خواص مارچوبه ؛ روش های پرورش مارچوبه

درباره مارچوبه چه می‌دانید؟‌ خواص مارچوبه چیست؟ ما در این مقاله این گیاه بسیار مفید و مقوی را به شما معرفی می‌کنیم و خواص بی‌نظیر آن را نیز توضیح می‌دهیم.

درباره مارچوبه و خواص مارچوبه چه اطلاعاتی دارید؟ آیا تاکنون از گیاه مارچوبه استفاده کرده‌اید؟ مارچوبه نوعی گیاه خوراکی گران قیمت است و جز محبوب‌ترین و پرطرفدارترین سبزیجات بومی اروپا، آفریقای شمالی و غرب آسیا محسوب می‌شود که در رنگ‌های مختلفی چون سبز، سفید و بنفش موجود است. مارچوبه یک منبع بسیار غنی از پروتئین و مواد معدنی است و خواص درمانی شگفت‌انگیزی دارد که مهم‌ترین خاصیت درمانی آن کمک به کاهش وزن، هضم غذا و همچنین کمک به کاهش فشارخون است. مارچوبه را می‌توان به صورت خام یا پخته مصرف کرد.

مارچوبه سفید به دلیل دور بودن از نور خورشید، کلروفیل ندارد و به همین دلیل بی‌رنگ است و رنگ سبز ندارد؛ اما مارچوبه بنفش سرشار از مواد شیمیایی گیاهی است و همین امر سبب شده تا یک رنگ خاص را در میان گیاهان داشته باشد.

مارچوبه نیز مانند سبزیجات دیگر، سرشار از آنتی اکسیدان است که به دلیل دارا بودن ویتامین E و C برای سلامتی بسیار مفید بوده و از سوی پزشکان تغذیه توصیه می‌شود. مارچوبه به دلیل نداشتن کلسترول، کالری بسیار کمی دارد و از این رو در رژیم‌های لاغری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مارچوبه همچنین خاصیت ضد سرطانی و ضد التهابی نیز دارد و برای درمان برخی بیماری‌ها بسیار موثر واقع می‌شود. در این مقاله به خواص مارچوبه و مواد مغذی موجود در آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• مارچوبه چیست؟
• خواص مارچوبه
• مواد مغذی موجود در مارچوبه
• نحوه مصرف مارچوبه
• کاشت مارچوبه

مارچوبه چیست؟

مارچوبه (Asparagus) که نام عمومی آن در زبان انگلیسی Sparrow Grass و نام علمی آن Asparagus Officinalis است، گونه‌ای از گیاهان گلدار چند ساله محسوب می‌شود و شاخه‌های جوان آن به عنوان یک سبزی بهاری استفاده می‌شوند. مارچوبه در گذشته در خانواده زنبق و گونه‌های مربوط به آلیوم، پیاز و سیر طبقه‌بندی می‌شد. با این حال در تحقیقات ژنتیکی انجام شده نیلوفرها، آلیوم و مارچوبه را به ترتیب در سه خانواده جداگانه Liliaceae و Amaryllidaceae و Asparagaceae قرار می‌دهند.

منابع موجود از لحاظ دامنه بومی مارچوبه تفاوت دارند، اما عموما بخش اعظمی از اروپا و آسیای معتدل غربی را شامل می‌شوند و به طور گسترده به عنوان یک محصول گیاهی کشت می‌شود. مارچوبه یک گیاه علفی و چند ساله است که طول آن 100 تا 150 سانتی‌متر (39-59 اینچ) و دارای ساقه‌های باریک و بسیار پر شاخ و برگ است و ریشه محکمی دارد. این گیاه معمولا به صورت دو وجهی است و دارای گل‌های نر و ماده بر روی گیاهان جداگانه است، اما گاهی اوقات به صورت گل‌های نرماده یا هرمافروودیت نیز یافت می‌شود. میوه گیاه مارچوبه یک توت قرمز کوچک به قطر 6-10 میلی‌متر است که برای انسان سمی است.

گیاهان بومی ساحل غربی اروپا (از شمال اسپانیا تا ایرلند، بریتانیا و شمال غربی آلمان) به عنوان مارچوبه شناخته می‌شوند. مارچوبه یکی از اولین گیاهانی است که در بهار به استقبال ما می‌آید و معمولا در مناطقی که دارای زمستان‌های خنک است، به وسیله گیاهان یک ساله رشد می‌کند؛ اما از طریق کاشت دانه نیز می‌توان آن را پرورش داد. به خاطر خواص مارچوبه این گیاه بسیار محبوب است.

