اگر شما نمی‌توانید زندگی خودتان را بدون کنار گذشتن رسانه های اجتماعی و شبکه‌های مجازی تصور کنید، متأسفانه باید بگوییم که در دام اعتیاد به رسانه های اجتماعی افتاده‌اید. به این معنی که شما در زندگی اجتماعی خودتان حداقل یک یا چند ضرر استفاده از این رسانه‌ها را تجربه کرده‌اید.
درست است که رسانه های اجتماعی می‌توانند مفید باشند ولی این فقط یک روی سکه است و همه چیز در مورد این رسانه‌ها، مفید و آموزنده نیست. این رسانه‌ها و اعتیاد به آن‌ها با مرور زمان تأثیرات مخربی بر روی شما به‌جای خواهند گذاشت. در ادامه به چند مورد اشاره خواهیم داشت.
چرا رسانه های اجتماعی می‌توانند بد باشند؟
بیایید نگاهی دقیق‌تر به نیمه تاریک رسانه های اجتماعی بیانداریم و دقیقاً بدانیم که چرا این رسانه‌ها می‌توانند مخرب باشند. شما زمانی که همه واقعیت‌های منفی رسانه های اجتماعی را بر روی رفتارهای شخصی و فیزیکی خودتان بدانید، شگفت‌زده خواهید شد. دانستن این عوامل می‌تواند دید شما را نسبت به رفتارهایتان بهتر از قبل کند.
اگر هنوز هم به گفته‌های ما باور ندارید، می‌توانید در ادامه برخی از تأثیرات مخرب رسانه های اجتماعی را مطالعه کند؛ اما اگر یکی از آن‌ها یا چند مورد در شما وجود داشت باید به فکر ترک کردن رسانه های اجتماعی و یا کنترل خودتان در استفاده از آن‌ها باشید.
افسردگی و اضطراب
آیا روزانه بیش از دو ساعت وقت خودتان را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنید؟ هر چقدر مدت‌زمانی که در این شبکه‌ها سپری می‌کنید بیشتر شود، تأثیرات آن‌ها نیز بر روی روحیات شما هم بیشتر خواهد شد. درواقع بعد از مدتی شما علائمی همانند بیماری‌های روانی از خود بروز خواهید داد. نشانه‌هایی همانند اضطراب و افسردگی که در بیشتر افرادی که به رسانه های اجتماعی معتاد شده‌اند، رایج است.
پس راه حل چیست؟ چگونه می‌توانیم بدون درگیر شدن با مشکلات روحی و روانی از رسانه های اجتماعی استفاده کنیم؟ اگر به تحقیقات و پژوهش‌های لازم مراجعه کنید، توصیه شده است که در روز حداکثر نیم ساعت وقت خودتان را در رسانه های اجتماعی سپری کنید. در این صورت می‌توانید با اعتدال بیشتری کارهای روزانه خودتان را انجام دهید.
اذیت‌های فضای سایبری
قبل از گسترش رسانه های اجتماعی، قلندری تنها در دنیای واقعی معنی پیدا می‌کرد ولی این روزها قلندری‌های مجازی بیشتر از واقعی شده است. هیچ‌کسی از این مشکل در امان نیست و چه‌بسا بسیاری از ما دیده‌ایم که قلندری‌ها چه مشکلاتی می‌توانند برای دیگران و مخاطبان رسانه های اجتماعی به وجود آورد. منظور ما از قلندری، سوءاستفاده‌های اجتماعی است که از کاربران صورت می‌گیرد. در دنیای مجازی دوستی و پیدا کردن افراد به راحتی آب خوردن شده است، این عامل به آزاردهندگان فرصت می‌دهد که به راحتی قربانی خودشان را از هرجایی که دوست دارند انتخاب کند. پنهان بودن شخصیت اصلی در دنیای مجازی باعث می‌شود که شکارچیان بتوانند اعتماد قربانیان خودشان را به راحتی به دست آورند و در اقدامات بعدی آن‌ها را تخریب کنند. این حملات و تخریب‌های شخصیتی زخم‌های عمیقی به‌جای می‌گذارید و در برخی از موارد باعث می‌شود که شخص دست به خودکشی بزند. جالب این است که این مشکلات نه تنها برای کودکان وجود دارد، بلکه بزرگ‌سالان هم درگیر مشکلاتی از این دست هستند.
