روانشناسی رنگ ها ؛ تاثیرات روانشناختی رنگ ها بر زندگی انسان

درباره ویژگی‌ها و روانشناسی رنگ ها در محیط‌های مختلف چه می‌دانید؟ هر رنگ دارای یک انرژی خاص است و ما در این مقاله قصد داریم همه چیز را درباره روانشناسی رنگ‌ ها به شما آموزش دهیم.

معنای رنگ‌ها می‌تواند با توجه به فرهنگ و شرایط محیطی، متفاوت باشد. اما روانشناسی رنگ ها یک مبحث علمی ثابت شده است و میزان تاثیرگذاری رنگ‌ها در افراد، به فرهنگ زندگی آنان مرتبط است. هر رنگ دارای یک سطح انرژی و ویژگی‌های خاص است که می‌تواند در روحیه افراد تاثیر بگذارد. روانشناسی رنگ ها به مطالعه و بررسی تاثیر رنگ‌ها بر انسان‌ها می‌پردازد و تاکنون نیز به نتایج جالبی دست پیدا کرده است. رنگ‌ها نوعی ارتباط غیرکلامی محسوب می‌شوند. برخی رنگ‌ها شاد هستند و انرژی مثبتی به افراد منتقل می‌کنند؛ اما برخی رنگ‌ها نیز سرد و بی‌روح‌اند. روانشناسی رنگ ها همچنین به بررسی چگونگی تأثیر رنگ بر رفتار، خلق و خو و برداشت شما از دیگران تمرکز می‌کند.

آیا در یک اتاق زرد مضطرب می‌شوید؟ آیا رنگ آبی باعث آرامش شما می‌شود؟ هنرمندان و طراحان داخلی نیز اعتقاد دارند که رنگ‌ها می‌توانند به طرز چشمگیری بر خلق و خو و احساسات افراد تأثیر بگذارند. رنگ، ابزار ارتباطی قدرتمندی است که می‌تواند در ارتباطات افراد با یکدیگر تاثیر بسزایی داشته باشد. برخی از رنگ‌ها می‌توانند منجر به افزایش فشار خون، افزایش متابولیسم و یا ​​فشار چشم شوند. استفاده از برخی رنگ‌ها در بعضی شرایط تبدیل به یک قاعده و قانون شده است و این امر در فرهنگ‌های مختلف نیز متفاوت و در بعضی شرایط نیز یکسان است. به عنوان مثال در اکثر کشورها از رنگ مشکی برای عزا و مجالس ترحیم استفاده می‌شود. اما دلیل این امر چیست؟ پاسخ این سوال در علم روانشناسی رنگ ها یافت می‌شود. در ادامه این مقاله به بررسی انواع مختلف رنگ‌ها و تاثیرات آن بر افراد خواهیم پرداخت.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• علم روانشناسی رنگ ها چیست؟
• تاثیرات روانشناختی رنگ های مختلف
• تاثیر رنگ ها در بازاریابی
• سخن آخر

علم روانشناسی رنگ ها چیست؟

علم روانشناسی رنگ ها به معنای مطالعه رنگ‌ها به عنوان عامل تعیین‌کننده رفتار انسان‌ها است. رنگ‌ها می‌توانند به بهبود روحیه افراد کمک کنند. رنگ‌ها می‌توانند در افراد تأثیر بگذارند. با این حال، به یاد داشته باشید که این تأثیرات در میان اشخاص متفاوت هستند. عواملی مانند جنسیت، سن و فرهنگ می‌توانند بر نحوه درک فرد از یک رنگ تأثیر بگذارند. روانشناسی رنگ ها همچنین در بازاریابی، ساخت نام تجاری و طراحی داخلی منازل و ساختمان‌ها نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از بازاریابان، رنگ را بخش مهمی از بازاریابی می‌دانند؛ زیرا می‌توان از رنگ‌ها برای تأثیرگذاری بر احساسات مصرف‌کنندگان و میزان درک آنان از کالاها و خدمات استفاده کرد.

