی «خاک سرخ» (۱۳۷۹) به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا بود که نام او را به عنوان چهرهای جدید و بااستعداد بر سر زبانها انداخت. خانم اسکندری در ادامه با حضور در پروژههای عظیمی همچون سریال تاریخی «در چشم باد» (۱۳۸۲-۱۳۸۷) جایگاه خود را تثبیت کرد. از فعالیتهای متاخر او میتوان به بازی در سریالهای «آهوی من مارال» و «رؤیای نیمه شب» اشاره کرد.
مرجانه گلچین در نقش دایه خانم
مرجانه گلچین بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون، متولد ۲ اسفند ۱۳۴۷ در تهران است. او فارغالتحصیل هنرستان موسیقی و همچنین رشته کارگردانی سینما است. فعالیت بازیگری را از نوجوانی آغاز کرد و در دهه شصت با سریال «آینه» و فیلمهایی نظیر «شب بیست و نهم» (۱۳۶۸) به شهرت رسید. پس از وقفهای چند ساله و مهاجرت، او در نیمه دوم دهه هشتاد با بازگشتی قدرتمند و تغییری محسوس در سبک بازیگری، وارد عرصه کمدی شد. بازی در سریال «بزنگاه» (۱۳۸۷) رضا عطاران آغازگر این مسیر بود و پس از آن با سریالهای طنزی همچون «خوشنشینها» (۱۳۸۹) و «شاهگوش» (۱۳۹۲) محبوبیت فراوانی کسب کرد. او اخیراً در سریال «چشمبندی» (۱۴۰۱) نیز به ایفای نقش پرداخته است.
دانیال پورصباح در نقش منصور
دانیال پورصباح بازیگر، نویسنده و کارگردان تئاتر، متولد ۱۱ تیر ۱۳۷۴ در تهران است. او فعالیت هنری خود را به صورت جدی از صحنه تئاتر آغاز کرد و در نمایشهایی همچون «کلاغ سفید» به ایفای نقش پرداخت. پورصباح پس از کسب تجربه در تئاتر و ساخت فیلم کوتاه، با حضور در آثار نرگس آبیار به مخاطبان گستردهتری معرفی شد. او در سریال پرستاره «سووشون» نقش «یوسف خان» را ایفا کرد، اما نقطه عطف کارنامه هنری او بازی در نقش چالشبرانگیز «منصور» (خواستگار محبوبه) در سریال پرمخاطب «بامداد خمار» (۱۴۰۲) است که تحسین بسیاری از مخاطبان را به همراه داشت و نام او را به عنوان بازیگری آیندهدار مطرح کرد.
فرناز فرنام در نقش خجسته
فرناز فرنام بازیگر تئاتر و سینما، متولد سال ۱۳۷۷ است. او از چهرههای جدید و مستعد بازیگری است که با انتخابهای دقیق در ابتدای مسیر حرفهای خود، توانسته توجهها را جلب کند. فرنام با ایفای نقش «جوانی زری» در سریال تاریخی «سووشون» به کارگردانی نرگس آبیار وارد عرصه تصویر شد. او بلافاصله پس از آن در پروژهی دیگر همین کارگردان، یعنی سریال «بامداد خمار» حضور یافت و با بازی در نقش «خجسته» (خواهر کوچک محبوبه) توانست در کنار بازیگران مطرحی همچون ترلان پروانه و نوید پورفرج، تواناییهای خود را به اثبات برساند.
حمید صفت در نقش اصلان/پسر عطاالدوله
حمید صفت (حمیدرضا امیری صفت) خواننده و بازیگر، متولد ۱۸ مرداد ۱۳۷۲ در تهران است. او که بیشتر به عنوان خواننده سبک رپ فارسی با استایلی خاص شناخته میشود، در سالهای اخیر توانایی خود را در عرصه بازیگری نیز آزموده است. اگرچه شهرت اصلی او مدیون آثار موسیقاییاش است، اما حضور او جلوی دوربین با ایفای نقش در سریال تلویزیونی و بحثبرانگیز «هفت سر اژدها» (۱۴۰۲-۱۴۰۳) به کارگردانی ابوالقاسم طالبی جدی شد. او در این سریال یکی از نقشهای کلیدی (محمدعلی) را بر عهده داشت که بازخوردهای متفاوتی را در پی داشت و نام او را به عنوان بازیگر نیز مطرح کرد.
المیرا دهقانی در نقش سودابه
المیرا دهقانی بازیگر تئاتر و تلویزیون، متولد ۵ شهریور ۱۳۷۰ در شهر شیراز است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد صنایع غذایی است اما علاقه به هنر او را به سمت کلاسهای بازیگری کشاند. فعالیت حرفهای او از تئاتر شیراز آغاز شد و در سال ۱۳۸۸ وارد این عرصه گردید. دهقانی با نقشی کوتاه در سریال «همه چیز آنجاست» (۱۳۹۳) به تلویزیون آمد، اما با بازی در نقش «مریم» در سریال «هشت و نیم دقیقه» (۱۳۹۵) شناخته شد. اوج شهرت او با ایفای نقش اصلی «یاسمن» در سریال عاشقانه و پرمخاطب «لحظه گرگ و میش» (۱۳۹۷) رقم خورد. از کارهای اخیر او در شبکه نمایش خانگی میتوان به سریالهای «مردم معمولی» (۱۴۰۰) و «خسوف» (۱۴۰۰) و همچنین سریال «ناجورها» (۱۴۰۳) و «کفایت مذاکرات» (۱۴۰۳) اشاره کرد.