ترس از پس زده شدن
این پدیده زمانی که فیسبوک به اوج خودش رسیده بود، شناسایی شد و از آن زمان تبدیل به یکی از رایج‌ترین مشکلات رسانه های اجتماعی شده است. ترس از نادیده گرفته شدن و پس زده شدن، زمانی به وجود می‌آید که شخص احساس می‌کند که بعد از مدتی در شبکه اجتماعی از طرف کاربران دیگر نادیده گرفته می‌شود و توجهی به او نمی‌شود. این ترس بدون آنکه خودتان بدانید، به‌صورت مداوم و با استفاده بیشتر از این رسانه‌ها بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. استفاده زیادتر به شما افراد بیشتر و محبوب‌تری نشان می‌دهد و شما هر روز احساس خواهید کرد که از محبوبیتان کاسته شده است. این همان چیزی است که به ترس پس زده شدن معروف است.
انتظارات غیرواقعی
این مورد شاید شما را دچار تعجب نکند، اما رسانه های اجتماعی توقع‌های شما از زندگی را بیشتر می‌کند. شبکه‌های اجتماعی که این روزها در بین کاربران گسترش‌یافته است، عملاً از هیچ صحت و اعتباری برخوردار نیستند. آنچه که به شما نمایش داده می‌شود فقط قسمتی از واقعیت است و دیگر آن از شما پنهان می‌ماند. تنها راهی که می‌توانیم از این اثر دوری کنیم، این است که از دروغ گفتن به یکدیگر در رسانه های اجتماعی صرف‌نظر کنیم. هرچند این کار ناممکن و سخت خواهد بود.
تصویر منفی از بدن خودمان
اگر از کاربران حرفه‌ای اینستاگرام هم نباشید، کافی است عضو آن شوید تا افرادی با لباس‌های گران‌قیمت، تفریح‌های آن‌چنانی و دست‌نیافتنی نمایش داده شود. در این صورت حس خودتان نسبت به زندگی خودتان چه خواهد بود؟ این مشکل، محدود به بانوان نیست. امروزه هر دو جنس درگیر مشکل اشکال بدن‌های غیرواقعی و آنچه که در رسانه های اجتماعی مشهور است شده‌اند. شما در طول زندگی روزانه خودتان اگر تحت تأثیر چهره‌های اینستاگرامی باشید، دچار مشکل خواهید شد. هرچند افراد آگاهی هم هستند که می‌دانند این‌ها فقط لحظه‌ای از زندگی آن‌ها است.
الگوهای خواب ناسالم
از جمله مشکلاتی که به همراه اضطراب و استرس استفاده بیش‌ازحد از رسانه های اجتماعی به بار می‌آورند، کم‌خوابی است. محققان در تحقیقات خودشان نشان دادند که استفاده بیش‌ازحد از رسانه‌ها باعث می‌شود که خواب افراد دچار اختلال شود. اگر الگوی خواب شما تغییر کرده است و نمی‌توانید شب‌ها زود بخوابید یا دچار کابوس‌های غیرعادی شبانه می‌شوید، مسلماً درگیر تأثیرات استفاده از رسانه های اجتماعی شده آید. با کاهش دادن زمان استفاده از این شبکه‌ها و کنار گذاشتن موبایل خودتان چند ساعت قبل از خواب می‌توانید به خودتان کمک کنید.
اعتیاد عمومی
رسانه های اجتماعی و شبکه‌های مجازی بر اساس تحقیقات، اعتیادآورتر از الکل و سیگار شناخته‌شده است. از مهم‌ترین رسانه‌های اعتیاد زا، اینستاگرام، فیسبوک و اسنپ چت هستند. برای اینکه بدانید آیا به شبکه‌های اجتماعی اعتیاد دارید یا نه آخرین زمانی را که بدون گوشی خودتان سپری کردید به یاد آورید، یا زمانی که برای مدتی اینترنت نداشته آید. اگر آن زمان دچار استرس، نگرانی و اضطراب شده باشید باید به شما بگوییم که دچار اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی شده آید. اگر شما هم مثل ما معتاد رسانه های اجتماعی شده آید، نگران نباشید، لازم نیست همه اپلیکیشن ها را از روی موبایل خودتان پاک کنید. راه‌های ساده‌تری برای ترک اعتیاد وجود دارد.
آیا باید این رسانه‌ها را به‌صورت کامل از زندگی خودمان، بیرون کنیم؟
تصمیم با خود شما است. هرکسی می‌تواند از هر رسانه‌ای به‌صورت بد یا خوب استفاده کند. رسانه های اجتماعی در کنار معایب، فواید زیادی هم برای ما داشته‌اند. سعی کنید که در زندگی شخصی خودتان تعادل را در استفاده از دنیای مجازی و زندگی حقیقی برقرار کنید. یا لازم باشد که برخی از این رسانه های اجتماعی را کنار بگذارید و از یکی به‌عنوان رابط اصلی خودتان و دنیای مجازی استفاده کنید.