شرکت‌ها همچنین در هنگام طراحی لوگو نام تجاری خود از رنگ‌های مختلف استفاده می‌کنند. رنگ‌ها در فروشگاه‌ها و قفسه‌های موجود در آن‌ها نیز بسیار موثر هستند. تحقیقات نشان می‌دهند، علیرغم اینکه رنگ‌های سرد مطلوب‌تر هستند، اما رنگ‌های گرم مشتریان بیشتری را جذب می‌کنند. نیوتن (Newton) دانشمند معروف انگلیسی در سال 1966 کشف کرد زمانی که نور سفید خالص از یک منشور عبور می‌کند، به تمام رنگ‌های قابل مشاهده تبدیل می‌شود. نیوتن همچنین دریافت که هر رنگ از طول موج واحد تشکیل شده است و دیگر نمی‌توان آن را به سایر رنگ‌ها تفکیک کرد. آزمایش‌های بعدی نیز نشان دادند که می‌توان از نور برای ایجاد رنگ‌های دیگر استفاده کرد. به عنوان مثال، ترکیب نور قرمز با نور زرد، رنگ نارنجی را به وجود می‌آورد. برخی از رنگ‌ها، مانند سبز و سرخابی در هنگام ترکیب، یکدیگر را از بین می‌برند و منجر به تشکیل نور سفید می‌شوند.

مفهوم روانشناسی رنگ ها در بازاریابی، هنر، طراحی و سایر زمینه‌ها به یک موضوع داغ تبدیل شده است. احساسات افراد نسبت به رنگ‌ها  اغلب شخصی هستند و ریشه در تجربه یا فرهنگ شخصی آنان دارد. به عنوان مثال، در حالی که از رنگ سفید در بسیاری از کشورهای غربی برای نشان دادن پاکی و طهارت استفاده می‌شود، اما در بسیاری از کشورهای شرقی به عنوان نمادی از غم و عزاداری در نظر گرفته می‌شود.

تاثیرات روانشناختی رنگ های مختلف

چندین فرهنگ باستانی از جمله مصری‌ها و چینی‌ها از کروموتراپی (Chromotherapy) یا استفاده از رنگ ‌ها برای درمان انسان‌ها استفاده می‌کردند. از کروموتراپی بعضا به عنوان نور درمانی یا رنگ شناسی یاد می‌شود و امروزه هنوز به عنوان یک درمان جامع یا جایگزین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع درمان از انواع رنگ‌های مختلف برای اهداف خاص درمانی استفاده می‌شود که عبارتند از:

• رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و همچنین افزایش گردش خون
•  رنگ زرد برای تحریک اعصاب و پاکسازی بدن
• رنگ نارنجی برای بهبود عملکرد ریه‌ها و افزایش سطح انرژی
• رنگ آبی برای تسکین و درمان دردها
• سایه‌های رنگ نیلی برای بهبود مشکلات پوستی

همانطور که اشاره کردیم، هر رنگ دارای انرژی و ویژگی‌های خاصی است که می‌تواند در حالات روحی و خلق و خوی یک فرد تاثیر داشته باشد. به همین دلیل است که طراحان داخلی نسبت به استفاده از نوع رنگ‌ها و همچنین روانشناسی رنگ ها حساسیت خاصی دارند و از رنگ‌های مختلف برای طراحی دکورهای گوناگون استفاده می‌کنند. در این بخش روانشناسی رنگ ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم و ویژگی‌های مختلف هر رنگ را نیز معرفی می‌کنیم.

رنگ مشکی

در روانشناسی رنگ، مشکی نماد قدرت و ثبات است. رنگ مشکی افراد را لاغرتر نشان می‌دهد و به همین علت افراد اغلب در انتخاب رنگ لباس خود، مشکی را ترجیح می‌دهند و آن را با رنگ‌های گرم ترکیب می‌کنند. مشکی یک رنگ عجیب و غریب است که گاهی اوقات با شر همراه است و اغلب به عنوان نمادی از تهدید یا رذالت استفاده می‌شود؛ اما به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته می‌شود و در اکثر کشورها رنگ غم و اندوه است. مشکی یک رنگ جدی است که باعث برانگیختن احساسات شدید می‌شود. در مصر باستان، رنگ مشکی نماد زندگی و تولد دوباره بود.

رنگ سفید

رنگ سفید در بیشتر نقاط جهان، رنگی مثبت و نشانه پاکی و خلوص نیت است، مانند روپوش سفید پزشکان. طراحان داخلی اغلب از رنگ سفید استفاده می‌کنند تا اتاق‌ها را بزرگ‌تر و جادارتر نشان دهند؛ اما استفاده از رنگ سفید به تنهایی می‌تواند فضا را کمی سرد و بی‌روح سازد. برخی از معانی مثبتی که رنگ سفید می‌تواند داشته باشد شامل پاکیزگی، طراوت و سادگی است. رنگ سفید معمولا نمادی از شروع جدید، موفقیت و صلح در نظر گرفته می‌شود و اغلب نشان‌دهنده مفاهیم خوب و مثبت و نقطه مقابل رنگ مشکی است. سفید رنگ یقین، اشراق و بینش است و با دانش و یادگیری نیز مرتبط است.