خواص مارچوبه

مواد مغذی مارچوبه می‌توانند سلامت قلب و استخوان را تضمین کنند و فولات و آهن موجود در آن نیز می‌توانند در دوران بارداری بسیار مفید باشند. خواص مارچوبه بی‌شمار است و در این بخش قصد داریم درباره فواید و خواص مارچوبه برای حفظ سلامتی و نحوه ترکیب آن در رژیم غذایی اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم. مواد مغذی موجود در مارچوبه می‌توانند طیف وسیعی از مزایایی مختلف برای سلامتی را ارائه دهند. خواص مارچوبه عبارتند از:

کمک به رشد جنین

از خواص مارچوبه می‌توانیم به کمک آن به رشد جنین اشاره کنیم. این گیاه سرشار از فولات (Folate) است و همچنین به عنوان منبعی غنی از ویتامین B9 نیز شناخته می‌شود. این ماده مغذی در رشد سلول نقش حائز اهمیتی دارد. فولات یک ماده مغذی اساسی است و به ویژه در مواقع رشد سریع مانند دوران حاملگی، نوزادی و بزرگسالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مصرف مکمل‌های اسید فولیک در دوران بارداری به نظر می‌رسد که به جلوگیری از سقط و محافظت از جنین در حال رشد کمک می‌کند.

افرادی که در رژیم‌های غذایی خود به اندازه کافی فولات دریافت نمی‌کنند، به دلیل کم خونی و فقر فولات، ممکن است دائما دچار ضعف و خستگی شوند. یک فنجان مارچوبه به وزن 134 گرم می‌تواند حدود 17٪ از نیاز روزانه یک فرد به فولات را تأمین کند.

جلوگیری از افسردگی

محققان در یک تحقیق علمی که سال 2008 انجام شد به این نتیجه رسیدند که فولات همچنین ممکن است خطر ابتلا به افسردگی و بیماری‌های روحی را نیز کاهش دهد و درنتیجه جلوگیری از افسردگی از دیگر خواص مارچوبه است. فولات ممکن است این کار را با جلوگیری از ایجاد بیش از حد هموسیستئین (Homocysteine) در بدن انجام دهد. هموسیستئین یک اسید آمینه است که می‌تواند مسیر حرکت خون و مواد مغذی را برای رسیدن به مغز مسدود کند.

اگر مقدار هموسیستئین در بدن بیش از حد لازم باشد، ممکن است در تولید هورمون‌های سروتونین (Serotonin)، دوپامین (Dopamine) و نوراپی‌نفرین (Norepinephrine) نیز اختلال ایجاد کند. این هورمون‌ها می‌توانند خلق و خو، کیفیت خواب و میزان اشتها را تنظیم کنند.

جلوگیری از سکته مغزی

طبق تحقیقات انجام شده توسط انجمن مکمل‌های غذایی، استفاده از فولات برای مدیریت سطح هموسیستئین می‌تواند خطر سکته مغزی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. این شواهد حاصل از مطالعاتی است که در طی آن افرادی که از مکمل‌های فولات مصرف می‌کردند مورد مطالعه و آزمایش قرار گرفتند. با این حال، منابع غذایی فولات نیز ممکن است مفید و شفابخش باشند.

سلامت قلبی عروقی

از دیگر خواص مارچوبه می‌توانیم به افزایش سلامت قلبی عروقی اشاره کنیم. مارچوبه حاوی فیبر، پتاسیم و آنتی اکسیدان‌ها است که همگی باعث تقویت سلامت قلب می‌شوند. محققان در طی یک بررسی در سال 2017 نشان دادند افرادی که در رژیم غذایی خود فیبر مصرف می کنند، فشار خون کمتری دارند و میزان لیپوپروتئین یا کلسترول بد در خون‌ آن‌ها بسیار پایین است. یک فنجان مارچوبه می‌تواند حدود 10٪ از نیاز روزانه افراد به فیبر را تأمین کند.

انجمن قلب آمریکا (AHA) به مردم توصیه می‌کند که علاوه بر افزایش مصرف پتاسیم، میزان مصرف نمک اضافی یا سدیم خود را نیز کاهش دهند؛ زیرا این کار می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد.

بدن به طور طبیعی مولکول‌های سمی تولید می‌کند که این مولکول‌ها به عنوان رادیکال‌های آزاد شناخته می‌شوند که تولید بیش از حد این رادیکال‌ها می‌تواند به سلامتی شما آسیب برساند. بیماری‌های قلبی و عروقی یکی از نتایج این امر محسوب می‌شوند. آنتی اکسیدان‌های موجود در مارچوبه از جمله بتاکاروتن (Beta Carotene)، توکوفرول (Tocopherol) و سلنیوم (Selenium) ممکن است در سلامت قلب و عروق نقش داشته باشند؛ زیرا آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند با رادیکال‌های آزاد مبارزه کنند.

