شتاب دهنده استارتاپ چیست؟ چه فرقی با مرکز رشد می‌کند؟

شتاب دهنده استارتاپ برنامه‌ای است که برای کمک به استارتاپ‌ها طراحی می‌شود. در این مطلب به تعریف شتاب دهنده استارتاپ می‌پردازیم.

طی چند سال اخیر، کسب و کار‌های نوپا یا همان «استارتاپ‌ها» در مرکز توجهات در حوزه کسب و کار قرار گرفته‌اند. به همین جهت، تعاریف و مفاهیم زیادی نیز پیرامون استارتاپ‌ها عنوان می‌شوند که یکی از مهم‌ترین و پرکاربرد‌ترین آن‌ها، شتاب دهنده استارتاپ (Startup Accelerator) است. شرکت‌های زیادی هم تحت عنوان «شرکت های شتاب دهنده استارتاپ ها» و یا «مراکز شتاب دهنده استارتاپ» فعالیت می‌کنند. اما شتاب دهنده استاراپ چیست؟ یک شتاب دهنده استارتاپ در چه زمینه‌ای فعالیت کرده و چگونه می‌تواند به کسب و کارهای نوپا کمک کند؟ تفاوت مراکز شتاب دهنده استارتاپ با مراکز رشد در چیست؟ برای پاسخ به این سوالات، ادامه این مطلب را از پلازا دنبال کنید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• استارتاپ چیست؟
• شتاب دهنده استارتاپ چیست؟
  • برنامه شتاب دهنده استارتاپ
  • روند کار شتاب دهنده‌های استارتاپ
  • شتاب دهنده های استارتاپ در ایران
• تفاوت مراکز شتاب دهنده استارتاپ و مراکز رشد

استارتاپ چیست؟

بدون شک برای درک بهتر مفهوم شتاب دهنده استارتاپ ابتدا باید با تعریف استارتاپ آشنا باشیم و همچنین از تفاوت استارتاپ و شتاب دهنده درک درستی داشته باشیم.

استارتاپ‌ها کسب و کار‌هایی نوپا و تازه کار بوده که قبلا مشابه آن‌ها وجود نداشته و در نوع خود منحصر به فرد هستند. استارتاپ‌ها تا حد زیادی ایده محور هستند و از جای پیشرفت زیادی برخوردارند، اما این مسئله به معنای تضمین موفقیت آن‌ها نبوده و در واقع ضریب شکست آن‌ها نیز بسیار بالا است. در تعریف کلی، یک استارتاپ می‌تواند هر نوع کسب و کاری را در بر بگیرد، اما با توجه به اینکه بیشتر استارتاپ‌ها در زمینه‌های مرتبط با تکنولوژی فعالیت می‌کنند، برخی به اشتباه آن‌ها را «کسب و کار های مرتبط با تکنولوژی» تعریف می‌کنند.

شتاب دهنده استارتاپ چیست؟

از آنجایی که بنیان گذاران یک استارتاپ معمولا جوانانی با تجربه فعالیت کم هستند که سرمایه و امکانات اولیه برای گسترش کسب و کار خود را ندارند، به منظور به ثمر رسیدن طرح اولیه‌شان به یک حامی مالی و راهنما نیاز دارند. به شرکت‌ها، گروه‌ها و مراکزی که امکانات مالی و غیر مالی خود را در اختیار یک گروه استارتاپ قرار می‌دهند تا روند کاری آن‌ها سریعتر دنبال شود، اصطلاحا شتاب دهنده استارتاپ گفته می‌شود.

برنامه شتاب دهنده استارتاپ

به طرحی که در قالب آن تصمیمات لازم برای سرمایه گذاری بر روی یک استارتاپ اتخاذ می‌شود، برنامه شتاب دهنده استارتاپ گفته می‌شود. مدل حمایت از استارتاپ‌ها در یک برنامه شتاب دهنده استارتاپ مشخص می‌شود. برنامه‌های شتاب دهنده استارتاپ معمولا همه بودجه مورد نیاز را در ابتدای کار در اختیار اعضای تیم استارتاپ قرار نمی‌دهند؛ چراکه تعیین سیاست‌های این برنامه‌ها به صورت «پیشرفت محور» انجام می‌گیرد. به بیان دیگر، مقداری از سرمایه در ابتدای طرح در اختیار شما قرار خواهد گرفت و پس از آن با توجه به میزان پیشرفت پروژه، در بازه‌های زمانی مختلف و از پیش تعیین شده، مقادیر بعدی بودجه به شما اختصاص خواهد یافت.