رنگ قرمز

اگر می‌خواهید توجه افراد را به خود جلب کنید، رنگ قرمز بپوشید؛ زیرا قرمز رنگ بسیار گرم و شادی است و در نگاه اول برای بیننده بسیار جذاب و گیرا است. قرمز رنگ انرژی، نشاط و هیجان است و پوشیدن لباس قرمز شما را جذاب‌تر می‌سازد. استفاده از رنگ قرمز در یک محیط، انتخاب هوشمندانه‌ای است؛ اما نباید تمام محیط به رنگ قرمز باشد، بلکه باید در برخی قسمت‌ها بکار گرفته شود تا جذابیت محیط را دو چندان کند. قرمز نمادی از زندگی است و به همین دلیل، عروس‌های چینی در روز عروسی خود لباس قرمز می‌پوشند. رنگ قرمز همچنین نماد عشق، محبت و دوستی و در برخی موارد نیز نشان‌دهنده خشم و عصبانیت است.

رنگ آبی

آبی، رنگ مورد علاقه اکثر انسان‌ها به خصوص آقایان است و بیشتر نقاط دنیا مانند آسمان و دریا به رنگ آبی هستند. دیدن رنگ آبی به انسان حس آرامش می‌دهد. بسیاری از اتاق‌های خواب آبی هستند؛ زیرا رنگ سرد و آرامش‌بخشی است. رنگ آبی نماد اعتماد، وفاداری و آرامش است. افرادی که اتاق کارشان آبی رنگ است، خلاقیت بیشتری دارند؛ زیرا این رنگ به آن‌ها حس آرامش می‌دهد و باعث می‌شود با ذهنی آرام، کارهای خود را انجام دهند.

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که وزنه‌برداران می‌توانند در یک سالن آبی رنگ، وزنه‌های سنگین‌تری را بالا ببرند. رنگ آبی ذهن انسان را آرام می‌سازد و اغلب با مفاهیمی چون امنیت، دوستی و صلح همراه است. رنگ آبی در برخی شرایط نیز می‌تواند حس غم و اندوه ر ا در افراد به وجود آورد و موجب کاهش ضربان نبض و دمای بدن شود.

رنگ سبز

سبز رنگ رشد، طبیعت و پول است که رنگی بسیار آرامش‌بخش و دلپذیر محسوب می‌شود. بیمارستان‌ها از اتاق‌های سبز روشن استفاده می‌کنند؛ زیرا به نظر می‌رسد برای بیماران آرام‌بخش است. سبز همچنین نماد حسادت، موفقیت، سخاوت، صلح و باروری است. رنگ سبز می‌تواند در هنگام عصبانیت یا ناراحتی به شما حس نشاط و سرزندگی ببخشد و حال و هوای شما را تغییر دهد. اثرات آرامش‌بخش رنگ سبز ممکن است به دلیل ارتباط آن با طبیعت باشد و به همین خاطر است که طبیعت و جنگل به انسان حس آرامش می‌بخشند. رنگ سبز، استرس را از شما دور می‌کند و به شما حس سبکی و راحتی می‌دهد و افرادی که در محیط کارشان از این رنگ استفاده می‌کنند، اغلب بانشاط‌تر، خلاق‌تر و سرحال‌تر هستند.

رنگ زرد

رنگ زرد، رنگ شادی و سرزندگی است. فردی که در محیط اطرافش رنگ زرد وجود دارد، احساس  شادی می‌کند؛ زیرا درواقع مغز در هنگام دیدن این رنگ، سروتونین (یک ماده شیمیایی به وجو آورنده حس خوب در مغز) بیشتری آزاد می‌کند. زرد، رنگ خوش‌بینی است، اما باید مراقب آن باشید؛ زرد پر رنگ تقریبا به رنگ شعله‌های آتش است و مطالعات نشان می‌دهند که نوزادان اغلب در اتاق‌های زرد رنگ، نا آرام هستند و گریه می‌کنند. رنگ زرد سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد و برخی افکار خلاق را در ذهن ما به وجود می‌آورد.