جلوگیری از پوکی استخوان

مارچوبه حاوی فسفر، آهن، ویتامین K و مقداری کلسیم است که همگی در سلامت استخوان‌ها نقش بسزایی دارند و به همین دلیل جلوگیری از پوکی استخوان از خواص مارچوبه به حساب می‌آید. یک فنجان مارچوبه می‌تواند تقریبا نیمی از نیاز روزانه بزرگسالان به ویتامین K را تأمین کند. یک تحقیق در سال 2018 به این نتیجه رسید که ویتامین K می‌تواند به شیوه‌های مختلفی از سلامت استخوان‌ها پشتیبانی کرده و همچنین ممکن است به جلوگیری از پوکی استخوان نیز کمک بسیاری کند.

آهن، پتاسیم، فسفر، روی و منیزیم از جمله مواد معدنی هستند که سلامت استخوان‌ها را تضمین می‌کنند و مارچوبه تمام این مواد مغذی را دارا است. یک فنجان مارچوبه تقریباً 10٪ از نیاز روزانه فرد به فسفر و بین یک ششم و یک سوم از آهن مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. برای آشنایی با بیماری پوکی استخوان می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

پیشگیری از سرطان

شاید بتوان پیشگیری از سرطان را جزو مهم‌ترین خواص مارچوبه دانست. وجود مقادیر زیاد رادیکال‌های آزاد در بدن می‌تواند منجر به آسیب سلول‌ها شود که این امر ممکن است موجب ابتلا به سرطان شود. مارچوبه طیف وسیعی از آنتی اکسیدان‌های لازم را فراهم می‌کند تا بدن بتواند به کمک آن‌ها، این مواد ناخواسته را از بین ببرد.

براساس تحقیقات انجمن مکمل‌های غذایی، دانشمندان پیوندهایی را میان سطح پایین میزان فولات و انواع مختلف سرطان پیدا کرده‌اند. با این حال، محققان اذعان دارند که تحقیقات بیشتری باید انجام گیرد تا مشخص شود که فولات موجود در رژیم غذایی، می‌تواند چه نقشی را در جلوگیری از ابتلا به سرطان ایفا کند.

براساس نتایج آزمایش غربالگری مبتنی بر جمعیت که در سال 2015 منتشر شد، محققان در نهایت به این نتیجه رسیدند که فیبر ممکن است به جلوگیری از سرطان روده کمک کند. آن‌ها همچنین دریافتند که احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که در رژیم‌های غذایی خود میزان فیبر بالایی مصرف می‌کنند، نسبت به افرادی که از مقادیر فیبر کمتری استفاده می‌کنند، بسیار پایین‌تر است.

کمک به هضم غذا

مارچوبه سرشار از فیبر و آب است که هر دو به جلوگیری از یبوست و سالم ماندن دستگاه گوارش کمک می‌کنند. فیبر غذایی برای سلامتی و هضم غذا لازم است. نصف فنجان مارچوبه حاوی 1.8 گرم فیبر است که 7٪ نیاز روزانه شما را تشکیل می‌دهد. مارچوبه از نظر فیبر نامحلول، بسیار غنی است که به درمان یبوست و دفع مدفوع کمک می‌کند‌ و در بهبود کارکرد منظم روده نیز نقش مهمی بر عهده دارد.

مارچوبه همچنین حاوی مقدار کمی فیبر محلولی است که در آب حل می‌شود و ماده‌ای ژل مانند را در دستگاه گوارش تشکیل می‌دهد. مصرف مارچوبه به عنوان بخشی از رژیم غذایی که سرشار از فیبر است، یک روش عالی برای کمک به رفع نیازهای بدن به فیبر و سالم نگه داشتن دستگاه گوارش است.

حالا که به خواص مارچوبه پرداختیم، بد نیست در قسمت بعد نگاهی هم به مواد مغذی موجود در این گیاه بیندازیم.

مواد مغذی موجود در مارچوبه

مارچوبه به اشکال مختلفی مانند منجمد، خام، نیم‌پز یا کمپوتی وجود دارد. محتویات غذایی مارچوبه متناسب با نوع عرضه آن نیز با یکدیگر متفاوت است. در جدول زیر میزان مواد مغذی موجود در 1 فنجان یا 134 گرم مارچوبه خام نشان داده شده است.

