مشتری چندین قمر دارد، زحل دور خود حلقه دارد و زمین دارای حیات است. مریخ چطور ؟ اخیرا دانشمندان کشف کرده اند که سیاره ی سرخ معروف هم یک دم دارد. بله، یک دم. سفینه ی MAVEN به تازگی کشف کرد که مریخ یک دم دارد. تنها اشکال کار اینجاست که هنوز نمی توانیم دم آن را ببینیم.
MAVEN یا «ماموریت اتمسفر و تحول فرار مریخ» سفینه ای را به فضا فرستاده تا اطلاعات جدیدی از مریخ به دست آورد و آنچه بر سیاره ی سرخ گذشته را آشکار کند. این سفینه اطلاعاتی را به زمین مخابره کرده که نشان می دهد انبوهی از نیروهای مغناطیسی در یک طرف سیاره ی مریخ وجود دارد و به سمت بیرون کشیده شده است.
این انبوهه چون از جنس میدان مغناطیسی بوده نامریی است؛ همانطور که نمی توانیم نیروی کشش آهنربا را ببینیم اما اگر تصویری فرضی از محدوده ی این نیرو ایجاد کنیم متوجه می شویم که کاملا شبیه یک دم است.
این نیرو شبیه هیچ کدام از پدیده های موجود در منظومه ی خورشیدی نیست. همانطور که می دانید زمین میدان مغناطیسی دارد و ما هنگام کار با قطب نما از آن استفاده می کنیم. میدان مغناطیسی زمین نوعی حفاظ انرژی است که سیاره ی زمین خودش به دور خودش ایجاد کرده است.
علاوه بر زمین، چند سیاره ی دیگر مانند زهره هم میدان مغناطیسی دارند، اما نیروی مغناطیسی کشف شده در مریخ با تمام آن ها فرق دارد.
جینا دی براچیو از مرکز پرواز گودارد ناسا (Goddard Space Flight Center) در مورد کشف این پدیده می گوید:
آنچه که ما در مریخ یافته ایم یک دم مغناطیسی یا مگنودم (مگنو + دم) است. مگنودم مریخ یک پدیده ی منحصر به فرد در منظومه ی شمسی است که نظیر آن تا کنون دیده نشده. مگنودم مریخ اصلا شبیه مگنودومی نیست که ما در سیاره ی زهره یا زمین دیده ایم. زهره اصلا هیچ میدان مغناطیسی از خودش ندارد و زمین از درون خود یک پوشش مغناطیسی حول خودش ایجاد کرده است. مگنودم مریخ شبیه هیچکدام نیست بلکه ترکیبی از هر دو می باشد.
به احتمال فراوان در گذشته های دور مریخ یک میدان مغناطیسی بسیار شبیه زمین داشته اما بیشتر آن را از دست داده است. آنچه که اکنون باقی مانده سایه ای از نیروی مغناطیسی مریخ است. اما این سایه به اندازه ای هست که بتواند نقش یک دم مغناطیسی را برای مریخ ایفا کند.
دانشمندان در ناسا بر این باورند که طوفان های خورشیدی میدان های مغناطیسی را با خود به مریخ می آورند. این میدان ها با نیروهای مغناطیسی ضعیف و پراکنده ی مریخ همراه می شود و یک میدان مغناطیسی نسبتا ضعیف را ایجاد می کند. این میدان در برخی مناطق مریخ قابل شناسایی است و شکل یک دم عجیب را به وجود آورده است.
سفینه ی فضایی MAVEN که برای بررسی مریخ به فضا ارسال شده در مدار مریخ قرار دارد و به تازگی نخستین سال از دوره ی پژوهشی خود را کامل کرده است. عملیات MAVEN و نتایج حاصل از آن موفقیت آمیز بوده و به همین خاطر ماموریت آن تمدید شده است. به این ترتیب سفینه ی MAVEN شش سال دیگر هم در کنار مریخ برای ناسا کار می کند. این سفینه در اکتشافات فضایی اهمیت فراوانی پیدا کرده و به نقطه ی عطف میان اکتشافات کنونی و اکتشافات آینده ی مریخ با ماشین های مریخ گرد بدل شده است.