اگر از رنگ زرد در یک محیط به اندازه کافی استفاده شود، می‌تواند ابزاری مؤثر در بازاریابی برای فروش بیشتر باشد. این رنگ همچنین به دلیل نور زیادی که منعکس می‌کند، باعث خستگی چشم می‌شود. استفاده از رنگ زرد به عنوان تصویر پس زمینه رایانه و یا تلفن همراه می‌تواند منجر به ضعیف شدن چشم و تاری دید گردد. علاوه بر این، رنگ زرد در برخی مواقع می‌تواند احساس نا امیدی و عصبانیت را نیز به انسان منتقل کند.

رنگ بنفش

رنگ بنفش تداعی‌کننده احساساتی نظیر ثروت، رفاه و سلامت است. این رنگ فعالیت و خلاقیت مغز را در حین حل مشکلات افزایش می‌دهد. رنگ بنفش، رنگ مورد علاقه دختران نوجوان و جوان است و به آنان حس نشاط می‌بخشد. بنفش یک رنگ سلطنتی است و پادشاهان و ملکه‌ها در گذشته، لباس‌های بنفش به تن می‌کردند تا حس ارزش و اعتبار خود را به افراد القا کنند. رنگ بنفش نماد شجاعت و شخصیت است و بیانگر محبت و علاقه نیز هست و در طبیعت به ندرت یافت می‌شود. افراد خلاق و رویاپرداز به این رنگ علاقه دارند. رنگ بنفش گاهی اوقات حس مرموز بودن را نیز منتقل می‌کند.

رنگ قهوه ای

رنگ قهوه‌ای تداعی‌کننده حس اطمینان، ثبات و دوستی است. قهوه‌ای، رنگ زمین است و نماد استقامت، پایداری و امنیت است و با مفاهیم طبیعی و ارگانیک همچون خاک همراه است. قهوه‌ای در هندوستان رنگ ماتم و عزا است. این رنگ همچنین می‌تواند احساس تنهایی، غم و انزوا را نیز در افراد ایجاد کند. طیف‌های تیره رنگ قهوه‌ای موجب برانگیخته شدن احساسات منفی در انسان می‌شود. در بازاریابی و ساخت نام تجاری، رنگ قهوه‌ای موجب ایجاد حس اطمینان در خریداران می‌شود. نام‌های تجاری محبوب مانند شرکت پست آمریکایی UPS، شرکت صنایع غذایی هرشیز (Hershey’s) و شرکت خدمات مالی جی‌پی مورگان ( J.P. Morgan) در طراحی لوگوهای خود از رنگ قهوه‌ای استفاده کرده‌اند.

رنگ نارنجی

نارنجی، پر رنگ‌ترین رنگ کره زمین است. رنگ نارنجی یادآور سرگرمی، شادی، نشاط، انرژی و محصولات ارگانیک است و با حس بلندپروازی افراد نیز مرتبط است. رنگ نارنجی، ترکیبی از رنگ‌های زرد و قرمز است که رنگ سرزندگی و امید را به وجود آورده‌اند. نارنجی به انسان احساس هیجان، اشتیاق و گرما می‌بخشد. از نارنجی اغلب برای جلب توجه استفاده می‌شود، مانند علائم راهنمایی و رانندگی و تبلیغات. رنگ نارنجی سرشار از انرژی است و به همین دلیل است که بسیاری از تیم‌های ورزشی از نارنجی در لباس و مارک خود استفاده می‌کنند. این رنگ همچنین رنگ غروب آفتاب و میوه‌های مشابه مانند پرتقال و نارنگی است؛ بنابراین ممکن است برای بسیاری از افراد یادآور رنگ زیبای خورشید در حال غروب و یا طعم تازه مرکبات باشد. رنگ نارنجی همچنین با فصل پاییز، رنگ برگ‌های خشک شده و کدو تنبل نیز مرتبط است که به افراد، انرژی و انگیزه می‌بخشد.