نحوه مصرف مارچوبه

همانطور که گفتیم مارچوبه می‌تواند به رنگ سبز، سفید یا بنفش باشد. افراد باید هنگام خرید مارچوبه ساقه خشک و محکم، نرم، لک‌دار و پژمرده آن را خریداری نکنند. مارچوبه می‌تواند به صورت خام یا پخته مصرف شود. برای تازه نگه داشتن مارچوبه، انتهای ساقه را در یک حوله مرطوب بپیچانید و آن را در یک کیسه پلاستیکی در یخچال نگهداری کنید. شما می‌توانید یک مارچوبه تازه را به طور کامل مصرف کنید. با این وجود، از بین بردن قسمت‌های انتهایی ساقه‌های قدیمی‌تر، بزرگتر و ضخیم‌تر می‌تواند ایده خوبی باشد؛ زیرا این ساقه‌ها معمولا سخت و چوبی هستند.

در اینجا به چندین نکته برای ترکیب مارچوبه در رژیم غذایی شما اشاره می‌کنیم:

• مارچوبه را به مدت 5 دقیقه کامل بخارپز کنید. سپس به آن سیر خرد شده و روغن زیتون اضافه کنید.
• یک مشت کوچک مارچوبه تازه را به املت یا خاگینه خود اضافه کنید.
• مارچوبه را در مقداری روغن زیتون و سیر خرد شده تفت دهید و به آن فلفل دلمه‌ای تازه اضافه کنید.
• مارچوبه خرد شده را به انواع سالادها اضافه کنید.
• مارچوبه را بر روی یک تکه بزرگ فویل آلومینیومی قرار دهید و به آن آب لیمو و روغن زیتون اضافه کنید و سپس سبزیجات مورد نظر خود را به آن افزوده و فویل را بپیچید و به مدت 20 دقیقه در دمای 400 درجه فارنهایت بپزید تا زمانی که مارچوبه به تُردی دلخواه شما برسد.

کاشت مارچوبه

اگر برای اولین بار است که می‌خواهید اقدام به کاشت مارچوبه کنید، باید به ازای هر نفر 10 تا 20 گیاه مارچوبه بکارید.

پیش از کاشت مارچوبه باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

• قبل از انجام هر کاری، pH خاک خود را بررسی کنید. مارچوبه در خاک کمی اسیدی رشد می‌کند.
• آن قسمت از باغچه خود که نور خورشید کمی به آنجا می‌تابد را انتخاب کنید (آفتاب کامل لازم نیست).
• طبع مارچوبه به گونه‌ای است که نباید زیاد مرطوب شود؛ بنابراین از زهکشی خوب باغچه خود اطمینان حاصل کنید.
• اگر زهکشی خوبی ندارید، رشد مارچوبه را در باغچه‌های بزرگ در نظر بگیرید.
• همه علف‌های هرز را از باغچه هرس کنید، خاک را حفر کنید و در یک لایه 2 تا 4 اینچی، کود یا خاک مخلوط را به باغچه اضافه کنید.
• خاک باید به عمق 12 تا 15 اینچ حفر شود.

حال برای کاشت گیاه مارچوبه باید مراحل زیر را طی کنید:

• یک حفره حدود اندازه 12 تا 18 اینچ عرض و 6 تا 8 اینچ عمق ایجاد کنید. اگر می‌خواهید بیش از یک حفره ایجاد کنید، باید حفره‌ها را حداقل به میزان 3 فوت از یکدیگر فاصله دهید.
• تاج گل را قبل از کاشت کمی در آب ولرم خیس کنید.
• یک شیار 2 سانتی‌متری از خاک را در وسط حفره قرار دهید و تاج‌های مارچوبه را در بالای آن قرار دهید. ریشه‌های آن‌ها را نیز باید به طور مساوی پخش کنید.
• در داخل حفره، مارچوبه‌ها باید تا اندازه 12 تا 18 اینچ از هم فاصله داشته باشند.
• بعضی از باغبان‌ها به راحتی حفره را با کود پر می‌کنند. اگرچه تصور می‌شود که روش سنتی به طور کلی گیاهان قوی‌تری را پرورش می‌دهد، اما باغبانان معمولا مشکلی با یکباره اضافه کردن کود به خاک اصلی ندارند و غالبا گیاهان خوبی را پرورش می‌دهند.

ما در این مقاله گیاه مارچوبه را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم و خواص شفابخش و درمانی آن را نیز به شما معرفی کردیم. با مصرف مارچوبه می‌توانید از ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های گوارشی و غیره پیشگیری کنید. این گیاه یکی از پرطرفدارترین گیاهان در میان مردم است که البته قیمت آن کمی بالا است. پس اگر به دنبال پیشگیری و درمان گیاهی بیماری‌های خود و اطرافیانتان هستید از گیاه مارچوبه کمک بگیرید. شما همچنین می‌توانید مارچوبه خام و کنسروی را همراه با غذای خود میل کنید و از تمام خواص مارچوبه بهره‌مند شوید.