سایر هنرپیشه های سریال بامداد خمار عبارتند از:
گلاره عباسی در نقش نزهت
بهنوش بختیاری در نقش دده خانم
رزیتا غفاری در نقش زن عموی محبوبه
پریوش نظریه در نقش عمه کشور
بهناز جعفری در نقش شازده خانم/مادر اصلان
کاظم هژیر آزاد
داوود فتحعلی بیگی
علی نفیسی
لیندا کیانی
حسین کیانی
اردشیر رستمی
سولماز غنی
شیدا یوسفی
زهره آبیار
و...
نقد سریال بامداد خمار
بامداد خمار اثری بود که در دهه هفتاد سر و صدای زیادی کرد و به واسطه فرهنگ و شرایط جامعه خیلی زود تبدیل به رمانی عبرتآموز برای عموم مردم (به ویژه دختران جوان) شد. تقریبا اکثر جوانان در دهههای ۷۰ تا ۹۰ حداقل حتی یکبار شده این رمان را خواندهاند یا نام آن را شنیدهاند. این رمان به حدی مورد پسند قرار گرفت که حتی اکنون نیز به فروش میرسد و طرفدار دارد. پس وقتی خانم آبیار تصمیم گرفت به سراغ نوستالژی چندین نسل برود، راه سختی را در پیش گرفته بود. در واقع او یکبار دیگر این راه را با انتخاب رمان سووشون و ساخت آن سریال نیز انتخاب کرده بود.
بامداد خمار برخلاف سووشون یک اقتباس مو به مو و بدون تغییر از رمان نیست و آن راه را در پیش نگرفته است. برعکس نویسنده و کارگردان تصمیم گرفتهاند با الهام و حفظ خط داستانی اصلی، داستان را جذابتر کنند. البته همین مسئله مخالفت برخی از طرفداران رمان را در پیش داشت و آنها معترض بودند که چرا اتفاقات رمان را بدون تغییر روایت نکردهاند. البته این کار به سریال صدمه نزده، زیرا فرهنگ و دیدگاه مخاطب نسبت به دهه ۷۰ و زمان نگارش رمان، دچار تغییراتی شده است و برخی از موارد داخل رمان برای مخاطب ثقیل میشوند و جنبه زیبایی ندارد که به صورت بصری دیده شوند.
گذشته از آن نوشتار با یک اثر بصری تفاوت زیادی دارد. در نوشته مخاطب به کمک قوه تخیل خود پیش میرود و بسیاری از هیجانات را خود ذهن میسازد. از طرف دیگر قلم گیرای نویسنده و تکنیک نوشتار او میتواند باعث شود که مخاطب بدون وقفه جذب داستان شود و خواندن آن را ادامه دهد. اما در سریال قضیه فرق میکند؛ اگر مو به مو اتفاقات کتاب نمایش داده شوند، گویی یک روال عادی با هیجانات بسیار کم به روی تصویر بیاوریم و در نتیجه مخاطب از دیدن یکنواختی داستان خسته خواهد شد.
مسائلی مانند: احساسات خجسته، پافشاریهای منصور، داستانکهای اضافه شده به سریال، رفتارهای رحیم و البته تقابل بین اصلان و منصور از جمله مسائلی هستند که سبب میشود جذب سریال شوید.
شخصیتپردازیها بسیار خوب و منطبق با رمان صورت گرفته است. حتی تغییرات شخصیتها نیز قابل قبول هستند. برای مثال شخصیت منصور در رمان بسیار منفعلتر بود و در سریال با انتخاب بازیگر مناسب و دیالوگها توانسته جذب مخاطب کند.
گذشته از آن، بازی بازیگران نیز در حد خوبی است. به جرعت میتوان گفت نوید پورفرج عملکرد خوبی در انتقال احساسات و تیپ شخصیتی رحیم نجار دارد، به طوری که با وجود عقبه بازیگری و تاثیرات مثبتی که بر ذهن مخاطب با نقشآفرینیهای پیشین خود داشت، توانسته برخی از مخاطبان را منزجر نیز کند ( چیزی که از کاراکتر رحیم باید هم انتظار داشت).
گذشته از آن، بازی ترلان پروانه در سریال در سطح قابل توجهی پیشرفت کرده و میتوان پیوند مناسب آن را با شخصیت محبوبه دید. ترلان پروانه که بازیهای ضعیف و تصنعی کم ندارد، اکنون مخاطب را حیرت زده میکند. دو شخصیت دایه خانم (با بازی مرجانه گلچین) و دده خانم (با بازی بهنوش بختیاری) از جمله بازیگران قوی دیگر سریال هستند. شخصیتهای مکمل و کلیدی دیگر نیز عملکرد خوبی دارند.
طراحی صحنه، توجه به جزئیات، استفاده از لوکیشنهای جذاب و توجه به جزئیات کوچک تاریخی نیز از جمله دیگر مواردی هستند که در سریال به خوبی رعایت شده است. در مجموع تا بدینجا عملکرد خوبی از بامداد خمار دیدهایم و امید است که این عملکرد در آینده نیز ادامهدار شود.
جمع بندی
به پایان مقاله معرفی و بررسی سریال بامداد خمار رسیدیم و سعی کردیم از اخبار ساخت و پخش این اثر شما را با خبر کنیم. بامداد خمار رمانی فاخر، عبرت آموز و همراه با پندهای کاربردی در زندگی است که بسته به فرهنگ امروز میتوان برای زندگی از آن کمک گرفت. این اثر تا به امروز جز پرفروشترین رمانهای ایرانی قرار دارد که نویسندهای به نام ناهید ا. پژواک در سال 1377 رمانی به نام شب سراب از زبان رحیم و اقتباس از بامداد خمار منتشر کرد که مورد توجه قرار گرفت. آیا شما نیز منتظر پخش این اثر از سریال های عاشقانه ایرانی هستید و این رمان از کتابهای محبوب شما بود؟ لطفا نظرات خود را با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید. از همراهی شما متشکریم.