رنگ صورتی

رنگ صورتی در اصل یک رنگ قرمز روشن است و به طور معمول با احساس مهربانی، عشق و مسائل عاشقانه همراه است. صورتی یک رنگ آرامش‌بخش است و رنگ مورد علاقه اکثر خانم‌ها است و در اغلب جوامع و فرهنگ‌ها، رنگی زنانه محسوب می‌شود. برخی طیف‌های کم‌رنگ صورتی، آرامش بخش در نظر گرفته می‌شوند؛ در حالی که طیف‌های پررنگ آن می‌توانند استرس‌زا باشند. محققان روانشناسی، رنگ صورتی را به عنوان رنگی شادی‌آور در نظر می‌گیرند که حس نشاط و امید را در انسان زنده می‌کند. افرادی که به رنگ صورتی علاقه‌مندند اغلب افرادی احساساتی و رمانتیک هستند. با اینکه رنگ صورتی در باور عموم به یک رنگ دخترانه اطلاق می‌شود، اما امروزه مردان نیز لباس‌های صورتی می‌پوشند و اکنون یک رنگ شیک و مدرن به حساب می‌آید.

تاثیر رنگ ها در بازاریابی

از آنجا که رنگ یک عامل مهم در ظاهر بصری محصولات و همچنین شناخت نام تجاری است، روانشناسی رنگ ها نیز در بازاریابی از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعات انجام شده اخیر در بازاریابی نشان داده‌اند که می‌توان از رنگ‌ها برای برقراری ارتباط با شخصیت نام تجاری استفاده کرد. بازاریابان باید از روانشناسی رنگ‌ ها و کاربرد آن‌ها در رسانه‌های مختلف و همچنین معانی و احساسات مختلفی که می‌توانند در یک مخاطب خاص ایجاد کنند، آگاهی کامل داشته باشند. هر مصرف‌کننده نسبت به رنگ‌های مختلف، پاسخ و واکنش‌های متفاوتی را نشان می‌دهد و هر فرد، درک مخصوص به خود را از رنگ‌های مختلف دارد. تأثیرات فیزیولوژیکی و عاطفی رنگ‌ها در هر فرد تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله تجربیات گذشته، فرهنگ، مذهب، محیط طبیعی، جنسیت، نژاد و ملیت است.

در هنگام تصمیم‌گیری در مورد انتخاب رنگ، باید مخاطب هدف خود را به منظور انتقال پیام مناسب و موثر تعیین کنید. انتخاب رنگ‌های مناسب می‌تواند بر پیام‌های تبلیغاتی و ارزش‌های تجاری در بازاریابی تأثیر بگذارد. رنگ‌ها باید به دقت انتخاب شوند تا بتوانند توجه مخاطب هدف را به آن شرکت و نام تجاری جلب کنند. تحقیقات انجام شده درباره تأثیر رنگ‌ها بر بازاریابی نشان می‌دهند که رنگ محصول می‌تواند بر ترجیح مصرف‌کننده و  فرهنگ خرید وی تأثیر بگذارد. استفاده از رنگ‌های شاد و زنده مانند زرد، قرمز و نارنجی می‌تواند تاثیرات مثبتی بر میزان فروش محصولات داشته باشد؛ زیرا این رنگ‌ها توجه مخاطب را به خود جلب می‌کنند و انگیزه خرید را در آنان به وجود می‌آورند.

مشتریان معمولا طی 90 ثانیه پس از دیدن یک محصول، ارزیابی اولیه را درباره آن محصول انجام می‌دهند و حدود 62٪ الی 90٪ از این ارزیابی‌ها براساس رنگ محصول صورت می‌گیرد. افراد غالبا لوگو یک نام تجاری یا شرکت را به عنوان نماینده آن شرکت در نظر می‌گیرند. بنابراین انتخاب رنگ‌های مناسب در لوگوی نام تجاری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زبرا این امر، ارتباط مستقیمی با میزان فروش و محبوبیت نام تجاری دارد.

سخن آخر

ما در این مقاله روانشناسی رنگ ها را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم. علم روانشناسی رنگ ها به مطالعه تاثیرات رنگ‌‌های مختلف بر انسان می‌پردازد. هر رنگ، ویژگی‌ها و تاثیرات خاص خود را دارد و تاثیر هر رنگ از یک فرد به فردی دیگر ممکن است کاملا متفاوت باشد. وجود این تفاوت‌ها می‌تواند بنا به دلایل مختلفی همچون سن، جنسیت، فرهنگ و محیط زندگی باشد. روانشناسی رنگ ها در بازاریابی و طراحی لوگوی نام تجاری نیز بسیار حائز اهمیت است و بر میزان فروش محصولات یک شرکت تاثیر بسزایی دارد. بنابراین باید در انتخاب رنگ‌های لوگوی نام تجاری خود به دقت عمل کنید تا بتوانید بهترین تاثیر را در مخاطبان خود به وجود آورید.