حمایت‌هایی که در قالب برنامه‌های شتاب دهنده استارتاپ صورت می‌گیرند تنها جنبه مالی ندارند. این برنامه‌ها پیشنهادهای مالی را به همراه خدمات آموزشی، راهنمایی، بازاریابی و هر آن چیزی که به استارتاپ کمک خواهد کرد ارائه می‌کنند.

شتاب دهنده های استارتاپ در ایران

در سال‌های اخیر، با گسترش استارتاپ‌ها، شرکت‌های زیادی نیز تصمیم به سرمایه گذاری در این زمینه گرفته و خود را به عنوان یک شتاب دهنده استارتاپ معرفی می‌کنند. شرکت های شتاب دهنده استارتاپ در ایران به دو دسته عمومی و تخصصی تقسیم می‌شوند. شتاب دهنده‌های تخصصی به صورت انحصاری در زمینه‌های خاص مثل سرویس‌های دیجیتالی، فناوری تجهیزات پزشکی، اینترنت اشیا، تجارت الکترونیک و غیره فعالیت کرده و به حمایت از استارتاپ‌هایی می‌پردازند که در حوزه مرتبط فعالیت داشته باشند. شرکت های شتاب دهنده عمومی ایرانی اما در هر زمینه‌ای سرمایه گذاری می‌کنند و حمایت خود از استارتاپ‌ها را به حوزه خاصی محدود نمی‌کنند.

تفاوت مراکز شتاب دهنده استارتاپ و مراکز رشد

بزرگ‌ترین تفاوت مراکز شتاب دهنده استارتاپ ها و مراکز رشد در تعیین ساختار برنامه‌های آن‌ها است. همانطور که عنوان شد، یک برنامه شتاب دهنده استارتاپ بر اساس برنامه زمانی طراحی می‌شود که معمولا بین چند هفته تا چند ماه است. شرکت های شتاب دهنده استارتاپ مختلف در این زمینه متفاوت عمل کرده و هرکدام برنامه و زمانبندی مخصوص خود را دارند. پس از پایان برنامه، شتاب دهنده ارتباط خود را با استارتاپ قطع کرده و تنها نقش سهامدار را خواهد داشت. در  برنامه‌های مراکز رشد اما ماجرا متفاوت است. تیم‌ها می‌توانند در بازه‌های زمانی طولانی‌تر (بین یک تا 5 سال) از امکانات این مراکز برای گسترش کسب و کار خود استفاده کنند.

تفاوت دیگر یک مرکز رشد با یک شتاب دهنده در استارتاپ این است که مرکز رشد معمولا بر روی استعدادها و تحریک و پرورش نوآوری تمرکز دارد، اما شتاب دهنده استارتاپ به سرمایه گذاری بر روی یک کسب و کار از قبل تشکیل شده (اما نوپا) می‌پردازد. به بیان دیگر، اینطور می‌توان عنوان کرد که مرکز رشد به نوعی کار آماده‌سازی استعدادها برای رسیدن به شتاب دهنده را انجام می‌دهد.

علاوه بر این‌ها، از نظر سطح دخالت و ایجاد تغییر نیز بین مراکز شتاب دهنده استارتاپ و مراکز رشد تفاوت‌هایی وجود دارد. مراکز رشد معمولا امکانات مورد نیاز را در اختیار تیم‌ها قرار می‌دهند و به آن‌ها کمک می‌کنند که به هدف بلند مدت خود برسند. مراکز شتاب دهنده اما با توجه به محدودیت زمانی، کمی بیشتر در کار استارتاپ‌ها دخالت می‌کنند. تیم‌های مشاوره و بررسی حاضر در یک برنامه شتاب دهنده، شرایط کنونی استارتاپ‌ها را در نظر گرفته و با توجه به زمانبندی خود در صورت لزوم در روند کار تغییر ایجاد کرده و حتی ممکن است که هدف نهایی استارتاپ را نیز به چیزی که بیشتر با برنامه آن‌ها سازگار است تغییر دهند.

در این مطلب تلاش کردیم تا تعریف کاملی از شتاب دهنده های استارتاپ را خدمت شما معرفی کنیم که امیدواریم مورد توجه‌تان قرار گرفته باشد. نظر شما در این باره چیست؟ آیا در زمینه استارتاپ‌ها فعالیت دارید؟ به نظر شما شتاب دهنده های استارتاپ در ایران تا چه حد به حمایت از استارتاپ‌ها می‌پردازند؟ در صورت تمایل می‌توانید دیدگاه خود را در این باره در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.